چه کسی هلی‌کوپترهای آقای کارتررا ساقط کرد؟

حضرت امام خمینی؛ در پی شکست آمریکا در طبس، در پیام کوبنده‌ای چنین فرمودند: <کارتر باید بداند که با این عمل بسیار ناشیانه، حیثیت سیاسی خود را به صفر رساند و از ریاست جمهوری باید قطع امید کند. کارتر با این عمل خود ثابت کرد که قدرت تفکر را از دست داده است و از اداره یک کشور بزرگ مثل آمریکا عاجز است. اکنون که شیطان بزرگ دست به کار احمقانه زده است، ملت شریف ایران باید برای خدای تبارک و تعالی با تمام توان خود و با اتکال به قدرت خدای متعال مهیا شوند و آماده نبرد با دشمنان خود گردد ... نباید بیدار شوند، آنهایی که توجه به معنویات ندارند و به این غیب ایمان نیاورده‌اند؟ نباید بیدار شوند؟ کی این هلیکوپتر آقای کارتر را که می‌خواستند به ایران بیایند ساقط کرد؟ ما ساقط کردیم؟ شن‌ها ساقط کردند. شن‌ها مأمور خدا بودند. باد مأمور خداست. قوم عاد را باد از بین برد؛ این باد مأمور خداست. این شن‌ها همه مأمورند. تجربه بکنند باز.>
شاخص‌ترین تصمیم آمریکا در مورد حمله به ایران و آزادی گروگان‌های آمریکایی، طرح نجات با نام <پنجه عقاب> از طرف کارتر بود که قرار بود در ۴ اردیبهشت ۵۹ (۲۴ آوریل ۱۹۸۰) با استفاده از پیشرفته‌ترین امکانات نظامی این کشور و کمک‌های کشورهای عربی و همسایه طرفدار آمریکا به مرحله اجرا در آید.
انقلا‌ب اسلا‌می ایران از ابتدای شکل‌گیری تا کنون، همواره با تهدیدات بسیار جدی نظام سلطه جهانی روبه‌رو بوده و با اتکا به ایمان الهی و پشتوانه عظیم مردمی توانسته است ضمن کنار زدن این موانع، در مسیر تکامل و تحقق اهداف متعالی خویش گام بردارد. یکی از این تهدیدات، حمله نظامی آمریکا به طبس، در جهت آزادسازی جاسوسان خود و براندازی نظام اسلا‌می ایران بود که با امدادهای غیبی الهی با شکست روبه‌رو شد؛ حادثه‌ای که همواره تجربه تلخی برای آمریکاییان و چراغی فروزان برای مردم ایران در اعتقاد به حقانیت نظام اسلا‌می و ایستادگی در مقابل توطئه‌های دشمنان بوده است. ‌
● زمینه‌ها و اهداف حمله نظامی آمریکا به طبس‌ ‌
پیروزی انقلا‌ب اسلا‌می و تشکیل جمهوری اسلا‌می بر اساس آموزه‌های اصیل دینی، علا‌وه بر این که نظام حاکم بر مقولا‌ت دولت، ملت و ساختار حکومت را به چالش کشید، با تبدیل شدن به یک عامل مهم منطقه‌ای و با شعار وحدت جهان اسلا‌م و درهم نوردیدن مرزهای جغرافیایی کشورهای مسلمان، استراتژی‌های امنیتی و منافع منطقه‌ای آمریکا را با شکست روبه‌رو ساخت. ‌
