رژیم غذایی ضدآلرژی

هرکس هر دردی دارد، به نظرش بدترین و غیرقابل‌تحمل‌ترین درد عالم است. برای همین است که همیشه عده‌ای می‌گویند دندان‌درد بدترین درد است و به عقیده گروهی دیگر، سردرد و گوش‌درد و دردکلیه و ... دردناک‌ترین دردها به حساب می‌آیند؛ اما آنها که آلرژی را تجربه کرده‌اند، می‌دانند که یکی از بدقلق‌ترین بیماری‌های دنیاست که خیلی به ندرت ریشه‌کن می‌شود و همیشه وبال گردن آدم می‌ماند و تازه اطرافیان هم خیلی این بیماری را به رسمیت نمی‌شناسند و جدی‌اش نمی‌گیرند. متخصصان تغذیه می‌گویند یکی از قلق‌های مقابله با این بیماری بدقلق، استفاده از یک رژیم غذایی حساب‌شده است...
در بین انواع حساسیت‌ها، حساسیت فصلی یکی از رایج‌ترین آنهاست که برای بعضی‌ها در فصل زمستان شروع می‌شود و برای بعضی دیگر بهار آغاز همه چیز است. حالا اگر شما جز دسته دوم هستید و حسابی از عطسه، سرفه، آب‌ریزش بینی و خارش پوست خود کلافه‌اید و می‌خواهید بدانید کدام خوراکی‌ها ممکن است حساسیت فصلی‌تان را تشدید کنند و برعکس باعث کاهش آلرژی‌تان شوند با ما همراه شوید.
● حساسیت به هزار دلیل
حساسیت‌های فصلی در اثر بیش از ۱۳۰ هزار ماده آلرژی‌زا به وجود می‌آیند که از راه‌های تنفسی، تماس‌های پوستی، خوردن و آشامیدن وارد بدن ما می‌شوند. بعد سیستم دفاعی بدن ما به علل ناشناخته‌ای سردرگم می‌شود و خودی را از بیگانه تشخیص نمی‌دهد و شدیدا عکس‌العمل نشان می‌دهد. بعضی‌ها هم به صورت ژنتیکی آلرژی را از خانواده‌شان به ارث می‌برند.
دکتر سیدضیاءالدین مظهری، متخصص تغذیه و رژیم درمانی در این باره می‌گوید: «در زمستان، سرمای هوا به اضافه تراکم گازهای سمی‌ مثل منوکسیدکربن و دود حاصل از سوخت ناقص وسایل موتوری و گرمازا سیستم دفاعی بدن را تحریک می‌کند و عامل ایجاد حساسیت‌های پوستی و تنفسی می‌شود. در بهار هم گرده‌افشانی درختان و گل‌ها باعث ایجاد حساسیت می‌شود که بیشتر به صورت آب‌ریزش بینی، اختلالات تنفسی به شکل خس‌خس، بثورات پوستی مثل کهیر و خارش و نهایتاً اگزمای مخاطی به صورت تورم و التهاب بروز می‌کند.» اما نقش تغذیه در این بین چیست و اصلا غذاها می‌توانند روی شدت و ضعف حساسیت فصلی تأثیر بگذارند؟
● از ماست که بر ماست!
فراموش نکنید که غذاها می‌توانند با تقویت و هوشمندسازی سیستم ایمنی بدن، شدت آلرژی‌های فصلی را کاهش دهند و برعکس با تضعیف و گیج کردن سیستم ایمنی، بدن را در مقابل حساسیت‌های فصلی آسیب پذیرتر کنند. دکتر مظهری معتقد است با خوردن غذاهایی که به تقویت سیستم دفاعی منجر می‌شوند و با حفظ تناسب وزن می‌توانیم آلرژی فصلی را کنترل کنیم: «کاهش مقدار دریافت چربی مصرفی توام با افزایش نسبت اسیدهای چرب غیراشباع، استفاده به‌جا و به اندازه از فیبرهای محلول و نامحلول، ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند سیستم دفاعی بدن ما را در مقابله با آلرژی‌های فصلی تقویت کند. سوءتغذیه، بیش خوری، پرخوری، استفاده زیاد از غذاهای فرآوری‌شده و کنسروی هم از دیگر عاملان تضعیف سیستم ایمنی بدن هستند.»
