فرار از نوازش های آفتاب

نفوذ ذرات نور خورشید و اثرات مخرب اشعه ماوراءبنفش شاید در سلامت پوست انسان آنی ملاحظه نگردد اما در بلندمدت این تاثیرات خود را نشان می دهد و با توجه به اینکه در فصل تابستان قرار داریم این تاثیرات نمود بیشتری دارند و بعضا به صورت بروز لک های قرمز، قهوه ای و سفید بر پوست بدن نمایان است.
کارشناسان بیماری های پوستی معتقدند که می توان از خواص حیاتبخش نور آفتاب استفاده بهینه کرد به شرط آن که در فصل تابستان و هنگام شدت گرما، مجهز به امکانات بازدارنده از آسیب ها و عوارض زودرس و دیررس تماس مستقیم با اشعه خورشید باشیم. در این دو شماره گزارش بر آنیم تا حد امکان تاثیرات آفتاب بر سلامت پوست بدن انسان و راهکارها و توصیه های ایمن بودن در گرمای تابستان را از زوایای گوناگون بررسی کنیم.
● عوامل آسیب پوستی
تابستان فصل طنین زنگ فرصت های مناسب، متنوع و دوست داشتنی در سرزمین ماست. تابستان تنها گرماآور نیست بلکه موسم تفریحات سالم، میوه های رنگارنگ، آبدار و شیرین، اوج باروری سایه گستران باغات و جنگل ها و تلالوی امواج آب چشمه ساران از پرتو آفتاب است.
تابستان اما عوارض خاص دیگر هم همراه دارد: عارضه های ناشی از اشعه خورشید بر سلامت پوست انسان در همین فصل بیش از دیگر فصول مشکلات پوستی رایج می شوند.
پزشکان متخصص یکی ازعلل مهم ایجاد و گسترش بیماری و عفونت های قارچی پوست را رطوبت هوا و تعریق برآمده از گرمای هوا می دانند. بر همین مبنا در فصل تابستان بروز بیماری ها و قارچ های پوستی زیاد و عده مردمان مبتلا به آن هم افزون می شود. این اتفاق خاصه در بین جوانان بیشتر رخ می دهد. بیماری های قارچی پوستی، گروهی از امراض عفونی پوست هستند که با شروع فصل گرما و طبعا تعریق زیاد بدن شیوع فزونتری دارند.
بروز لکه های قهوه ای و سفید روی پوست ناشی از یک نوع قارچ سطحی است، عامل این نوع قارچ در پوست افراد وجود دارد لیکن شرایط مناسب شامل رطوبت، تعریق و عاملیت های نامشخص دیگر باعث بیماری زایی شدن و نمود پوستی خاص می شود.
● علایم بیماری ها و عارضه دیررس سرطان
تحقیقات پزشکی ثابت کرده است که تابش خورشید مرکب از چند نوع نور و حامل دو نوع عارضه حاد و مزمن است. مهمترین نوع اشعه ماوراءبنفش است که خفیف یا شدید می باشد. در حالی که پوست دست، صورت و بخش های دیگر بدن انسان در معرض تابش اشعه خورشید باشند تب و لرز، خواب آلودگی را نیز به همراه خواهند داشت. متخصصان بیماری های پوستی معتقدند که پوست های سفید و روشن در برابر عارضه ماوراءبنفش از حساسیت بیشتری برخوردارند این وضعیت به عنوان عارضه «زودرس» نامیده می شود اما در شرایط «دیررس» هنگامی که انسان مدت زیادی در معرض نور آفتاب قرار بگیرد دچار تخریب سلول های پوست می شود. علایم آن لختی و بروز چین و چروک و لک های پوست انسان می شود. این اتفاق بیشتر شامل کشاورزان و دامداران و افرادیکه در طول روز مشغول امور ساختمانی و یا در مناطق بلند کوهستانی هستند، می شود. جدای از عوارض مذکور، خطرناکترین و با اهمیت ترین اثر منفی تابش مستقیم نور خورشید و در طولانی مدت زیر اشعه سوزان آفتاب ماندن، عارضه دیررس سرطان پوستی است که بنا به نظر متخصصان بهداشت و سلامت، در شرایط کهنسالی و بیشتر در نقاط صورت، دست و گردن که عموما بیشتر در معرض تابش نور خورشید هستند ممکن است اتفاق بیفتد.
