زنان در حلقه اسارت شغلی

صبح یک روز سرد زمستانی که برای نماز صبح بیدار شده بودم ناگهان متوجه صدای خودروی حمل زباله شدم که برای جمع آوری زباله های یکی از خیابان های شهر مقابل هتلی در وین توقف کرد. پنج زن رفتگر که دو نفر بالای خودرو قرار گرفته و سه نفر دیگر سطل های زباله را به سمت خودرو می بردند صحنه جالبی برای یکی از روزهای سرد اتریش که مشرف به منطقه کوهستانی است، نبود. ابتدا تعجب می کنم اما وقتی به خودم می آیم می بینم تصویر زنده ای که روز گذشته در خیابان بالایی و زنانی که به عنوان کارگر ساختمانی مصالح را حمل می کردند دیده ام بی شباهت به این صحنه ها نیست. واقعا در اتریش هستم و شاهد زنانی که اینطور در غرب از آنها بهره برداری می شود!
در سال ۱۹۸۹ هنگامی که نیویورک تایمز موضوع «مهم ترین مسئله ای که زنان امروز با آن مواجه اند» را در آمریکا به همه پرسی گذاشت، هیچ کس باورش نمی شد تبعیضات شغلی، بیشترین درصد پاسخ ها را به خود اختصاص داده باشد. تا جایی که ۸۰ تا ۹۵ درصد زنان شاغل از تبعیض شغلی و نابرابری دستمزد ناراضی بودند و ۷۰درصد آنان آزار و اذیت مردان را در محیط های کاری غیرقابل تحمل می دانستند.
● برابری شغلی
حضور و مشارکت برابر زنان در محیط کار بیرون از خانه و قرار گرفتن در کنار همکاران مرد، از جمله مقوله هایی است که طی دهه گذشته از سوی نهضت های فمینیستی در ایران هم ترویج می شود.
حجت الاسلام سیدعباس نبوی، مدیر موسسه تمدن و توسعه اسلامی در گفت و گو با خبرنگار سرویس گزارش کیهان در باب آزادی زنان در انتخاب شغل معتقد است: «نوعی روشنفکر مابی غلط و نادرست دردنیا ترویج شده که البته مسبب اصلی آن فعالان حقوق زنان هستند و آن ترویج روحیه تساوی شغلی زنان و مردان در اجتماع است. البته این موضوع در ایران هم دیده می شود به طوری که مسایل روشن و واضح را در مورد تساوی حقوق زنان به شکل فریبنده و مغالطه آمیز طرح می کنند و از طریق این سر و صداها می خواهند به مقاصد خود برسند.»
طی دهه گذشته انتظار می رفت با رشد جمعیت فارغ التحصیلان زن بر میزان حضور زنان در مشاغل مهم و کلیدی افزوده شود به خصوص وقتی آمارها در ایران از رشد تخصص گرایی و مهارت آموزی خبر می داد. در حالی که برخی زنان فاقد شغل تحت تاثیر القائات گروه های فمینیستی ترجیح دادند بیشتر در مشاغل غیررسمی و کاذب و حتی خدماتی جذب شوند تا اینکه در منزل مانده و به عنوان مادر یا همسر نقش آفرینی کنند.
نبوی در همین خصوص تصریح می کند: «ترویج روحیه تساوی زنان و مردان در مشاغل عمده ترین عامل هجوم تعداد کثیری از زنان به بازار کار و در نهایت تن دادن آنها به مشاغل دون پایه و نازل است.
زنانی که به هر فعالیتی مغایر با شان اجتماعی خود در شرکت های خصوصی تن می دهند نمونه ای از این موارد است. عامل مشکل ساز این است که در روند گسترده کردن و توزیع این آزادی ها هزاران مقاصد انحرافی دیگری به وجود می آید که فراگیر می شود.»
نبوی می گوید: «خانمی که در شرکت بازیافت مشغول به کار است در شکل کلی همه فعالیتش در نظام جمع آوری زباله محدود می شود. اما اگر در منزل خودش به مرتب کردن منزل بپردازد احساس می کند به آزادی های او به عنوان یک زن تعدی و حقوقش زیرپا گذاشته شده است. اگر خدماتی که بیش از آن حد اولیه ای که در نظام شغلی- زندگی خود تعیین کرده است انجام دهد احساس می کند دارد بیگاری می کشد. مثل همین مساله در نظام پرستاری، بخش های تولیدی و صنعتی همین طور در شرکت های خصوصی دیده می شود البته زنانی که به حکم اضطرار تامین زندگی مجبور به انجام فعالیت در این بخش ها می شوند را باید جدا کرد.»