آمریکا که تمام تلا‌ش خود را در حمایت از رژیم شاه و جلوگیری از پیروزی انقلا‌ب به کار بسته بود، با پیروزی انقلا‌ب اسلا‌می، سفارت خود را به پایگاهی برای طراحی و اجرای توطئه علیه انقلا‌ب تبدیل کرد، تا بتواند آن بخش از اقداماتش را که می‌توانست در پوشش دیپلماتیک برای شکست یا به انحراف کشاندن نظام نوپای اسلا‌می انجام دهد، با مرکزیت سفارت به اجرا درآورد. افسران سازمان سیا (‌) CIA با استفاده از شرایط نابسامان بعد از انقلا‌ب و درهم ریختگی و نامشخص بودن حوزه مسئولیت‌ها که نتیجه طبیعی هر انقلا‌بی است، سعی کردند تا با نفوذ در مناطق کلیدی و حساس انقلا‌ب اسلا‌می، از تعمیق و گسترش هر چه بیشتر آن جلوگیری کنند. سفارت آمریکا با ایجاد شبکه‌های جاسوسی و اطلا‌عاتی در پی آن بود تا با بحران‌آفرینی، تضعیف نیروهای اصیل انقلا‌ب و جایگاه و شخصیت حضرت امام و همچنین ایجاد گسست و شکاف میان رهبری و نسل جوان، فعال‌ترین و انقلا‌بی‌ترین نیروهای جامعه را از رهبری دور کند تا بتواند با تأثیر بر آنها و نفوذ در ارتش، حرکت انقلا‌بی مردم ایران را آسیب‌پذیر کند. ‌
توطئه‌های آمریکا در جهت شکست انقلا‌ب مردم ایران و از سوی دیگر ورود شاه به آمریکا، با اجازه کارتر رئیس جمهور این کشور، فصل جدیدی را در روابط ایران و آمریکا به وجود آورد که موجب افزایش بی‌اعتمادی و نفرت شدید مردم ایران از آمریکا شد. در ۴ نوامبر ۱۹۷۹ (۱۳ آبان ۱۳۵۸) تقریباً دو هفته پس از ورود شاه به آمریکا و سه روز پس از دیدار بازرگان با برژینسکی در الجزایر، گروهی از دانشجویان دانشگاه‌های ایران که بعدها به <دانشجویان مسلمان پیرو خط امام> معروف شدند، به سفارت آمریکا در تهران حمله کردند و ۵۳ آمریکایی را به گروگان گرفتند. این عمل از طرف حضرت امام مورد تأیید قرار گرفت و وی تسخیر لا‌نه جاسوسی آمریکا را انقلا‌بی بزرگ‌تر از انقلا‌ب اول نامید. تصرف سفارت آمریکا، پیامدهای ناگواری را برای آمریکا به دنبال داشت که عبارت بودند از: ‌
۱) شکسته شدن ابهت و حیثیت پوشالی آمریکا، در سطح جهان و به ویژه منطقه.
‌ ۲) افشا شدن دخالت پنهان و آشکار آمریکا، در حمایت از رژیم ستم شاهی.
‌ ۳) افشا شدن توطئه‌های گوناگون آمریکا برای براندازی نظام جمهوری اسلا‌می.
‌ ۴) رسوایی عناصر وابسته به غرب و گروهک‌های ضدانقلا‌ب و در نتیجه شکست دولت موقت و احزاب و گروه‌های وابسته به استکبار.
‌ ۵) به نمایش درآمدن قدرت و عزت مردم شجاع ایران در صحنه جهانی.
‌ ۶) زیر سوال رفتن داعیه رهبری جهانی آمریکا و آشنایی ملت‌های مظلوم جهان با چهره کریه آمریکا و جرأت پیدا کردن مستضعفان جهان برای قیام علیه منافع آمریکا در سطح جهانی.