یکی از غذاهای تقویت‌کننده سیستم ایمنی که دکتر مظهری، ما را به خوردن آن تشویق می‌کند، ماست است. به گفته ایشان، ماست باکتری‌ها را نابود می‌کند و احتمال بروز سرطان را در افرادی که عادت به مصرف آن دارند به یک سوم تقلیل می‌دهد. پروفسور‌هاپرن از دانشگاه کالیفرنیا معتقد است که اگر به سرما، گرما و حتی گرده گیاهان حساسیت دارید با خوردن روزانه ۳/۲ لیوان ماست از ۳ ماه قبل از شروع فصل می‌توانید خودتان را در مقابل آلرژی‌های فصلی بیمه کنید. از طرف دیگر، آمارها نشان می‌دهند افرادی که به طور مرتب ماست می‌خورند ۱۰برابر کمتر از افرادی که این ماده غذایی را نمی‌خورند به گرده گیاهان حساسیت نشان می‌دهند و ۲۵ درصد کمتر، حتی به سرماخوردگی مبتلا می‌شوند.
● این بدبوهای عزیز!
سیر و پیاز هم با همه بدبویی‌شان ما را در برابر آلرژی‌های فصلی ایمن می‌کنند. دکتر مظهری می‌گوید: «پیاز به علت داشتن ماده ای به نام کوئرستین، مثل یک ضد آلرژی عمل می‌کرده و خوردن مرتب آن به افرادی که به گرده گیاهان در فصل بهار حساسیت دارند، کمک فراوانی می‌کند. سیر هم یک تقویت‌کننده بسیار قوی سیستم ایمنی است و به عنوان یک ماده غذایی ضدباکتری، ویروس و سرطان موجب افزایش قدرت این دستگاه می‌شود. این سبزی با افزایش لنفوسیت‌های T و ماکروفاژها، عوامل و ابزارهای جنگی سیستم دفاعی را تقویت می‌کند.» پس اگر آلرژی فصلی دارید، دست از وسواس بردارید و بی‌خیال بوی بدشان، کمی‌سیر و پیاز بخورید.
در بین دیگر سبزیجات، هویج و اسفناج و سایر سبزی‌های رنگی حاوی بتاکاروتن، سیستم ایمنی بدن را تقویت و از بروز حساسیت‌های فصلی جلوگیری می‌کنند. به طور کلی، دیده شده کسانی که بیشتر گیاه‌خواری می‌کنند، سیستم ایمنی کاراتری دارند.
روغن‌های حاوی اسیدهای چرب امگا۳ هم به تقویت سیستم ایمنی بدن و هوشیارتر کردن آن منجر می‌شوند. دکتر مظهری به کسانی که دچار آلرژی فصلی هستند، توصیه می‌کند که مصرف روغن‌های امگا۶ مثل روغن ذرت و آفتابگردان را کم کنند؛ چون این روغن‌ها سریع اکسیده می‌شوند و رادیکال‌های آزاد به وجود می‌آورند و سلول‌های دفاعی بدن را مورد حمله قرار می‌دهند. در عوض، مصرف روغن‌های امگا۳ را که شامل روغن ماهی و روغن دانه کتان هستند را بالا ببرند زیرا استفاده به‌جا و مناسب از آبزیان علاوه بر افزایش دریافت اسیدهای چرب امگا۳ به تأمین مواد معدنی نظیر ید و روی نیز کمک می‌کند. فراموش نکنید که روی یکی از عوامل تقویت‌کننده سیستم ایمنی بدن و درمان‌کننده و التیام بخش زخم‌های پوستی تلقی می‌شود. در مقابل بهتر است از مصرف غذاهای کنسروی و آماده‌ای که مملو از مواد افزودنی هستند و می‌توانند به تشدید آلرژی شما کمک کنند، بپرهیزید. یادتان باشد که افزودنی‌های شیمیایی در درازمدت مانع از جذب سایر مواد مغذی در غذاها شده و سوءتغذیه و تضعیف سیستم ایمنی بدن را به دنبال دارند.

سارا هاشمی‌نیک

منبع : روزنامه سلامت