لاله افتخاری نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفت وگو با سرویس گزارش روز کیهان تاکید می کند: «برخی کشورها با ارایه آمار بالای اشتغال زنان که البته آن را با افتخار مطرح می کنند قصد دارند زنان کشورشان را آزاد و برابر با مردان توصیف کنند در حالی که ما برایشان مطرح می کنیم تعالی جایگاه زنان به استخدام آنها در مشاغل نازل رفتگری و کارگر ساختمانی و یا باربری و حمل ماشین های سنگین که در چین و برخی کشورها شاهد بوده ام نیست و ارزش های نظام جمهوری اسلامی ایران این وضعیت را متناسب با جایگاه زنان نمی داند. ارتقای جایگاه متعالی زنان در حقیقت با بالا رفتن آمار زنانی که به این نحو اشتغال دارند مفهومی ندارد بلکه باید با توجه به توانمندی های آنها زمینه شکوفایی استعدادهای زنان در جامعه فراهم شود.
به گفته این عضو فراکسیون زنان مجلس، زنان ایرانی در مقایسه با تمامی کشورهای دنیا از وضعیت بهتر و حقوق بالاتری نسبت به همنوعان خود در دیگر کشورها برخوردارند. این آزادی چه در حریم خصوصی، آزادی اندیشه و حتی انتخاب شغل دیده می شود در حالی که در بسیاری از کشورهای دنیا شاهد چنین برابری و مساوات زنان با مردان نیستیم.
اشتغال زنان به هر نحو ممکن و در حرفه های دون پایه علی رغم تبلیغات وسیع، در باطن نگرانی غرب را در پی داشته است. به طوری که صاحبنظران غربی معتقدند اگرچه ممکن است زنان امروزه به آزادی و برابری رسیده باشند اما هیچگاه به این فلاکت و بدبختی نبوده اند و این اعتراف که تنها مسبب این رنج و بدبختی ترویج واژه ای دروغین به نام «برابری» است.
به گفته بسیاری از زنان اروپایی و امریکایی که در ایران ساکن بوده و یا مدتی را اقامت داشته اند، امنیت اجتماعی موجود برای زنان در این کشور، غیرقابل تصور برای زنان غرب بود. زندگی در چنین فضای عاری از تنش های اجتماعی ناشی از سوءاستفاده های جنسی از زنان برای بسیاری از زنان غرب جنبه آرمانی دارد.
تا جایی که بسیاری از نشریات امریکایی مرتب علیه جنبش های زنان، مقاله ارائه داده اند. آنها معتقدند که بسیاری از مشکلات موجود جامعه از جمله مسائل روحی زنان، خودکشی دختران جوان، خشونت علیه زنان، سقط جنین و غیره ناشی از حرکتهای شکست خورده فمینیستی بوده است.
● پشت عینک دودی فمینیست ها
گروه های فمینیستی وابسته به دنیای غرب یکی از اتهاماتی که به کشورمان وارد می کنند تبعیض های جنسیتی به ویژه در زمینه اشتغال زنان است.
لاله افتخاری در توضیح این که برخی مدعی فقدان آزادی و برابری زنان در حضور اجتماعی و اشتغال هستند، اضافه می کند: «این گروه ها با عینک بدبینی که به چشم های خود زده اند واقعیت ها را نمی بینند. مصداق این را می توان در زمان مجازات قانون شکنان دید که چطور مدعی می شوند حقوق بشر در ایران رعایت نمی شود و اگر شخص خاطی زن باشد می گویند حقوق زنان در ایران زیر پا گذاشته می شود، در حالی که ظلم به زنان عراقی، افغانی و فلسطینی و غیره را نه تنها نمی بینند بلکه حتی گاهی اوقات عاملان این ظلم ها را مورد حمایت و تأیید قرار می دهند.»
دکتر زهره الهیان، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی نیز در همین رابطه به سرویس گزارش کیهان می گوید: «موفقیت زنان و آزادی آنان در تعالیم اسلام و ارزش های نظام جمهوری اسلامی از نظر دشمنان قابل هضم نیست. بر همین اساس تلاش می کنند به هر ترتیب با زیر سؤال بردن حدود آزادی در ایران، حقوق بشر را در کشور اسلامی در معرض خطر اعلام کنند.