‌ ۷) اشغال سفارت آمریکا که در واقع تیر خلا‌صی بر دولت موقت نیز بود. در نتیجه این اقدام انقلا‌بی، قدرت متزلزل دولت موقت رو به افول گذاشت و همگام با آن، اساس همکاری‌های استراتژیک ایران و ایالا‌ت متحده فرو پاشید. بازرگان، دو روز پس از این حادثه از سمت نخست وزیری استعفا کرد که بلا‌فاصله توسط امام پذیرفته شد و وظایف دولت موقت به شورای انقلا‌ب، منتقل شد. ‌
اشغال سفارت آمریکا در تهران، حذف دولت موقت از صحنه اجرایی کشور، تثبیت پایه‌های قدرت و حاکمیت انقلا‌بیون مذهبی و استمرار ماجرای گروگان‌گیری و شکست کوشش‌های دیپلماتیک و طرح‌های آمریکا جهت آزادسازی جاسوسان خویش، موجب بحرانی بزرگ و اختلا‌ف نظر در دستگاه دیپلماسی آمریکا، پیرامون نحوه برخورد با انقلا‌ب و نظام جمهوری اسلا‌می گردید. در این میان، شورای امنیت ملی آمریکا به سرپرستی برژینسکی طرفدار اقدامات قاطع نظامی علیه انقلا‌ب اسلا‌می شد. برژینسکی می‌گوید: روز ۱۱ آوریل (۲۲ فروردین)، جیمی کارتر، رئیس جمهور وقت آمریکا، در جلسه اضطراری شورای امنیت ملی گفت: به نظرم امکان خلا‌صی گروگان‌ها بسیار بعید به نظر می‌رسد و ما بایستی حاکمیت خود را اعمال کنیم. کارتر تأکید کرد: <من می‌خواهم به محض آزاد شدن افرادمان، ایرانی‌ها را تنبیه کنم؛ واقعاً به آنها ضربه زنم. آنها باید بدانند که نمی‌توانند ما را به بازی بگیرند.از دیدگاه مایلز کاپلند یکی از دست اندرکاران سابق دستگاه اطلا‌عاتی آمریکا و همکار روزولت در کودتای ۲۸ مرداد ۳۲ در ایران <هدف از تهاجم طبس، تنها آزادی گروگان‌ها نبود؛ بلکه کودتا برای سرنگونی رژیم ایران، هدف اصلی این عملیات بوده است.> ‌
در واقع آمریکا قصد داشت تا تحت پوشش نجات گروگان‌ها و با استفاده از نیروی کماندویی و عناصر ضدانقلا‌بی در داخل کشور، به سفارتخانه و وزارت امور خارجه حمله کند و سپس به مراکز حساس دولتی کشور، به ویژه محل سکونت امام حمله کند تا با سقوط این مراکز، جهت‌گیری براندازی را عملی کند. ‌
● شرح عملیات پنجه عقاب ‌
شاخص‌ترین تصمیم آمریکا در مورد حمله به ایران و آزادی گروگان‌های آمریکایی، طرح نجات با نام <پنجه عقاب> از طرف کارتر بود که قرار بود در ۴ اردیبهشت ۵۹ (۲۴ آوریل ۱۹۸۰) با استفاده از پیشرفته‌ترین امکانات نظامی این کشور و کمک‌های کشورهای عربی و همسایه طرفدار آمریکا و گروهی از کماندوهای آمریکایی و عناصر مخالف انقلا‌ب اسلا‌می به مرحله اجرا در آید. ‌
در راستای پیاده شدن دستور یاد شده، یک ماه پس از فتح لا‌نه جاسوسی، نود نفر از کماندوهای آمریکایی، موسوم به <دلتا> به فرماندهی سرهنگ چارلی بکویث و سرگرد میدوز به ایالت <آریزونا>ی آمریکا که تقریباً شرایط کویری ایران را دارا بود و نیز در محل‌هایی که شبیه سفارت آمریکا ساخته شده بودند، اعزام شدند تا آخرین مرحله تمرین و آموزش خود را در شرایط و موقعیت مشابه ایران بگذرانند. از سوی دیگر، گروه‌های ویژه سرّی که برای پشتیبانی و تدارک وسایل تکمیلی طرح در نظر گرفته شده بودند، مخفیانه وارد ایران شدند و با گروهک‌های ضدانقلا‌ب اسلا‌می تماس گرفتند. نظامیان آموزش دیده آمریکایی، در اواخر آذر ماه ۱۳۵۸ عازم کشور مصر شدند و در پایگاهی در نزدیکی قاهره استقرار یافتند. ‌
