خشم و تنش در مناسبات انسانی

کسی که می گوید: هرگز عصبانی نمی شود، یا دروغگوست یا یک بمب ساعتی بالقوه که از هر دوی اینها باید پرهیز کرد. خشم با درجات گوناگون بخشی از هر رابطه است و نمی توانیم آن را نادیده بگیریم یا آرزو کنیم برطرف شود. این موارد اجتناب ناپذیر هستند و بالاخره برای کسانی که در بطن جامعه زندگی می کنند و فردی فعال و پرتلاش هستند پیش می آید. پس حذف این واکنش طبیعی عملی ناممکن است و ما اکنون در صدد پیدا کردن راه های درست برای کنترل خود و اوضاع دراین شرایط هستیم. خشم را هرگز نباید در درون خود سرکوب کنیم که اگر این کار انجام شود آن مساله نه تنها حل نمی گردد بلکه با وضع وخیم تری نیز باقی می ماند و به صورت یک فاجعه بروز می کند یا در قالب بیماری های روان تنی رخ می نماید. در واقع رفتار باوقار چیزی جز این نیست که بگذاریم دیگران آزادانه خودشان باشند هیچ چیزی به اندازه خشمگین شدن های نابه جا موجب اختلال در روابط دوستانه نمی شود. هر خشمی هر چند کوچک پیامدهای منفی بسیار زیادی دارد که به تدریج سبب سرد شدن احساسات دو نفر نسبت به هم می گردد. عوامل ایجادکننده این گونه ناراحتی ها و به دنبال آن خشمگین شدن، حساسیت های زیاده از حد نسبت به یکدیگر، دخالت های بی جا در امور فردی که دوست دارید و مقایسه های نادرست با دیگران و... را می توان اشاره کرد.
این گونه موارد در دنیای پرشتاب امروز که افراد به خاطر شیوه های خاص زندگی خود، کم تحمل تر از قبل شده اند بسیار زیانبار است و با تکرار این گونه موارد، اشخاص به جدایی از یکدیگر می اندیشند. این جدایی در زندگی زناشویی در قالب طلاق و در رابطه ای دوستانه به صورت قطع رابطه با آن فرد نمایان می شود. برای همه ما زمانی فرا می رسد که خشمگین می شویم این احساس خشم می تواند نسبت به خودمان باشد که بر سر فرد مقابل تخلیه می گردد بهترین راه حل این است که توجه خود را روی علل خشم متمرکز کنیم وقتی که خشم را بخشی از طبیعت زندگی هر کس دانستیم، کنار آمدن با آن راحت تر خواهد بود و در نتیجه بسیار منطقی تر می توانیم درباره علل بروز و راهکارهای جلوگیری از تکرار آنها، بیندیشیم.
پس دریافتیم که پدیده خشم، مساله ای طبیعی است که درهر فرد به میزان کم یا زیاد وجود دارد به یاد داشته باشیم که ما قادر نیستیم که مشکلات را جز با حل کردن از میان برداریم پس باید راهی نیز برای حل این مساله بیابیم وگرنه این پدیده به ظاهر ساده در باطن خوف انگیز به راحتی می تواند تمام زندگی ما را تحت تاثیر خود قرار دهد.
یکی از راه های کنترل خشم ایجاد وقفه در گفت و شنود و کشیدن نفس های عمیق با فاصله زمانی مناسب است. همه ما به خوبی می دانیم که در موقع عصبانیت به پیامدهای گفتاری و رفتاری خود اهمیتی نمی دهیم. وقفه روشی موثر است و به ما کمک می کند که قبل از رسیدن به مرحله ای که گفتار و اعمال به رابطه فی مابین آسیب جدی وارد می کند، آن را متوقف کنیم. این کار به ما این فرصت را می دهد که با آرامش و به دور از هیجانات فکر کنیم و آماده یک گفت و گوی منطقی باشیم. البته چنین تصمیمی مشکل است زیرا در هنگام عصبانیت شدید، هر فردی کنترل اوضاع تا حدی از دستش خارج می شود. از این رو استفاده از وقفه در ابتدای دعوا و بحث موثرتر خواهد بود.
متوقف کردن گفت و شنودهای آمیخته با خشم سبب می شود که ظرفیت زمانی را برای فکر کردن درباره موضوع و کسب آرامش بیابند. در نتیجه مطالعه بعدی هر چند ممکن است اندکی از حساسیت های گفت و گوی قبل را در خود داشته باشد ولی به یقین تفاوت هایی اساسی و منطقی با مکالمه قبلی خواهد داشت که هر کسی یک بار آن را تجربه کند، به خوبی آن را درک خواهد کرد.
یکی دیگر از راه های بسیار موثر، استفاده از مساله اصلا ح بیان است. همه ما به خوبی می دانیم که در شروع هر بحث و دعوایی تنها یک مساله کوچک و یا به ظاهر بزرگ مطرح است ولی با ادامه گفت و گو در آن حالت خشمگین، بحرانی که هر دو نفر در حال انتقاد، به سر می برند به تدریج مسایلی پیش میآید که مشکل را واقعا بزرگ می کند یکی از این موارد که بسیار به آتش خشم طرفین دامن می زند، استفاده از کلمات آزار دهنده است که متاسفانه بعضی از زوج ها به خاطر شناخت حساسیت های همسرشان نسبت به بعضی از کلمات و اعمال از آنها استفاده می کنند و یک بحث ساده را به چنان خرمنی از آتش تبدیل می کنند که خاموش کردن آن از عهده همگان خارج است و ممکن است آن زوج بر اثر خستگی از ادامه این بحث منصرف شوند ولی بی شک، نقطه سیاهی در دل هر کدام از آنها باقی می ماندکه با کوچک ترین تکرار، همچون بمبی منفجر می شود، پس در زمانی مناسب که هنوز هیچ بحثی در بین شما وجودندارد، در طی صحبتی دوستانه، کلمات و اعمال آزاردهنده را بر روی کاغذ بنویسید و به یکدیگر قول بدهید که در حین بحث به هیچ عنوان اجازه استفاده از این کلمات را ندارید. این مساله باعث می شود که در ضمیر ناخودآگاه شما وهمسرتان، این کلمات به عنوان کلمات ممنوعه حک شود و در موقع بحث، ذهن، عدم استفاده از این کلمات را به شما اخطار می دهد و همین امر باعث می شود که بحث به جای پراکنده گویی، به سمتی قابل قبول پیش برود. آن زندگی که به امید فردا بگذرد، همیشه یک روز عقب مانده است. پس بیایید از همین امروز کنترل خشم خود را به دست بگیریم و آینده ای آرام و شاد برای خود وهمراهان خویش بسازیم.

نویسنده : کبری سیفری

منبع : روزنامه مردم سالاری