استفاده از زنان در برهه ها مستمسکی می شود برای تغییر نظر افراد جامعه به سمت منافع این افراد و نهضت ها. در واقع امروز برخی به منظور جلب آرای زنان ایران تمام همت خود را صرف سیاه نمایی از وضعیت زنان ایرانی کرده اند و معتقدند نسبت به زنان در ایران تبعیض روا داشته می شود. یک سؤال اینجا مطرح است و آن اینکه مدعیان حقوق زنان ایران تا بحال چه قدم های مثبتی برای زنان ما برداشته اند؟ امثال خانم شیرین عبادی جز اینکه گزارشاتی را به مجامع جهانی ارایه می دهند و وضعیت زنان ایرانی را سیاه نمایی و با عینک بدبینی نگاه می کنند و از مجامع بین المللی درخواست می کنند که علیه ایران قطعنامه حقوق بشر صادر کند هیچ قدم مثبتی برای زنان برنداشته اند.»
این عضو فراکسیون زنان مجلس ادامه می دهد: «بیشترین دغدغه نمایندگان زن مجلس شورای اسلامی پیگیری حقوق زنان و ایجاد فضای سالم برای تحکیم بنیان های خانواده است. وظیفه ذاتی نمایندگان مجلس به ویژه نمایندگان زن آن است که به تصویب قوانینی بپردازند که منجر به تحکیم بنیان خانواده شود. به طور نمونه از آنجا که فرهنگ بالای ایرانی و اسلامی گرایش به چند همسری و تنوع طلبی را مسئله جالبی نمی داند، طرح محدودیت در ازدواج مجدد توسط نمایندگان مطرح شده است که بر دیگر جنبه های زندگی زنان تأثیر دارد. و یا سیاست خدمت رسانی به محروم ترین اقشار جامعه که زنان سرپرست خانوار از دیگر گروه هایی است که مورد توجه مجلس واقع و در این دولت به آنها توجه خاصی شد. همینطور امکانات و حمایت های خاصی در نظر گرفته شده است تا در جهت توانمندسازی، اشتغال زایی و کمک معیشتی به این قشر خدمات ارزنده ای شود.»
● در زیر ساخت ها مشکلی نداریم
اشتغال زنان همواره به عنوان یک حربه سیاسی استفاده شده و از حضور و وجود زنان در مقاطع زمانی مختلف در راستای تحقق اهداف سیاسی و اقتصادی بهره جویی شده است.
حجت الاسلام والمسلمین سیدعباس نبوی، عدم تأمل در نظام مطالبات و آزادی های اجتماعی را پس از انقلاب اسلامی زمینه ساز بروز نظریه پردازی و اقدامات کاذب از سوی فعالان زنان می داند.
وی می گوید: «بحث بر سر مسایل اعتقادی نیست بلکه زیرساخت های اعتقادی داریم اما در برخی زمینه ها نتوانسته ایم آن را اجرا کنیم. بلکه در برخی مواقع اظهاراتی می شود که زنان را آزرده می کند. به طور مثال زمانی که یک عالم دینی در مورد خانم ها صحبت کند و بگوید که هیچ وظیفه ای برای زنان بالاتر از خانه داری و همسرداری نیست در حالی که زنان با شنیدن این اظهارات تصور می کنند نظام جمهوری اسلامی می خواهد درهای خانه ها را به روی زنان ببندد و آنها را حبس کند. در حالی که تعابیر رسا نیست و ایجاد ابهام می کند.»
وی اضافه می کند: «غربی ها از جریان مواج و سر و صدایی که بر سر آزادی های زنان درست شده است استفاده سوء می برند و از موجی که درست کرده اند لشگر بسیار بزرگی از تقاضای کار توسط خانم ها ایجاد کرده و آقایان خود در پشت صحنه نشسته اند. اگرچه این مدیریت و لشگرآفرینی در عمق و ماهیت تماماً مردانه است ولی سیاهی لشگر خود را از زنان تشکیل داده اند.»
مدیر مؤسسه تمدن و توسعه اسلامی می گوید: «این را نباید فراموش کرد که بسیاری از زنان که به کارهای نازل روی می آورند با موانعی مواجه هستند که آنان را از تحقق توان بالقوه شان باز می دارد. به طور مثال فعالیت در بخش های مردانه که مطابق با روحیات مردان است علاوه بر اینکه بر سلامت جسمی زنان ضربه می زند سلامتی روح آنان را نیز تهدید می کند.»
به عقیده کارشناسان، زنان با ورود به مشاغل مردانه تبدیل به موجودات بی هویتی شده اند که نه از روح لطیف و پرعطوفت زنانه آنها اثری باقی مانده و نه از دریای بی کران محبت مادرانه شان و این معضل حاصل بی توجهی نهضت های فمینیستی به نقش زن به عنوان همسر و مادر است که زنان غربی را گرفتار منجلاب توهم آزادی و برابری با مردان کرده است.