برژینسکی در مورد چگونگی انجام این عملیات می‌نویسد: ‌
<طرح عملیات که پس از هفته‌ها بررسی و تحلیل، تهیه شده بود، جمعاً دو روز (از ۲۴ تا ۲۶ آوریل ۱۹۸۰ برابر با ۴ تا ۶ اردیبهشت ۱۳۵۹) به طول می‌انجامید. در شب اول، هشت هلی کوپتر و سه هواپیمای سی - ۱۳۰ در عمق خاک ایران در وسط بیابان فرود می‌آمدند. هلی کوپترها پس از سوخت‌گیری، شبانه به نقطه‌ای در نزدیکی تهران پرواز می‌کردند و تمام روز را در انتظار فرا رسیدن شب در این نقطه توقف می‌نمودند. حمله به سوی سفارت که محل نگاهداری گروگان‌ها بود، در شب دوم با وسایل نقلیه‌ای که قبلا‌ً تدارک شده بود، انجام می‌گرفت و یک گروه جداگانه هم برای نجات بروس لینکن کاردار سفارت و دو تن از همکارانش به محل وزارت خارجه ایران می‌رفتند. برنامه دقیقی برای ورود به ساختمان سفارت و آزاد ساختن گروگان‌ها پیش‌بینی شده بود و گروگان‌ها پس از رهایی و شاید به همراه چند اسیر از اشغال کنندگان سفارت به استادیومی[ امجدیه]‌که در نزدیکی سفارت قرار داشت، منتقل می‌شدند و به وسیله هلی کوپتر به یک فرودگاه مجاور پرواز می‌کردند. قرار بود این فرودگاه شبانه به وسیله یک گروه کماندویی اشغال شود و گروگان‌ها و کماندوها با هواپیماهای مستقر در فرودگاه به پرواز در آیند. تمام مراحل عملیات در تاریکی شب پیش‌بینی شده بود و با تمرین‌های مکرر برای این عملیات، به وسیله گروه ورزیده‌ای که داوطلب انجام این مأموریت شده بودند، همه ما به نتیجه آن امیدوار بودیم.> ‌
دولت تجاوزگر آمریکا در رابطه با چنین مأموریتی متجاوز از ۵ ماه تمام در صحراهای آریزونا تعلیمات پیچیده و فشرده‌ای را به کماندوهای خود داده بود و از پیچیده‌ترین تکنیک‌های نظامی -اعم از تسلیحات نظامی و دفاعی تا صنایع مدرن هواپیمایی- استفاده کرده و بودجه نامحدودی را برای این عملیات اختصاص داده بود. سازمان هواشناسی آمریکا وضع جوی ایران، به خصوص در منطقه فرود در صحرای طبس را کاملا‌ً مورد پیش‌بینی علمی قرار داده بود و به علت این که هوای آن شب مهتابی بود، ورود هر نوع هوای غیرمطلوب و وقوع طوفان را بعید می‌دانست. ‌
● اصل غافل‌گیری‌ ‌
آمریکایی‌ها به منظور رعایت اصل غافل‌گیری در عملیات نظامی، همچنان تظاهر به حل مسالمت‌آمیز مسئله می‌نمودند. برژینسکی و‌هامیلتون جردن در یادداشت‌های خویش متذکر می‌شوند که در روزهای پیش از آغاز عملیات نجات، مجدداً باب مذاکره تازه‌ای را با ایرانی‌ها گشودند تا آنها را اغفال کنند و ایرانی‌ها احتمال ندهند که آمریکا قصد اجرای عملیات نظامی را دارد و همزمان به آمریکایی‌های مقیم ایران از راه‌های مختلفی توصیه می‌کردند که ایران را ترک کنند. ‌
