جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

MRI سینه


MRI سینه
● MRI سینه چیست ؟
روش تصویر برداری MRI یک روش غیر تهاجمی و اغلب بدون درد بوده که به پزشک در تشخیص بیماری و انتخاب روش درمان مناسب کمک می کند.
تصویر برداری MRI از یک میدان مغناطیسی - امواج راد یویی و کامپیوتر برای خلق تصاویری با جزییات کامل از یک ارگان - بافت نرم - استخوان و دیگر ساختارهای بدن استفاده می کند و تصویر حاصل را میتوان در مونیتور کامپیوتر ملاحظه نمود ویا به صورت پرینت در اختیار پزشک قرار داد .نکته مهم اینکه MRI از امواج یونیزان(اشعه X (استفاده نمی کند.
جزییات ریز و تصاویر دقیق MRI به پزشک اجازه میدهد تا برخی اعضا را بهتر بررسی نموده وقطعا بیماری هایی که بوسیله سایر روشهای تصویر برداری مانند :سونوگرافی و توموگرافی کامپیوتری (CT یا CAT اسکن)به خوبی تشخیص داده نمی شوند با این روش به موقع تشخیص و اقدامات لازم برای درمان صورت می گیرد .
MRI سینه یکی از این موارد است که اطلاعات بسیاری را در اختیار پزشک میگذارد اطلاعاتی که با سایر روشهای تصویر برداری مانند ماموگرافی حاصل نمی شوند .MRI سینه جایگزینی برای ماموگرافی یا سونوگرافی سینه نیست بلکه ابزاری نسبتا کاملتر برای کشف و تشخیص و نیز درجه بندی سرطان سینه و سایر ابنورمالیهای سینه میباشد.به کار گیری MRI در کنار سایر روش های تصویر برداری کمک شایانی به کاهش مرگ ومیر ناشی از سرطان سینه نموده است.
● MRI سینه برای موارد زیر انجام میشود:
▪ ارزیابی دقیقتر ابنورمالری هایی که توسط ماموگرافی کشف شده اند
▪ تشخیص اولیه سرطان سینه که توسط دیگر روشها صورت نمی پذیزد به ویژه در خانم هایی که بافت سینه ای متراکم وخطر بالای ابتلا به سرطان را دارند
▪ روش غربالگری مناسبی است برای خانم هایی که ایمپلنت یا اسکاری در بافت سینه خود دارند که میتواند تشخیص با ماموگرافی را دشوار و مختل سازد
▪ افتراق بین بافت اسکار و بافت تومور
▪ تشخیص موقعیت تومورهای چندگانه
▪ تصمیم گیری در خصوص سرطان هایی که با ماموگرافی یا سونوکرافی تشخیص داده شده و به سایر نقاط بافت سینه یا به دیواره قفسه سینه سرایت کرده باشد
▪ تصمیم گیری در خصوص میزان انتشار سرطان پس از بیوپسی ویا برداشتن گره های لنفاوی
▪ مشخص نمودن میزان تاثیر شیمی درمانی در بیمار
▪ بدست آوردن اطلاعات بیشتر در خصوص سینه مبتلا برای حصول نتیجه بهتر درمان
در یک تصویر MRI بدون کنتراست:
▪ دانسیته بافت سینه
▪ کیست ها
▪ مجاری توسعه یافته
▪ نشت ویا تخریب ایمپلنت های سینه
به خوبی قابل تشخیص میباشد
با مقایسه تصاویر قبل و بعد از تزریق ماده حاجب میتوان موارد زیر را مشخص نمود:
▪ ابنورمالی های موجود در سینه
▪ تظاهرات خوش خیم و بد خیم ابنورمالی ها
▪ اندازه ومحل ابنورمالی هایی که تظاهرات بد خیمی دارند
▪ در درگیر شدن گره های لنفاوی
● آمادگی های لازم برای انجام این آزمون:
آمادگی های لازم برای این آزمون شامل آمادگی های معمول تصویر برداری MRI میباشد آمادگی هایی از قبیل:
▪ پوشیدن گان
▪ به همراه نداشتن وسایل اضافی مانند :جواهرات – ساعت –کارت های خرید –سمعک –سنجاغ سر –دندان مصنوعی متحرک و...
▪ در بیشتر موارد آزمون برای یبمارانی که ایمپلنت های فلزی دارند بی خطر وبدون بروز مشکل انجام میگیرد به استثنای تعداد معدودی از ایمپلنت ها لذا بیمارانی با ایمپلنت های زیر نمیتوانند MRI انجام دهند و وارد محدوده MRI شوند:
۱) دریچه های مصنوعی قلب
۲) ایمپلنت های تزریق دارو
۳) IUD
۴) باطری های قلبی
۵) پروتزهای مفصلی واعضای مصنوعی
۶) ایمپلنت های محرک اعصاب
۷) پین های فلزی-پیچ ها وسایر پروتزهای ارتوپدی
۸) کلیپس های مورد استفاده در مغز برای انوریسم های عروقی
۹) ایمپلنت های حلزون گوش
خانم های باردار ویا خانم هایی که احتمال بارداری در مورد آنها وجود دارد باید موضوع را با تکنولوژیست یا پزشک خود در میان بگذارند زیرا هنوز تاثیرات MRI بر جنین مشخص نیست لذا این افراد باید تا حد امکان از انجام MRI خود داری نمایند.
