ITEX کیش، لقمه‌ای بزرگ‌تر از دهان

در ۳۰ سال گذشته دو کشور همسایه بیخ‌گوش ما رشد ویژه‌ای یافته‌اند: امارات متحده عربی و ترکیه. این دو کشور در سال‌های غیبت‌ ایران از عرصه‌های اقتصادی و تجاری جهان، منافع بسیاری برده‌اند که بخش مهمی از آن سهم ما می‌توانست باشد.
چون این مقاله بر محور صنعت IT می‌چرخد، تکیه بر امارات متحده عربی است که رقیب و تامین‌کننده اصلی بازار کشور در دهه‌های گذشته بوده و اکنون نیز می‌باشد.
به این ترتیب اگر ما برای سامان‌ دادن بازار خود تلاش نماییم یا برای نفوذ به بازار‌ عرب‌ها برنامه‌ریزی کنیم، بیراه نرفته و بلند پروازی نکرده‌ایم.
با این مقدمه به بررسی چگونگی برگزاری ITEX کیش و نقش آن در تامین اهداف صنعت IT در ابعاد محلی، ملی و منطقه می‌پردازیم.
نمایشگاه ITEX قرار بود در ۲۱ هزار متر مربع فضای نمایشگاهی و با حضور ۳۲۰ شرکت داخلی و ۸۰ شرکت خارجی برگزار شود.
در بخشی از مراسم گشایش، مددی مدیر‌عامل منطقه آزاد کیش، با این توضیح که "امسال در جشنواره GITEX ایرانیان ۲۰۰ میلیارد تومان در امارات هزینه کرده‌اند" ادعا کرد می‌تواند در کیش شرایطی فراهم کند که سهم کشور از بازار IT افزایش یافته و سرمایه‌های روبه GITEX در کشور خودمان هزینه شود.
علی عسگری، معاون توسعه و فناوری صدا و سیما نیز در سخنان خود با قدرتمند و عجیب خواندن فناوری اطلاعات و ارتباطات، یاد‌آور شد که رسانه ملی هم ICT را به عنوان یک ابزار قدرتمند در اختیار گرفته و با هدف تولید محتوا بر روی بستر اینترنت، معاونتی ایجاد کرده که البته در ابتدای مسیر خود قرار دارد.
● ITEX محلی، ملی یا منطقه‌ای
در ابعاد محلی برای برگزاری نمایشگاهی بین‌المللی بسیاری از مقدمات و زیرساخت‌ها باید آماده باشد، که یکی از آنها داشتن فضای مناسب نمایشگاهی و یا فضای مناسب‌ برای برگزاری همایش است.
اما صرف داشتن یک سالن نسبتا مناسب با امکانات متعارف صوت و تصویر و یک فضای مسقف برای برگزاری نمایشگاه و غرفه‌بندی و گرفتن اجاره از شرکت کنندگان، نباید ما را متوهم کند که می‌توانیم نمایشگاهی در اندازه‌های بین‌المللی و حتی ملی برگزار کنیم.
یک نمایشگاه محلی می‌تواند با داشتن فضای قابل تخصیص به غرفه‌ها برنامه‌ریزی شود زیرا بازدید کنندگان اصولا نیازی به فضای اقامتی نخواهند داشت و ذات بومی و محلی بودن بازدید کنندگان تامین امکانات رفاهی را به‌صورت کلی منتفی می‌کند، اما در ابعاد ملی برای برگزاری یک نمایشگاه برگزار‌کنندگان‌ باید از جایگاه تخصصی و اعتباری کافی در آن صنف و از اعتبار و تخصص حرفه‌ای برخوردار باشند. این نکته را می‌توان از نوع میهمانانی که در نمایشگاه شرکت می‌کنند نیز تشخیص داد. زیرا کارشناسان و بزرگان هر صنعت و حرفه بدون شک جایگاه هر رخدادی را به خوبی تشخیص داده و ارزش آن را می‌شناسند و غیبت خود را در فرصت فراهم آمده نوعی خسران تلقی می‌کنند. بنابراین حضور نداشتن افراد، سازمان‌ها و ارگان‌های معتبر IT در ITEX می‌تواند حاکی از رسمیت نداشتن و یا جایگاه غیر حرفه‌ای این نمایشگاه باشد. صرف حضور یک معاونت تازه تاسیس در یک سازمان که خود نیز نوعی مصرف کننده خدمات است و حضور احتمالی وی در بازار تحت عنوان تامین‌کننده قطعا مغایر اصل خصوصی‌سازی بوده و توسط تامین کنندگان دیگر نیز به چالش کشیده خواهد شد، نمی‌تواند وجاهت تلقی شود.
آن هم در حالی که چهره‌های شناخته شده ملی و بین‌المللی IT در آن حاضر نبودند و سازمان‌ها و نهاد‌های متولی نیز جایشان خالی بود. همچنین حضور یک شرکت لیزینگ خودرو به صرف تامین مالی نه تنها سبب ایجاد جاذبه نشد، بلکه صداقت ادعای برگزار‌کنندگان در راستای تامین اهداف ملی و نه اهداف مالی را کاملا زیر سوال برد.
از ابعاد بین‌المللی نمایشگاه و صنعت IT می‌گذریم زیرا رسیدن به جایگاه دوم منطقه در ۵ سال آینده برای ما تکلیف و تعیین شده است، بنابر‌این بهره‌گیری از الفاظ دهن پر کن صرفا وسیله توجیه مشتی بازاریاب و مبلغ است که به جذب مشتری به هر قیمت و هر روش، حتی نقل اکاذیب و اراجیف، اقدام می‌کنند.