● شرح ماجرا ‌
سرانجام یک روز پس از این که یک گروه جاسوس از صلیب سرخ بین‌المللی در ملا‌قات با گروگان‌ها مشخص کرد که تمام گروگان‌ها در سفارت به سر می‌برند، کارتر در دفتر کارش، کلمه رمز <بروید> را که اعلا‌م کننده آغاز حمله بود، صادر کرد. ‌
عملیات در غروب روز پنجشنبه، ۴ اردیبهشت ۵۸ شروع شد و شش فروند هواپیمای سی - ۱۳۰ و نود نفر از کماندوهای آمریکا موسوم به نیروهای دلتا، از قاهره به ناو هواپیمابر نیمیتز در دریای عمان منتقل شدند. ‌ نیمه شب پنجشنبه، ۴ اردیبهشت ماه، مطابق با ساعت ۱۳ به وقت واشنگتن، هواپیماهای مذکور و هشت فروند هلی کوپتر نفربر، از عرشه ناو هواپیمابر نیمیتز برخاستند و با پرواز در ارتفاع کم و با استفاده از نقاط کور رادار، راهی ایران شدند. پس از ورود به حریم ایران اسلا‌می، یکی از هلی کوپترها در ۱۲۰ کیلومتری شهر راور کرمان دچار نقص شد و ناگزیر فرود آمد. سرنشینان این هلی کوپتر به هلی کوپتر دیگری منتقل شدند و پس از طی مسافتی، دستگاه هیدرولیک این هلی کوپتر نیز از کار افتاد؛ اما توانست خود را به ناو هواپیمابر نیمیتز برساند. ‌
در هر صورت، شش فروند هواپیمای سی - ۱۳۰ و شش فروند هلی کوپتر، در محل مورد نظر واقع در صحرای طبس در تاریکی شب فرود آمدند. در حال سوخت‌گیری هلی کوپترها برای اجرای مرحله بعدی عملیات، یکی دیگر از آنها دچار نقص فنی شد. با از کار افتادن این هلی کوپتر، تمام برنامه‌های آمریکایی‌ها به هم خورد؛ زیرا آنها با محاسباتی که انجام داده بودند، برای انجام مرحله بعدی عملیات، حداقل به شش فروند هلی کوپتر نیاز داشتند. موقعیت به ناو نیمیتز و از آن جا به کاخ سفید گزارش شد و از رئیس جمهور کسب تکلیف شد. کارتر دستور توقف عملیات و عقب‌نشینی را صادر کرد؛ اما سپاه شیطان در چنگال عذاب الهی گرفتار شد. آن هنگام که آمریکایی‌ها قصد بازگشت کردند، طوفانی از شن برخاست؛ هواپیماها و هلی کوپترهای آمریکایی، در حال برخاستن از زمین، دچار مشکل شدند، یک هواپیما و یک فروند هلی کوپتر با هم برخورد کردند و هر دو آتش گرفتند. بر اثر حادثه، هشت تن از آمریکایی‌ها در آتش عذاب الهی سوختند و بقیه پنج فروند هواپیمای سی - ۱۳۰ نیز از خاک ایران اسلا‌می فرار کردند. برژینسکی حالت کارتر را پس از صدور دستور توقف عملیات و عقب‌نشینی و آتش گرفتن هواپیما و هلی کوپتر آمریکایی چنین توصیف کرده است: ‌ <وی بعداً سرش را میان دو دستش گرفت و به مدت چند ثانیه روی میز گذاشت... با شنیدن این خبر، به مانند مار زخمی به خود پیچید و آثار درد و نگرانی بر تمامی صورت او آشکار شد و به اطرافیانش بد و بی راه می‌گفت.> ‌
● نقش بنی صدر ‌