در صورتی که بیمار از قرار گرفتن در فضای تنگ احساس ترس و دلهره داشته باشد با پزشک خود در این خصوص مشورت مینماید تا در صورت امکان د اروی آرامبخش مناسبی را برای او تجویز نماید تا از میزان استرس بیمار در هنگام تصویر برداری بکاهد.
برخی از آز مون های MRI ممکن است نیازمند بلع مواد کنتراست و برخی دیگر تزریق وریدی مواد کنتراست از طریق ورید بازویی باشند که در این خصوص نیزپیش از انجام آزمون سوالاتی از بیمار در رابطه با سابقه حساسیت به غذا یا داروی خاصی ویا بیماریی مانند آسم می پرسند هر چند مواد کنتراست مورد استفاده در MRI فاقد ترکیبات ید دار می باشند .
● روش انجام آزمون :
برای این منظور بیمار به حالت دمر( ( proneبر روی تخت متحرک MRI می خوابد و سینه مورد نظر را درون یک بالشتک((cushion که بوسیله کویل سینه احاطه شده است قرار می دهند در طول مدت تصویر برداری بیمار باید از هر گونه حرکت وجابجایی اجتناب نماید .در صورتی که به تزریق مواد کنتراست نیاز باشد این مواد از طریق ورید بازو یا دست به بیمار تزریق می شود .
● مزایا و خطرات احتمالی MRI سینه:
▪ مزایا:
ـ MRI یک تکنیک غیر تهاجمی است مانند رادیولوژی پرتو دهی بیمار را به همراه ندارد
ـ MRI در موادی که سایر روش های تصویربرداری در تشخیص و جمع آوری اطلاعات لازم نا موفق عمل می کنند اطلاعات کامل و سودمندی را در اختیار پزشکان قرار میدهد
ـ MRI امکان تشخیص ابنورمالی هایی را که به دلیل همپوشانی با استخوان قابل شناسایی نیستند را میسر می سازد.
ـ مواد کنتراست مورد استفاده در MRI بر خلاف مواد کنتراست CTS یا رادیوگرافی اشعه X واکنش آلرژیک به دنبال ندارند.
ـ MRI میتواند جراحات کوچک سینه را که گاهی اوقات در ماموگرافی حذف یا اصطلاحا missed شده را نشان دهد
ـ MRI میتواند تصاویری مطلوب از خانم های جوان با بافت سینه ای متراکم تهیه نماید کاری که در ماموگرافی مقدور نیست
ـ از آنجایی که MRI فاقد تشعشعات یونیزان است لذا به راحتی می توان از آن در خانم های زیر ۴۰ سال استفاده نمود و نیز تعداد دفعات غربالگری را برای خانم هایی که احتمال خطر ابتلا به سرطان در آنها بالاست در طول یک سال افزایش داد.
ـ اگر در MRI مشکوک به وجود جراحتی باشیم می توان از آزن به عنوان راهنمای بیوپسی استفاده نمود.
▪ خطرات احتمالی:
MRI اغلب برای بیمارانی که توصیه های پزشک را به خوبی رعایت می کنند خطری را به همراه ندارد .همراه داشتن دستگاه های پزشکی که پیش از این ذکر شد موجب خرابی خود دستگاه وایجاد اختلال در امر تصویر برداری می شود.تزریق مواد کنتراست خطر بسیار کم ایجاد واکنش های آلرژیک را دارد ودر صورت رخداد چنین واکنش هایی بسیار خفیف هستندو به راحتی با تجویز دارو بر طرف می گردند.گاهی اوقات امکان التهاب پوستی در ناحیه تزریق وریدی وجود دارد .فیبروزیس سیستم کلیوی بیماران به صورت نادر در برخی از تزریق ها مشاهده شده که گمان می رود به دلیل عملکرد ضعیف کلیه این بیماران باشد.
● محدودیت های MRI سینه:
ـ تصاویر تنها زمهنی از کیفیت مطلوبی برخوردار هستند وقابل اطمینان که بیمار در مدتی که تصاویر در حال ثبت هستند بدون حرکت باقی بماند .
ـ افرادخیلی چاق نمی توانند وارد دهانه MRI های مرسوم و ابتدایی گردند.
ـ اگر چه هنوز دلیلی بر تاثیرات مضر تصویر برداری MRI بر جنین وجود ندارد اما هنوز اثرات میدان قوی مغناطیسی نیز نا شناخته مانده به همین علت معمولا برای خانم های باردار MRI توصیه نمی شود مگر در شرایطی که انجام ان ضرورت یابد .
ـ همیشه امکان افتراق بین بافت تومور ومایع ادم میسر نیست ونیز MRI نمیتواند کلسیم درون تومور را شناسایی کند وتشخیص کلسیم با این روش محدود است.
ـ MRI به نسبت سایرروشهای تصویر برداری هزینه مالی و زمان بیشتری را طلب میکند.
ـ MRI سینه همیشه نمی تواند سرطان را ازبیماری های خوش خیم سینه افتراق دهد مانند فیبروآدنوماها .
زهرا احمدی
منبع : جامع علوم رادیولوژی ایران


همچنین مشاهده کنید