محققان بهداشت عمومی دانشگاه کالیفرنیا در «برکلی» اعلام کرده اند تابش ماوراءبنفش نوع B خطرناکترین نوع آسیب-های اشعه خورشید است که از آن به عنوان عامل اولیه بروز آفتاب سوختگی نام برده می شود. به گفته این پژوهشگران قرار گرفتن دایمی در معرض اشعه های ماوراءبنفش از نوع «B» باعث ایجاد تغییرات در سیستم ایمنی بدن انسان و منجر به انواع مختلف سرطان پوست می-شود. این نوع اشعه بر لایه های خارجی پوست اثرگذار است و در طول فصل تابستان در ارتفاعات خیلی بلند و با نزدیکتر شدن به خط استوا این اثر شدیدتر می شود. در مقابل اشعه «B» اشعه های ماوراء بنفش از نوع A که موج بلندتر نسبت به موج B دارند، کم خطرتر هستند. آسیب آن ها بر بافت اتصالی پوست است. این تخریب باعث بروز پیری زودرس شخص می شود ضمن آن که در وقوع سرطان پوست موثر است. پژوهشگران همچنین متذکر می شوند اشعه ماوراءبنفش از نوع «A» که برخی در سالن های مخصوص برنزه کردن پوست از آن استفاده می کنند خطر ابتلاء به آب مروارید و صدمه به شبکیه چشم را افزایش می دهد. درباره عینک ها، هم باید گفت بیشتر عینک های آفتابی در جلوگیری از ورود اشعه ماوراءبنفش «B» به خوبی عمل می کنند لیکن در مقابل اشعه ماوراءبنفش «A» تاثیر کمتر دارند.
● مقابله با آفتاب سوختگی
میان جمعیت گرمازده در پیاده رو حاشیه یکی از میدان های شمالی شهر او را می بینم کیف دستی اش را سایبان سر و صورت خود کرده است و شتابان می رود. پیش از آن که عرض خطوط عابران خیابان را طی کند خود را به او می رسانم. گمان نمی کردم با آن عجله و گرمای نیمروزی چند دقیقه توقف کند و به سؤالاتم پاسخ دهد. اما با تبسم و خوشرویی او روبرو می شوم. از «امیرحسین خالقی» شغل آزاد- در بخش واردات کالا- سؤال می کنم. لطفا بفرمایید چرا از کیف تان به عنوان سایبان زیرآفتاب استفاده می کنید و از کلاه استفاده نمی کنید؟ دلایلی دارد؟ وی در پاسخ می گوید: «یکی آن که در آنجا کارهای متفرقه و انجام امورات اداری باید هرازگاهی کلاه از سر بردارم، چون حضور در چنان محیطی و با کلاه وارد شدن چندان مناسب نیست. علت دیگر، همیشه در معرض نورآفتاب نیستم و آنجا هم که سایه درخت نباشد از وسیله همراه خود مثل روزنامه ای یا همین کیف دستی سبک به عنوان سایبان برای جلوگیری از تابش مستقیم اشعه آفتاب برسرو صورت استفاده می کنم.» وی انکار نمی کند که کلاه، عینک و دستکش مناسب در تابستان برای سلامت پوست، سروصورت لازم است، می گوید: «استفاده از این وسایل ایمنی از نظر علمی را قبول می کنم اما عرف و فرهنگ استفاده از این وسایل در جامعه شهری ما آن طور عادی و فراگیر نشده است که کلاه لبه دار محافظ پوست و عینک و دستکش مناسب تابستان مورد استفاده عامه مردم قرار بگیرد.»
این شهروند بیش از ۱۰ سال در خارج کشور بوده است، می گوید: «مردم کشورهای دیگر در زمستان و تابستان از کلاه و چتر در معابر عمومی استفاده می کنند، در معرض نگاه غیرعادی آنانی که از این قبیل وسایل استفاده نمی کنند واقع نمی شوند ولی در اینجا گروهی از مردم که مجهز به این امکانات مراقبتی از سلامت خود در برابر اشعه خورشید استفاده می کنند، بعضا مورد توجه غیرمعمول قرار می گیرند.
وی می گوید: «می دانید که اهمیت دادن به حفظ سلامت و مبرا بودن از آسیب های تابش شدید نور آفتاب یک امر واجب است. بعدهم توسعه فرهنگ مداری درهر زمینه رفتاری مثبت، کم کم و سرانجام ترویج می شود، درهرحال برای مصون ماندن پوست از آثار مضر سوختگی ناشی از آفتاب، لازم است از کلاه، عینک و... استفاده شود چون حفاظت از پوست دست وصورت تأثیرات فراوان مفید بر سلامت انسان می گذارد.»
