از سکوی پرتاب صنعت گردشگری غفلت نکنیم

● صنعت توریسم
گردشگری سازمان یافته امروز بخشی بسیار مهم درنظام اقتصادی تمامی کشورهای دنیا محسوب می شود به طوریکه اقتصاد برخی از کشورها شدیدا وابسته به فعل و انفعالات صنعت توریسم است.صنعت گردشگری به عنوان یکی از صنایع بسیار مهم در توسعه فرهنگ ها و ارتباطات ملل نقش ویژه ای در استقرار صلح و آرامش در جهان برعهده دارد. آمارهای رسمی حاکی از آن است که بیش از ۶۲۰ میلیارد دلار گردش مالی سالیانه صنعت توریسم در جهان است که سهم کشور ایران کمتر از یک دهم درصد است.
● توریسم ایران در مقایسه با رقبای جهانی
گزارشات WTO حاکی از آن است که تا سال ۲۰۱۰ یک میلیارد نفر در سطح بین‌المللی به جهانگردی می‌پردازند همین آمار نشان می دهد میزان تولید ناخالص داخلی صنعت توریست در خاورمیانه به ۲/۵ از تولید ناخالص داخلی منطقه در سال جاری می‌رسد که با در نظر گرفتن روند متعادل صعودی آن این میزان در سال ۲۰۱۴ به ۷۳۶ میلیارد دلار خواهد رسید. با در نظر گرفتن تمامی این ارقام واعداد و همچنین با تلاش بی‌وقفه مسوولان دولتی و برنامه‌ریزان کشورهای عربی و به خصوص امارات که به عنوان چهارمین قطب گردشگری جهان شناخته شده است سهم ایران از بازار گردشگری در سال‌های آتی چه میزان خواهد بود؟
براساس آمارهای سازمان جهانی گردشگری و سازمان یونسکو، ایران می تواند جزو ده کشور اول دنیا از لحاظ ورود گردشگر بین المللی باشد. بنابراین با توجه به وجود عوامل فوق الذکر و سهم بسیار ناچیز ایران از صنعت گردشگری درمی یابیم که صنعت گردشگری نتوانسته است نقش خود را به عنوان یک عامل توسعه اقتصادی کشور و معرفی ایران به عنوان یک کشور توریستی و فرهنگی به خوبی ایفا کند.با توجه به مسایل خاورمیانه و حضور پنج کشور توریست پذیر ترکیه، ایران، عراق، سوریه و لبنان که دارای اشتراکات فرهنگی، مناسبات اجتماعی و سنتی با یکدیگر هستند. بیشتر توریست های ورودی به این مناطق، گردشگران فرهنگی هستند که به دنبال دیدن مناطق فرهنگی، تاریخی و آشنایی با شرق بوده و معمولا خطرپذیر نیستند که البته جزء خصوصیات افراد فرهنگی، ریسک ناپذیری، محافظه کاری و با تجربه بودن آنها است.همچنین در رقابت ایران با خاورمیانه نزدیکی ایران با اروپا از بزرگترین مزیت های گردشگری محسوب می شود. گردشگری بین المللی در سال های اخیر رشد بسیار زیادی داشته و به تعبیر اقتصاددانان به مرحله تولید انبوه رسیده است. خاستگاه اصلی این صنعت کشورهای صنعتی پیشرفته می باشد به طوری که بیشترین تعداد گردشگران بین المللی و درآمد ایجاد شده، مربوط به کشورهای عضو سازمان همکاری های صنعتی (OECD) و بخصوص هفت کشور صنعتی بزرگ است.
ایران در مقایسه با کشور برتر توریست در خاورمیانه مانند ترکیه می تواند در این حوزه با داشتن سواحل دریای خزر که کاملا از نظر آب و هوایی نزدیک به مدیترانه است و برای اروپائیان ناشناخته ،پتانسیل مضاعفی جهت جذب توریست را داشته باشد.