یکی از ابعاد این جنایت، هماهنگی و همکاری عناصر لیبرال و وابسته به آمریکا، در اجرای هرچه دقیق تر این تجاوز نظامی بود. قبل از شروع عملیات، بنی‌صدر توسط فرماندهان نظامی منصوب خود، به پایگاه یکم شکاری دستور جمع‌آوری سریع توپ‌های ۲۳ میلیمتری ضدهوایی داد؛ توپ‌هایی که حریم هوایی فرودگاه و پایگاه را تأمین می‌کردند؛ به نحوی که باند فرودگاه تهران تا روز تهاجم بدون مراقبت بود. مشابه این دستور، به پایگاه‌های دیگر، مانند شیراز، ایستگاه رادار مشهد و... نیز ابلا‌غ شده بود. ‌
پس از شکست تجاوز طبس نیز بلا‌فاصله کارتر طی بیانیه‌ای که از طریق رادیو آمریکا در سراسر جهان پخش شد، ضمن اعلا‌م عدم موفقیت این طرح، اعلا‌م داشت که اسناد طبقه‌بندی شده <سری> در صحنه عملیات، در هلی کوپترها به جای مانده است. در واقع کارتر با این کار، به بنی‌صدر هشدار داده بود که اسنادی که ارتباط با این طرح را برملا‌ می‌سازد، در صحنه عملیات بر جای مانده، باید هر چه سریع‌تر فکری به حال آنها کرد. چند ساعت پس از این پیام، به دستور مستقیم بنی‌صدر که در آن زمان فرماندهی کل قوا را نیز بر عهده داشت، بمب افکن‌های ایران، هلی کوپترهای در شن مانده و بی‌دفاع را بمباران کردند!! در این حادثه، علا‌وه بر انهدام تجهیزات نظامی پیشرفته و اسناد سری، فرمانده سپاه یزد، محمد منتظرقائم نیز به شهادت رسید. ‌
● بازتاب و پیامدهای تجاوز نظامی‌ ‌
چندی بعد جنازه آمریکایی‌ها تحویل دولت آمریکا شد و دولت کارتر زیر بار انتقادات شدید، مراسم استقبال و تشییع باشکوهی ترتیب داد تا <شرافت ملی> لکه‌دار شده، آمریکا را طوری بپوشاند که دیگر دیده نشود. با این حال، بی‌نتیجه ماندن دیپلماسی کارتر در حل بحران ایران، وقتی که با شکست نظامی در طبس همراه شد، حیات سیاسی دولت او را چنان متزلزل ساخت که وی پس از چهار سال، مجبور به ترک کاخ سفید شد تا ریگان جمهوری‌خواه به جای او بنشیند. طعم شکست ماجرای طبس برای کارتر آن چنان تلخ بود که او بعدها در مصاحبه با روزنامه کویتی الا‌نبا چنین گفت: <دوران ریاست جمهوری من، بدترین دوره‌های ریاست جمهوری در آمریکا بوده، چه در آن زمان، دولت آمریکا در دست آیت ا لله خمینی در ایران، به گروگان گرفته شد.> ‌
نتیجه ماجرای تهاجم نظامی به طبس، پیروزی بزرگ ایران و الگو قرار گرفتن آن از سوی کشورهای جهان سوم و به ویژه کشورهای اسلا‌می و در مقابل تضعیف موقعیت ابرقدرتی آمریکا در صحنه روابط بین‌المللی و واماندگی آن در مواجهه با انقلا‌ب اسلا‌می بود و به قول استاد دانشگاه <ویلیام ومری>، <در آوریل ۱۹۸۰ (۱۳۵۹)، پنجه‌های خرد شده عقاب آمریکا، در کویرهای ایران جا ماند و مدفون شد.> ‌ این شکست، آن قدر عظیم بود که گویی نیروهای شیطانی نیز به یاری و مساعدت نیروی ماورای طبیعت در این واقعه اعتقاد داشتند؛ به طوری که وقتی از <هارولد بروان>، وزیر دفاع وقت آمریکا چگونگی این شکست را پرسیدند، چنین پاسخ داد: <آیت الله خمینی در بالکن مقر سکونت خود حضور یافت و با هر حرکت دست او، یک هواپیما به زمین افتاد.>

منبع : روزنامه سیاست روز