● چتری برای همه فصول
از پشت ردیف درختان تناور می بینم نرم نرمک پای خسته خود را روی محوطه چمن کاری می کشاند. تصور می کنم دنبال یک راه برای خروج از چمن زار می گردد اما همچنان آهسته می رود. راه آسفالته را می گیرم و ناچار در حاشیه درختان و کنار محوطه چمن به روبروی او می رسم. کلاه لبه دار و عینک طبی و روزنامه ای لوله شده در دست دارد.
او خود را «آزاده» و بازنشسته آموزش و پرورش معرفی می کند. می گویم آیا کلاه تان برای آن است که آفتاب چشمم و پوست صورت تان را آسیب نرساند؟ آرام می گوید: «کلاه لبه دار از تابیدن نور خورشید به صورت و چشم جلوگیری می کند». عینک تان که آفتابی نیست؟ می گوید: «نه، سال قبل چشمانم آب مروارید آورد، عمل کردم و عینک طبی می زنم. اما برای تابستان باید کلاه بر سر گذاشت و عینک دودی زد. من کلاه دارم اما عینکم را نمی توانم آفتابی کنم.»
این شهروند صحبت های خود در مورد لزوم عینک و کلاه برای جلوگیری از آفتاب سوختگی را اینچنین ادامه می دهد: «در کشورهای زیادی، اغلب مردم در فصل تابستان از چتر استفاده می کنند اما در ایران عموما مردم از چتر تنها در فصل زمستان و هنگام برف و بارندگی استفاده می کنند در صورتی که چتر درهرحال برای محفوظ ماندن بدن انسان از پدیده های آسمانی مثل برف و باران و آفتاب است.» او می گوید: «آفتاب و نور خورشید برای سلامت انسان لازم است اما اشعه ناشی از سوختگی آفتاب زیان آور است. طولانی مدت نباید زیر نورخوشید ماند.»
در روستاها بیشتر مردم هر روز چند ساعت در فضای باز و زیر شعاع خورشید کار می کنند. این نحوه کار زیر آفتاب احتمال بروز خطر بیماری های پوستی را رواج می دهد و دراین باره باید مراقب پوست خود بود.
● سلامت چشمان در لایه های عینک آفتابی
برخی از مردم که عینک آفتابی خریداری می کنند عینک را برای قشنگی مورد استفاده قرار می دهند و به چشم می زنند. درحالی که از نظر پزشکی، چندلایگی شیشه عینک به عنوان میزان کیفیت مفید آن مانع آسیب رسانی اشعه آفتاب به چشم است و از همین رو عینک های آفتابی دارای اهمیت است.
«ناصری» مغازه دار و فروشنده انواع عینک درخصوص تاثیر عینک در حفظ سلامت چشم در برابر صدمه ناشی از نورشیدید خورشید، به فرایند ایجاد حفره در لایه «ازن» دربخشی از بالای جو اطراف فضای کشور ایتالیا اشاره می کند.
به گفته وی از بین رفتن قسمتی از لایه «ازن» سبب افزایش بیشتر تأثیر زیانبار اشعه آفتاب بر سلامت ساکنان منطقه موصوف از جمله چشم و پوست آنان شده است. در مورد مصونیت چشم از نورشدید آفتاب، عینک دودی مورد استفاده باید دارای کیفیت باشد. یعنی لایه های شیشه عینک هر قدر بیشتر باشند به همان نسبت تأثیر اشعه آفتاب به چشم، کمتر می شود.
از این فروشنده عینک سؤال می کنم :قشرهای مختلف مردم چطور می توانند عینک دارای چنان کیفیتی را تشخیص دهند و انتخاب کنند؟ پاسخ وی معطوف به سابقه خریدار استفاده کنند عینک می شود. اما می پرسم ممکن است خیلی از مردم آن شناخت لازم را تجربه نکرده باشند؟ او چنین می گوید: «هفتاد درصد از مردم که عینک خریداری می کنند انتخاب شان براساس قشنگ بودن عینک و عینک زدن به چشم است.»