● آیا زیر ساخت های صنعت توریسم در ایران آماده است؟
زیرساخت های ایران از نظر راه سازی و حمل و نقل تا حد زیادی قابل مقایسه با ترکیه است و به مراتب بهتر از کشورهای دیگر این حوزه است .همچنین به لحاظ هتل و مهمانپذیرها ایران در ردیف کشورهایی چون عراق و سوریه قرار دارد که از در مقایسه با ترکیه بسیار عقب تر هستیم.نکته قابل ملاحظه آنکه راهکارهای اجرایی توسعه زیر ساخت های گردشگری فقط دربعد سرمایه گذاری خلاصه نمی شود زیرا معمولا توسعه همگام با جمعیت توریست است .در این راستا در بیشتر نقاط دنیا توسعه براساس برنامه ریزی اتفاق نیفتاده است بدین معنا که نمی شود اول سرمایه گذاری کنیم و بعد منتظر اصلاح زیر ساخت ها باشیم.
با این اوصاف راهکار اجرایی برنامه ریزی مدون بر اساس شرایط فرهنگی ایران است.همچنین تسهیل در ارایه روادید و ارتباط مناسب بین المللی می تواند در جذب سرمایه گذاران خارجی بسیار تاثیر گذار باشد و حجم ورودی سرمایه را در صنعت توریسم ایران با توجه به منابع موجود واقعی تر کند.البته نباید از سرمایه های کوچک در روند توسعه ای صنعت گردشگری غافل شد زیرا همکاری های منطقه ای باعث به وجود آمدن شروع خوبی جهت سنجش ظرفیت توریستی ایران چه در حوزه خاورمیانه و جه در حوزه مدیترانه می شود که این امر باعث همگرایی تورگردان های ایرانی و کشوری چون کشورترکیه می شود.از سوی دیگر تحقق این امر میزان علاقه مندی گردشگران به دیدن اماکن تاریخی و یا اکوتوریستی را مشخص می کند.
● اقتصاد گردشگری در ایران
اقتصاد گردشگری ایران بواسطه ارز ریالی بصورت مصنوعی گران است.در این میان رابطه بین تورم و ارزش ارز رایج رعایت نشده و ریال گران تر از چیزی است که باید باشد دراین راستا بررسی اقتصاد توریست مانند روند صادرات کالا است به طوری که ورود توریست سبب افزایش صادرات می شود. اقتصاد توریست یعنی ورود ارز های خارجی به شریان های اقتصادی کشور و به تبع آن ارتقا سطح معیشت دهک پایین اقتصادی و توزیع عادلانه تر درآمد.همچنین با اجرایی شدن ۱۰۰ درصدی این امر سبب می شود صنعت توریسم و درآمدهای ناشی از آن در کوتاه مدت بخوبی در رونق وضعیت اقتصادی مردم سطح پایین جامعه تاثیر گذار باشد در حالیکه این روند روند در خصوص درآمدهی نفتی غیر ممکن است.در حال حاضر صنعت گردشگری به عنوان بزرگترین سازمان یا نهادی است که نیروی انسانی به کار می‌گیرد و در بسیاری از کشورها به عنوان بزرگترین کارفرما مطرح است به‌طور مثال در کشوری مثل اسپانیا ارزش صنعت توریسم و اشتغال ناشی از آن همان ارزشی را دارد که نفت برای عربستان به همین دلیل مردم و مسئولان این کشور با سرعت تمام پیش می‌روند تا بتوانند از این صنعت بهره کافی را ببرند امری که در کشورهای شرق آسیا مانند چین، مالزی، سنگاپور تایلند و… نیز در حال گسترش است.این موضوع نقش مهمی را در ارزیابی‌های اقتصادی و برنامه‌ریزی‌های مربوط به آن ایفا نموده و پیوسته یکی از فاکتورهای مهم در سنجش توسعه یافتگی یا عدم توسعه یافتگی یک کشور محسوب می‌گردد.
به هرحال ما چه بخواهیم و چه نخواهیم جهانگردی تا چند سال آینده در سکویی بالاتر از صنعت نفت و خودروسازی قرار خواهد گرفت پس در برنامه ریزیهای کلان کشور نباید تصمیم سازان از این نکته غفلت کنند چرا که در عصر تکنولوژی های برتر یک گام عقب ماندن،ایران را از رقابت های جهانی خارج می کند.

منبع : خبرگزاری موج