اما جایگاه منطقه‌ای این نمایشگاه می‌تواند قابل بحث بوده و مطرح شود. در این زمینه باید سراغ ارزش‌های قابل ارایه و امکانات جذابی بود که برای بازار هدف و شرکت‌ها و مشتریان آن ایجاد جاذبه کند و سبب نفوذ در بازار بر پایه ارزش‌های ویژه محلی و اسلامی ما شد. داشتن دیدگاه دلالی و بازرگانی قطعا در چارچوب اهداف کلان ملی ما تعریف نشده و در شان ما نیز نیست.
اگر بتوانیم ۲۰۰ میلیارد تومانی را که گفته می‌شود ایرانی‌ها در دوبی و جیتکس خرج کرده‌اند بررسی کنیم شاید به این نتیجه برسیم که بخش عمده‌ای از این مبلغ صرفا برای خرید انواع متنوع سخت افزار (سرور، نوت بوک، چاپگر، روتور، تجهیزات شبکه، تجهیزات مخابراتی و ...) پرداخت شده که ما در تولید آنها تا کنون نقشی نداشته و در آینده نیز نخواهیم داشت زیرا تولید بسیاری از آنها به دلیل حضور کشور‌های قدرتمندی همچون چین هیچگونه توجیه اقتصادی ندارد.
به عبارت دیگر ما نخواهیم توانست خرید‌های خود را در زمینه سخت افزار به‌جای بازار خارج، از بازار داخل تامین کنیم. این دیگر بازار خودرو نیست که بتوان از اهرم‌های دولتی بهره گرفت. این بازار حتی توسط غول‌های تولید‌کننده سخت افزار آمریکایی و اروپایی نیز رها شده و برخی آسیایی‌ها آن‌ را در اختیار گرفته‌اند.
پس درصدی از خرید‌های خارجی کشور که به تامین سخت افزار مربوط می‌شود، تنها می‌تواند به‌جای دوبی در کیش صورت بگیرد، اگر که شما خود را مدیرانی قوی، ماندگار و متخصص و در قیاس با طرف‌های عرب خود بدانید، که تازه در صورت موفقیت، کاری بالاتر از دلالی انجام نشده که قطعا دلالی و واسطه‌گری هم هدف ملی ما در اقتصاد و تجارت نیست..
از سوی دیگر دولت تصدی‌گری شما را در این زمینه ممنو‌ع کرده و شما اجازه ندارید وارد این عرصه بشوید.
اما در بخش نرم‌افزار اگر دست بخش خصوصی را باز گذاشته و به آن میدان بدهیم، متولی گری‌های بوروکراتیک دولتی را حذف کرده و نیاز‌های اولیه بخش خصوصی را تامین کنیم، با برنامه‌ریزی طولانی مدت و تضمین متعهد بودن دولت‌های بعدی، شاید در طی ۵ سال آینده بتوانیم گام‌های امید بخشی برداریم.
● کاستی‌های تاسف‌بار
شاید برای برگزاری نمایشگاه خودرو در کیش، یا نمایشگاه دکوراسیون و سایر نمایشگاه‌هایی از آن دست رعایت بعضی موارد اصولا ضرورت نداشته باشد اما، برداشتن لقمه بزرگ‌تر از دهانی مانند برگزاری نمایشگاه IT بدون شک سبب خواهد شد تا همه را به زحمت اندازیم که این اتفاق نیز رخ داده است.
یادمان باشد که برگزاری یک نمایشگاه IT بدون داشتن اینتر‌نت پایدار، پلان نمایشگاهی ثابت و ده‌ها عامل ضروری دیگر فقط موجب نارضایتی شرکت‌کنندگان نخواهد شد، بلکه حیثیت برگزار‌کنندگان را نیز زیر سوال خواهد برد.
ضعف‌های مدیریتی در اسکان مدعوین، بلاتکلیفی جمعی از کارشناسان و نخبگان کشور از بدو ورود، به‌رغم تامین هزینه گزاف حضور در منطقه گران کیش، سبب خواهد شد تا نمایندگان مجلس و دیگر مسوولانی که به‌عنوان حمایت از برگزارکنندگان در مراسم گشایش ITEX شرکت کردند، سال‌های آینده دقت بیش‌تری به خرج داده و وجاهت و توانمندی برگزارکنندگان را در برابر ادعا‌های آنان دقیق‌تر بسنجند و مسوولیت خود را در برابر مردمی که به عناوین مختلف از سراسر کشور خود را به این جزیره رسانیده‌اند بدون اشتباه به‌جای آورند.
در حالی که تمام توان و امکانات این منطقه برای پذیرش مسافر شناخته شده است، استفاده از ابزار فراگیری مانند رسانه ملی برای اطلاع‌رسانی و جذب مخاطب و دعوت به حضور در جزیره، چه معنایی می‌تواند داشته باشدکه بعدا مجبور به پاسخ‌گویی بارگ‌های متورم گردن بشویم؟
آیا در وضعیت سیاسی کنونی که ما با کشور‌های مختلف و شرکت‌های بین‌المللی به عناوین مختلف مانند حمایت از رژیم صهیونیستی مشکل داریم، بین‌المللی تبلیغ کردن و دم از حضور شرکت‌های خارجی زدن، نوعی نشر اکاذیب آن هم از طریق رسانه ملی تلقی نمی‌شود؟

احمد ابراهیمی
عضو هیات مدیره
نظام صنفی رایانه‌ای استان یزد

منبع : روزنامه فناوران