فروشنده درباره راهنمایی کردن متقاضیان استفاده از عینک دودی آفتابی ضمن اشاره به آن که نظرش به نوعی راهنمایی پزشکی است، می گوید: «ما دستگاه سنجش تشخیص درصدی لایه های فیلتر شیشه عینک» داریم و به مشتری می گوییم هر قدر این لایه ها بیشتر باشند اثر اشعه آفتاب به همان نسبت، کمتر به چشم منعکس می شود. کلا عینک دودی آفتابی باید دارای فیلتر بالا باشد تا جلوی آسیب رسانی تابش نور شدید خورشید به چشم انسان را بگیرد.»
کودکان در برابر نورآفتاب حساسیت فوق العاده ای دارند، خصوصا در فصل گرمای تابستان خانواده ها باید مراقبت ویژه ایمنی سلامت پوست کودکان در مقابل اشعه خورشید را جدی بگیرند تا احتمالا خردسالان شان دچار آفتاب سوختگی و آثار مخرب آن نشوند.
«کرمانی» متخصص بیماری های کودکان اظهار می دارد: «معمولا کودکان تا سن یک سالگی نباید به هیچوجه در مقابل اشعه مستقیم خورشید قرار داده شوند چرا که این اطفال حتی تا سه سالگی مقاومت و توان حفظ وجود خود از تابش آفتاب را ندارند.
وی یکی از عوارض آفتاب سوختگی در اطفال را بیماری قارچی می خواند. به گفته این دکتر، عفونت های قارچی دراثر تابش خورشید در کودکان می تواند در نقاط گوناگون ظاهر شود. از جمله عفونت در ناحیه سربه دلیل نور آفتاب است که به شکل پوسته ریزی و ریزش ناحیه ای مو و در قالب آسیب های التهابی ترشح دار ظاهر می شود. لذا والدین نهایت دقت خود را نسبت به حفظ سلامت پوست خردسالان شان به ویژه در گرمای تابستان که نورخورشید شدید می شود، داشته باشند. دکتر کرمانی می گوید: «برخی والدین تمایل دارند کودک خود را جلوی نور آفتاب ببرند و به هوای آن که از انرژی مفید خورشید بهره مند شوند که این کار خطرناکی است، اگر گرما بیش از توان کودک باشد باید با لباس مناسب، فراخ، آستین دار و از نوع پارچه نخی یکپارچه پوشانده شوند.»
سلامت زندگی مان در تسخیر آسیب های جدی تشعشعات ماوراء بنفش خورشید است. کشورمان به لحاظ موقعیت جغرافیایی همواره در طول سال زیر تابش اشعه خورشید قرار دارد و از گروه کشورهایی است که بیشترین سرطان های پوست ناشی از تابش نور خورشید را دارد.
در چنین وضعیت سرشار از آسیب های طبیعی، آگاهی عمومی و فرهنگ محفوظ نگه داشتن تندرستی بسیار نادر و شاید در پایین ترین حد باشد.
پرتو خورشید چه هنگام ابری بودن آسمان و چه زیرسایه درختان، مخل سلامت سلول های پوست و چشم انسان است. چروک پوست، پیری زودرس و سرطان پوست نیز از عارضه های تشعشع ماوراء خورشید است. این اتفاقات مخرب در وجود انسان در سواحل دریا به ۱۲۰ درصد می رسد. یعنی تابش خورشید در کنار دریا به لحاظ میزان درصد نسبت به زمان ابری بودن هوا و زیرسایه درخت با ۱۲۰ درصد، بیشترین اشعه بر بدن انسان تابیده می شود. در چنین حال و هوا، نقش راهکارها و تدابیر هوشمندانه در مقابل عوارض تابش اشعه ماوراء بنفش خورشید، می تواند سپری برای محافظت از سلامت پوست باشد.
استفاده از لباس، عینک، دستکش، کلاه و چتر مناسب و کرم مطمئن ضدآفتاب از جمله وسایل مصون ماندن از آسیب های ناشی از آفتاب سوختگی بر اساس توصیه های متخصصان ذیربط هستند.
پیشگیری از آفتاب سوختگی
سالم و با طراوت نگه داشتن خویشتن نه تنها توصیه علمی و دینی واجب زندگانی بلکه عقلانی هم به نظر می رسد.به عبارت دیگر اولویت توجه انسان به تندرستی، شادابی و سلامت جسمانی یکی از ضروریات زندگی آدمی محسوب می شود. با این حال آسودگی خاطر از گزند نور آفتاب در تابستان نیز نیاز به هزینه های گزاف ندارد بلکه اندکی توجه و عمل به موارد پیشگیری به سالم ماندن در برابر پدیده آفتاب سوختگی کمک می کند.
