ترومای مغزی

● تقسیم بندی آسیب های ناشی از ضربه های مغزی:
۱) اولیه: آسیب هایی که در حین تروما ایجاد می شود.
۲) ثانویه: آسیب هایی که پس از تروما یعنی حین انتقال وغیره اتفاق می افتد.
● انواع آسیب های اولیه سر متعاقب تروما:
۱) آسیب پوست سر( توجه: ارتباط مستقیمی بین آسیب پوست سر و مغز وجود ندارد).
۲) شکستگی های جمجمه:
الف) شکستگی های خطی: نشان دهنده ورود یک ضربه منتشر قوی به سر می باشد.
ب) شکستگی های دپرس: نشان دهنده ورود یک ضربه قوی به یک یک قسمت سر می باشد.
ج) شکستگی قاعده جمجمه
۳) ضایعات نفوذی و سوراخ کننده مغزی مثل چاقو و گلوله: نکته ضروری در این ضربه ها این است که به هیچ وجه نباید جسم نفوذی را بجز در اتاق عمل خارج نمود.
۴) آسیبهای اولیه داخل جمجمه ای:
۱) هماتوم ها:
الف) هماتوم های اپیدورال
ب) هماتوم های ساب دورال
ج) هماتوم های اینترا سربرال
۲) کونتوزیون ها
▪ معیار کلاسکو GCS( مهمترین فاکتور پروگنوستیک در بیماران ضربه مغزی):
۱) باز کردن چشم : ۴ نمره
۲) پاسخ کلامی : ۵ نمره
۳) پاسخ حرکتی : ۶ نمره
● انواع آسیب های مغزی از نظر شدت:
۱) ضربه های مغزی خفیف: ۱۵- ۱۳: GCS
۲) ضربه های مغزی خفیف: ۱۲- ۹: GCS
۳) ضربه های مغزی خفیف: ۸- ۴: GCS
۴) مرگ مغزی ۳: GCS
● درمان بیماران ضربه مغزی قبل از رسیدن به بیمارستان:
۱) باز کردن راه هوایی
۲) برقراری تنفس
۳) گرفتن رگ برای اصلاح کمبود حجم احتمالی در سیستم گردش خون و کنترل خونریزی
۴) فیکس کردن گردن و ستون فقرات پشت و کمر
۵) بررسی سریع سایر نقاط بدن و انجام اقدامات لازم
۶) تعیین سطح هوشیاری
۷) بدست آوردن اطلاعات کافی در مورد مکانیسم ضربه
۸) انتقال درست و مطمئن بیمار به مراکز درمانی
● سه عامل بسیار مهم برای کمک موثرتر و ارزشمندتر به بیماران ترومایی
۱) دانش
۲)سرعت
۳) دقت
● درمان در بیمارستان
۱) مطمئن شدن از برقراری راه هوایی مناسب ( نکته کلیدی: تمام بیماران با GCS ۸ و کمتر نیازمند لوله تراشه هستند).
۲) مراقب باشیم تمام بیماران مبتلا به تروما دچار آسیب ستون فقرات گردن هستند مگر خلافش ثابت شود.
۳) اصلاح هیپو تانسیون و جایگزینی حجم( نرمال سالین، سالین هیپرتونیک۳%، سرم های قندی-نمکی بیشترین مصرف دارند سرمهای رینگر لاکتات و قندی پیشنهاد نمی گردد).
● علل هیپو تانسیون در بیماران ترومایی:
۱) خونریزی و از دست دادن حجم( شایعترین علت)
۲)آسیب های ساقه مغز و نخاع
● ارزیابی اولیه سیستم عصبی
۱) تعیین سطح هوشیاری
۲) وضعیت مردمک ها و پاسخ آنها به نور( مراقب آنیزو کوری باشید)
۳) توجه به علایم شگستگی قاعده جمجمه
۴) پوست سر را لمس کنید( پارگی ها، اجسام خارجی و ...)
۵) بررسی بالینی علایم ستون فقرات و نخاع
ـ نکته: اولین گرافی در بیماران مولتیپل تروما چیست؟ گرافی لترال از گردن
● اندیکاسیون های سی تی اسکن از مغز:
۱) GCS کمتر از ۱۴
۲) ۱۵= GCSدر حضور علایم: فراموشی پس از ضربه، علایم عصبی موضعی

محمد رضا یگانه خواه