صله ارحام غذای روح آدمی

گاهی بزرگ ترها و افرادی که سن و سالی از عمرشان گذشته از گذشته های نه چندان دور یاد می کنند که انگار مردم در آن دوره شادتر و با صفا و لذت بیشتری زندگی می کردند.
فراموش کرده ایم ما انسان ها غیر از جسم و نیازهای جسمانی، روح و روان و نیازهای روحی و روانی هم داریم.
متاسفانه با وجود امکانات رفاهی که هر روز بیشتر می شود، چهره های افسرده و بی حوصله، قیافه های مغموم و در خود فرو رفته و افراد آماده برای نزاع و درگیری که با کوچک ترین بهانه ای دعوا و داد و فریاد راه می اندازند به صحنه هایی عادی تبدیل شده که همه این ها نشانه این است که نیازهای روح و جان انسان ها تامین نیست.
گروهی که مشکلات و گرفتاری های اقتصادی را عامل اصلی بروز این ناهنجاری می دانند توجه داشته باشند که مشکلات معیشتی و اقتصادی، همیشه همراه آدمی بوده است و به دلیل ویژگی های درونی انسان، او هیچ وقت از وضعیت اقتصادی اش رضایت کامل نداشته است.
امام صادق(ع) در این مورد فرموده اند: اگر به کفاف زندگی اکتفا کنی کمترین مال دنیا بی نیازت می کند ولی اگر اکتفا نکنی تمام ثروت جهان نمی تواند تو را بی نیاز کند بنابراین در این مورد نمی توان همه تقصیرها را به گردن مشکلات اقتصادی انداخت.
روح و روان، برای این که سالم و شاداب و کارآمد باشد مثل جسم احتیاج به غذا و تامین مایحتاج دارد و همچنین هر چند وقت یک بار باید به آن استراحت داد و روح و روان را هم مثل جسم باید از مسمومیت ها و آن چه برایش مضر است دور کرد.اما چگونه می توان این کارها را انجام داد و به چه صورت باید مایحتاج روح و روان را برآورده کرد؟
همه ما می دانیم یکی از غذاهای اصلی جان آدمی، علم آموزی، مطالعه، تجربه اندوزی و به طور کلی کسب آگاهی و معرفت است.
یکی دیگر از غذاهای اصلی روح آدمی ایمان است.البته باید توجه داشت ایمانی زندگی بخش روح و روان آدمی است که آگاهانه و از روی علم و معرفت کسب شده باشد.ایمان واقعی به خداوند فقط در سایه تفکر، تدبر و مطالعه به دست می آید.
اما وجود غیر جسمانی آدمی، نیاز مهم و اساسی دیگری دارد که مغفول مانده و به نظر می رسد برای نسل امروز، به خصوص در جوامع شهری کم کم به بحران تبدیل می شود، موضوعی که به تصور بعضی افراد، محتوم شهرنشین و رشد فکری و پیشرفت تکنولوژی است.
انسان ها برای این که زندگی بهتری داشته باشند و از امکانات و امنیت بیشتری برخوردار باشند، ترجیح می دهند در بین دیگر هم نوعانشان زندگی کنند و همین امر باعث تشکیل اجتماعات کوچک و بزرگ مثل روستاها و قبایل و شهرها شده است.
طبیعت و ویژگی این اجتماعات به گونه ای است که هر کس برای رفع نیازهای روزمره اش مجبور است با دیگران تعامل و همکاری داشته باشد.
اما این تعاملات و برخوردها را می توان به دو صورت، انجام داد.
یکی این که ارتباطمان با دیگران فقط محدود به بر طرف کردن نیازهایمان باشد و فقط وقتی سراغ دیگران برویم که به آن ها محتاجیم و وقتی برای انجام کاری با کسی مواجه شدیم، نوع رفتار و اعمالمان و شکل برخوردمان به گونه ای باشد که فقط کارمان انجام شود.
این نوع تعامل و هم زیستی با دیگران، همان وضعیتی است که زندگی نسل امروز به خصوص در شهرها روبه آن سمت سوق پیدا می کند ولی همه ما می دانیم که ما انسان ها موجوداتی وابسته به محبت و توجه هستیم.یعنی هم نیازمند به آنیم که مورد محبت و توجه قرار بگیریم و هم محتاجیم که دیگران را مورد لطف و محبت قرار دهیم.
آیاتی در قرآن و احادیث فراوانی از ائمه اطهار (ع) در مورد تشویق به انجام کارهایی که محبت و مهربانی بین مردم را بیشتر می کند و پرهیز و انزجار از کارهایی که رابطه انسان ها را سرد و عاری از محبت می کند، به ما رسیده است حتی در این منابع غنی و نورانی و آسمانی، عوامل ایجاد و افزایش محبت و مهربانی و یا زوال و کاهش آن بین مردم، معرفی و شرح داده شده است.
همه این ها نشانه ای است برای اثبات این که اسلام علاوه بر این که سعی وافر داشته بین افراد، مهربانی و عطوفت و گذشت را حاکم کند، تلاش بسیار کرده تا دامنه این ارتباطات محبت آمیز را از محدوده کوچک خانواده و بستگان درجه اول فراتر ببرد.
احادیث و روایات در مورد تاکید بر رفت و آمد با اقوام و بستگان دور و نزدیک صله ارحام و سفارش نسبت به ایجاد روابط دوستانه و محترمانه با همسایه ها و دوستان و برادران ایمانی و توصیه به آگاه شدن از اوضاع و احوالشان و رفتن به عیادتشان، تلاش برای رفع مشکلات و گرفتاری هایشان و برقراری آشتی و صلح بین هر کدام از آشنایان که نسبت به هم رنجیده خاطر شده اند و اجر و پاداشی که برای هر کدام از این کارها تعیین شده به قدری زیاد است که نیازی به توضیح و یادآوری ندارد.
همه این تشویق ها و تاکیدها و توصیه ها برای این است که روابط انسان ها از حالت خشک دلسرد و بی روح، خارج شده و افراد جامعه در مراودات با دیگران علاوه بر این که نیازها و مایحتاج زندگیشان را فراهم می کنند، از نظر عاطفی و روحی و روانی غنی و سیراب شوند.
حال که روزهای پایانی سال را سپری می کنیم بد نیست تصمیم جدی بگیریم و حداقل هر چند وقت یک بار سری به دوستان و بستگان و بزرگان فامیل بزنیم و جویای حالشان باشیم.

رضاپور

منبع : روزنامه خراسان