در گفت وگو با «مهندس علی گورانی» کارشناس مسئول بهداشت کاربری انرژی های هسته ای و امواج الکترومغناطیس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، پیرامون واقعیت های اثرات قطعی آسیب رسان اشعه خورشید بر تندرستی انسان، دو پرسش را با وی در میان می گذارم. نخست تأثیرات تابش آفتاب بر سلامت اشخاص و پرسش دوم توصیه و راهکارهای علمی-پزشکی به منظور جلوگیری از تخریب های ناشی از پرتو خورشید است. این کارشناس مسئول نخست دریایی بسیار بزرگ از تشعشعات ترسیم می کند که زندگی ما در آن واقع است. می گوید: «در یک اقیانوس زندگی می کنیم که غوطه ور در انواع تشعشع هاهستیم. مقداری از این پرتوها طبیعی و مقدار زیادی هم مصنوعی ساخت دست انسان است. بیشترین پرتوها را از منابع طبیعی خورشید داریم که عمدتاً ماوراء بنفش است. این پرتو به مقدار زیاد در روز به آدم هایی که در معرض نور خورشید قرار می گیرند تابیده می شود که بستگی به شرایط کار دارد و اینکه چه ساعت از روز ما در معرض نور خورشید قرار بگیریم. طبیعی است که در هنگام ظهر نور آفتاب عمود و پرتو ماوراء بنفش به سطح بدن می تابد.»
وی می افزاید: «کشور ما جزو کشورهایی است که مردم بیشترین پرتوگیری نور خورشید را دارند.» علت را می پرسم، می گوید: «اول آن که کشورمان در منطقه جغرافیایی قرار دارد که در چهارفصل در چهارگوشه کشور آفتاب در بالای سرمان قرار دارد، دوم مردم آموزش لازم در خصوص محافظت در برابر نور خورشید را ندیده اند. در حالی که در تمام دنیا بحث حفاظت در مقابل نورخورشید آنقدر پراهمیت است که در قالب یک پروژه بین المللی به معنای برخورد خردمندانه با نور خورشید مطرح و مورد توجه است. اهمیت این موضوع به حدی است که ضمن آموزش گسترده تمام گروه های مردمی، سازمان های مجری را نیز ملزم به اتخاذ تدابیر لازم به منظور حفاظت بیشتر مردم کرده است.»
«گورانی» در ادامه صحبت خود پیرامون بحث حفاظت مردم و اهمیت آن در برابر خورشید، به لزوم استفاده از عینک در کشورها اشاره می کند و می گوید: «در خیلی از کشورها تا مقطع ابتدایی بچه ها باید عینک ضد آفتاب بزنند. اگر بچه از این عینک استفاده نکند برخورد قانونی صورت می گیرد.»
وی همچنین تاکید می کند: «مردم از عینک ضد پرتو ماوراء بنفش (ضد آفتاب) استفاده کنند. بنابراین لازم است اطلاعات ضروری در مورد چگونگی انتخاب عینک را داشته باشند لیکن باید دانست هر عینک که شیشه تاریک و یا تیره دارد ضد آفتاب نمی باشد.»
● استفاده از عینک دودی استاندارد
درون داروخانه نسبتا بزرگی چند نفر از مراجعه کنندگان منتظر پیچیدن نسخه دارویی خود و برخی پی انتخاب وسیله بهداشتی مورد نیازشان هستند.
صورت پذیری گردش کار داروخانه توسط یک دکتر و چند نفر دیگر بدون وقفه ادامه دارد. به دنبال یک فرصت کوتاه می مانم تا با یک نفر از مسئولان داروخانه کمی گفت وگو کنم ... «دکتر عزیزی» حین انجام کار به گوشه یکی از ویترین ها می آید. بلادرنگ می پرسم: «در برابر تابش شدید آفتاب چطور می توان پوست و سلامت بدن را از آسیب های اشعه خورشید حفظ کرد؟
وی به رغم آن که همچنان مشغول کار و هر از گاه پاسخگوی همکاران و برخی از مشتریان است اما با خوشرویی پاسخ می دهد: «برای محافظت چشم از تابش نور خورشید عینک دودی استاندارد از ورود اشعه مضر خورشید، به چشم جلوگیری می کند.