همان نتیجه ای که رسانه های گروهی و افکار عمومی در غرب نسبت به آن ابراز تمایل می کنند و آن «بازگشت زنان به خانه» است.
مدیر مؤسسه تمدن و توسعه اسلامی معتقد است: «حیات مشترک مردان و زنان قبل از آنکه جنبه های صوری حقوق مدنی بر آن سایه افکند جنبه های ذاتی و انسانی دارد که این جنبه ها مسایلی تکوینی اند که با الزامات حقوقی و مدنی تغییر نمی کنند. بدین مفهوم که اگر قوانین حقوقی نوشته می شود باید همگام و همسو با مسایلی باشد که خداوند در وجود زنان و مردان به ودیعه گذارده است.»
وی در توضیح این ادعا می گوید: «جریان فعالان حقوق زنان هم در بدو امر این مشکل را دارد که می خواهد باطن وجودی انسان ها را با جنبه های صوری بپوشاند. برابری و آزادی هایی از سوی این گروه ها ترویج می شود که به صورت وارداتی از آن سوی مرزها وارد کشور شده و آن را با نسبت و احتمالات خطا به خورد مردم می دهند. نظریه پردازان آنها نتوانسته اند نسبت آن را با حقوق زنان تعیین کنند لذا تبدیل به حرکت خطایی شده که غرب و شرق را به انزجار رسانده است. چون آنها می خواهند بدون قایل بودن به روش های مدنی خواسته هایشان از میان مردم بدست آورند.»
به اعتقاد کارشناسان با گذشت یک دهه از آغاز نهضت برابری حضور اجتماعی زنان همپای مردان جامعه آنچه معادلات فعالان حقوق زنان را با تردید مواجه ساخته در درجه نخست اخبار و اطلاعاتی است که از غرب به گوش می رسد و خبر از شکست طرح تساوی حقوق زن و مرد در برعهده گرفتن مشاغل یکسان و نارضایتی زنان شاغل غربی از محیط های کاری را مطرح می کند که سنخیتی با روحیات زنانه آنها ندارد. در درجه بعدی روح خسته زنان که ناچارند علاوه بر تحمل مشاغل سخت، مردانی را در کنار خود بپذیرند که قایل به احترام و حفظ حرمت زنان نیستند.
افزایش میزان افسردگی در میان فرزندان این زنان، بالا رفتن شمار طلاق و جدایی همچنین حرکت صعودی منحنی خشونت علیه زنان شاغل دیگر دلیل شکست نهضت های مدعی آزادی و برابری زنان در غرب است که زنگ خطری برای مجامع اسلامی به عنوان هدف گروه های فشار تحت عنوان آزادی خواه خواهد بود.
● رسانه ها بی گناه نیستند
نقش رسانه ها را نمی توان در اینجا به کناری گذاشت و آنها را مبرا از هر سوءظنی در خصوص ترویج روحیه برابری و آزادی کاذب دانست.
هر روز صبح شاهد فروش روزنامه هایی هستیم که ده ها صفحه آگهی به منظور جذب زنان در مشاغل کاذب اختصاص داده اند.
از دعوت به همکاری برای فروش لوازم آرایشی و البسه گرفته تا استخدام منشی، خانم آشنا به فروش و غیره.
وقتی یک زن در کسوت رانندگی کامیون به عنوان اسوه و الگوی تلاش و مشارکت اجتماعی با تیترهای درشت برجسته می شود، و یا هنگامی که زنان چادری در مجموعه های تلویزیونی به زنان خانه دار که دائماً در حال تجسس در امور دیگران هستند، مبدل می شوند و صدها نمونه منفی دیگر به نمایش گذاشته می شود تأمل مسئولان رسانه را بر اصلاح روند موجود ضروری می کند چرا که موجب آزردگی بسیاری از زنان در جامعه شده است.
ظرفیت های کاذب و مسیرهای ناموجه شغلی در ضمیمه های روزنامه ها از جمله مواردی است که می باید اصلاح شود.
نقش مؤثری که رسانه ها در درجه نخست به لحاظ هویت اطلاع رسانی می توانند اجرا کنند انعکاس اخبار غرب مبنی بر تلاطم جریان فعالان حقوق زنان است تا نسبت به عملکرد و شکستی که در آن نقطه از جهان به منظور ارتقای آزادی و برابری زنان تجربه کرده اند به اطلاع افکار عمومی رسانده شود.

منبع : روزنامه کیهان