وی ادامه می دهد: «استفاده از چتر هم در زمستان و هم در تابستان لازم است. در تابستان شدت تابش مستقیم آفتاب را می گیرد. در زمستان از برف و باران در امان خواهیم بود.
در تابستان چنانچه از امکانات ایمنی شامل کلاه، عینک، دستکش، چتر و کرم ضدآفتاب مورد تایید پزشک استفاده نشود، آفتاب سوختگی با از بین بردن سلول های پوست مضاف بر تعرق زیاد بدن موجب بروز امراض مختلف برای شخص می شود. همچنین روی سلامت چشم اثر منفی می گذارد.
جدای از این عوارض حتمی، زیاد ماندن زیر نورخورشید، ممکن است بیماری «خاص» سلامت انسان را تهدید کند.»
دکتر عزیزی درباره سلامت انسان می گوید: «تندرستی انسان، اولین و معتبرترین سرمایه در طول زندگی است. در هیاهوی ساخت و سازها، بده بستان و توجه به امور جانبی کار و زندگی باید فرصتی هم برای وضعیت و حفظ سلامت خویشتن در نظر بگیریم. بینیدیشم که مخارج داشتن وجود سالم، به مراتب کمتر از هزینه های درمان است، ضمن آن که با استفاده از وسایل پیشگیری از رنج آسیب های اشعه خورشید در امان خواهیم بود.
● سایبانی برای تمام فصول
سایبانی بر بیش از نیمی از موتورسیکلتش نصب کرده است. در شلوغی ترافیک و گرمای شدید نیمروزی در یکی از خیابان های مرکزی، در فرصتی کوتاه با «مهدی معماری» راکب جوان موتورسیلکت که شغل آزاد دارد گفت وگو می کنم و از او می پرسم دلیل نصب سایبان بر بالای سرش چیست؟ او می گوید : «این سایبان در زمستان و تابستان روی موتورم نصب است، در زمستان از بارش باران و برف محفوظ هستم لباس خیس نمی شود و در تابستان هم آفتاب سوزان به پوست سر و صورتم آسیب نمی زند، وی درباره اثرات اشعه خورشید می گوید: «تردد زیر نورخورشید در طول روز پوست بدن باعث آفتاب سوختگی و ایجاد حساسیت های پوستی می شود و روی سلامت چشم اثر می گذارد.» می پرسم به خاطر سایبان بالای سرت از کلاه لبه دار استفاده نمی کنی؟ می گوید: « ۴-۳ ماه استفاده می کنم و به دلیل تابش آفتاب، سال هاست عینک می زنم» او معتقد است همه مردم، کودک و بزرگسال برای حفظ سلامت پوست بدن خود باید از کلاه و عینک به خصوص در تابستان استفاده کنند.
«رمضانی» کارش ساخت قالب چاپ است. او هم تاکید می کند مراقبت از پوست بدن خاصه قسمت هایی که در معرض اشعه خورشید هستند صددرصد لازم است. اثر آفتاب سوختگی روی پوست سر و دست و صورت به شکل لک های قهوه ای رنگ و چروکیده شدن سطح پوست ظاهر می شوند. حالت خشکیدگی پوست یک نوع بیماری است.
زمستان هم پوست در معرض سرما و آفتاب و همینطور چشم دچار آسیب می شوند.
بنابراین وظیفه همه ما است از سلامت وجودمان مراقبت کنیم.»
● ۵/۱۵ درصد سرطان پوست
«مهندس گورانی» ادامه نظرات کارشناسی خود را معطوف به امراض پوستی ناشی از تابندگی خورشید در کشورمان می کند. وی در این ارتباط با اظهار تاسف می گوید: «ما جزو کشورهایی هستیم که بیشترین سرطان های پوست را داریم. تقریبا ۱۵ و نیم درصد سرطان ها سرطان پوست است. علت عمده سرطان های پوستی در ایران، پرتوگیری از نور خورشید است. همچنین ما جزو کشورهایی هستیم که پیرپوستی زودرس در کشورمان خیلی زیاد است و نیز جزو کشورهای دارای پیری زودرس هستیم. علت همانا پرتوگیری از نور خورشید است.
در عین حال باید دانست ما جزو آن گروه از کشورهایی هستیم که روی نوار آب مروارید قرار داریم که باز دلیلش پرتوگیری از نور خورشید است.»
به گفته وی نور خورشید برای کسانی که سیستم ایمنی بدنی شان ضعیف است مشکلاتی برای شان ایجاد می کند.
در سواحل دریا بسیار دیده ایم برخی از مردم معمولا پس از شنا در دریا، روی ماسه های داغ در برابر تابش خورشید دراز می کشند شاید و به گمان آن که به این طریق گرفتگی عضلانی یا درد مفصلی بدن مقداری تسکین یابد غافل از آن که در ساحل، پرتو خورشید بیش از هر مکان و فضای دیگر است.
گفته کارشناس مسئول بهداشت درباره موقعیت تاثیر تابش خورشید در سواحل دریا را می خوانیم: «اگر کنار سواحل دریا هستیم و روی شن و ماسه دراز کشیدیم باید بدانیم در آنجا تشعشع ۱۲۰ درصد بیشتر به بدن ما می خورد چون تشعشعات خورشید بر سنگ های ساحل نیز بر بدن ما منعکس می شود.»
او همچنین از اعلامیه سازمان جهانی بهداشت می گوید: «هر کس در طول عمرش تنها ۵ بار در معرض آفتاب قرار گرفته و دچار سوختگی به دلیل آفتاب شده باشد، این آدم مستعد ابتلا به سرطان پوست است.»
نکته شایسته توجه دیگر که «مهندس گورانی» در بین اظهارات خود می گوید، این است: « هنگامی که آفتاب بر «ابر» می تابد و ما زیر سایه آن باشیم فقط ۵۰ درصد تشعشع به بدن ما می رسد اما اگر زیر سایه درخت باشیم ۵۰ درصد بقیه تشعشع ماوراء بنفش به ما می خورد.
مردم همچنین باید بدانند که کرم های ضدآفتاب مورد مصرف باید مطمئن بوده و تقلبی نباشند. حداقل «اس پی اس» (فاکتور حفاظت در مقابل خورشید)، کمتر از ۱۵ درصد نباشد و بین ۱۵ تا ۵۰ درصد خوب است. اما بیشتر از ۵۰ درصد هم مناسب است اما برای استفاده از آن باید با متخصص مشورت کنند، ضمنا باید استفاده از کرم هم تحت دستورالعملی باشد مثلا ۲۰ دقیقه قبل از جلوی آفتاب رفتن و پیش از قرار گرفتن در معرض آفتاب کرم روی پوست مالیده شود و به دفعات هر دو ساعت یک بار از کرم استفاده شود. در هر فصل و هر جا که نور آفتاب به ما بتابد بایستی این موارد لازم حفاظتی را انجام دهیم.»
«دکتر عزیزی» در داروخانه، در مورد مصرف کرم ضدآفتاب نیز می گوید: «برای مراقبت از پوست دست و صورت، هر روز از کرم ضدآفتاب استفاده شود ولی چون ویتامین کرم ضدآفتاب دارای ماده «SFB» با درجات مختلف است، استعمال آن باید با نظر پزشک باشد.»
«مهندس گورانی» در بخش پایانی بیان دیدگاه های علمی خود راهکارهای عملی و تدابیری فراگیر جهت کاهش آسیب های نور خورشید ارایه می دهد. وی در این ارتباط نخست به لزوم تحقق یک عزم ملی اشاره می کند و می گوید: «بایستی پروژه ای در قالب یک برنامه ملی کلیه گروه های مردمی اعم از مهد کودک، مدارس، دانشگاه ها، خانواده ها و...» اصول حفاظت سلامتی را در برابر نور خورشید، آموزش ببینند و عملا به کار گیرند.
او همچنین تاکید می کند «مردم باید بدانند که از ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر نباید به هیچ وجه نور مستقیم خورشید به بدن آنان بتابد. اگر قرار است در فاصله مدت زمان این ساعات از روز در معرض آفتاب قرار بگیرند بایستی تدابیر حفاظتی از اشعه خورشید را رعایت کنند و با بکارگیری شیوه هایی درست نگذارند نور خورشید مستقیما با پوست بدن برخورد کند. مثلا از کلاه که لازم است حداقل ۷ سانتیمتر لبه داشته باشد که صورت و گردن کاملا در سایه لبه کلاه قرار بگیرد، استفاده کنند. همچنین لباس های نازک و حریری نپوشند.

حسن آقایی

منبع : روزنامه کیهان