جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


سهم ما از صنعت گردشگری جهان


سهم ما از صنعت گردشگری جهان
صنعت گردشگری در ایران بر مبنای سند چشم انداز ۲۰ساله در بخش توریسم و در افق ۱۴۰۴ می بایست با رشد ۱.۵ درصدی در تعداد گردشگران ورودی، حداقل ۲۰میلیون گردشگر از بازار جهانی را سالیانه به خود جذب نماید که این امر مستلزم سرمایه گذاری بالغ بر ۳۰میلیارد تومان در این صنعت با سهم حدوداً ۱۶درصدی بخش دولتی و مابقی از بخش خصوصی می باشد.
اما روند کنونی به هیچ عنوان رضایت بخش نیست و راه دشوار ایران برای دستیابی به ۲درصد از درآمد جهانی توریسم را نمایان می سازد.
هرچند بسیاری از کارشناسان این صنعت، چشم انداز ۲۰ساله صنعت گردشگری را از آنجائیکه فارغ از پرداختن به جزئیات تنها به اصول کلی پرداخته، ضعیف ارزیابی می کنند و رقم پیش بینی شده در آن، یعنی جذب حدود ۱.۵ درصد از سهم بازار جهانی توریسم را قابل تردید و نیازمند تجدیدنظر می دانند، اما با نگاهی به توانمندیهای بالقوه کشورمان درمی یابیم که سهم ایران می تواند بیشتر از این پیش بینی نیز باشد.
جمهوری اسلامی ایران به تصدیق سازمان یونسکو، از نظر وجود آثار تاریخی و فرهنگی در میان هشت کشور نخست جهان جای دارد و از منظر جاذبه های اکوتوریسمی و تنوع اقلیمی جزو پنج کشور برتر دنیاست. طبیعت چهار فصل ایران، وجود دریا، کویر، چشمه های آب گرم، حیات وحش متنوع و انحصاری، جاذبه های گردشگری مذهبی و تمدن هفت هزار ساله این قابلیت را به ایران بخشیده است که در ردیف های نخست گردشگری جهان حرف نخست را بزند.
گردشگری از جمله صنایعی به حساب می آید که فقر یا غنای کشور در رشد آن تأثیر ملموس و تعیین کننده ندارد و به همین دلیل است که گاه کشوری فقیر در قلب قاره آفریقا، تنها به دلیل داشتن حیات وحش متنوع و منحصر به فرد سالانه میزبان موج بزرگی از گردشگران سراسر دنیا قرار می گیرد.
صنعت گردشگری سومین پدیده اقتصادی پویا و در حال توسعه پس از صنایع نفت و خودرو به شمار می رود. سازمان توسعه و همکاری جهانی، این صنعت را پس از بانکداری، دومین بخش خدمات در تجارت بین المللی معرفی کرده و براساس آمار و ارقام انتشار یافته از سوی سازمان جهانی تجارت، میزان سرمایه گذاری در بخش گردشگری در سال ۲۰۱۰ به بیش از ۱۴۰۰ میلیارد دلار یعنی رقمی معادل ۱۰.۶ درصد کل سرمایه گذاری بین المللی خواهد رسید.
هم چنین پیش بینی می شود تعداد گردشگران جهان تا سال ۲۰۱۰ به بیش از یک میلیارد نفر برسد که درآمدی بالغ بر ۱۵۵۰ میلیارد دلار را عاید کشورهای جهان خواهد نمود. توزیع جغرافیایی درآمد حاصل از گردشگری در جهان یکسان نیست به طوری که ۸۰درصد درآمد و اشتغال ناشی از این صنعت به آمریکا و اروپا اختصاص داشته و از ۲۰درصد باقی مانده تنها ۲.۵ درصد به خاورمیانه اختصاص دارد که سهم کشورمان از این میزان کمتر از یک درصد می باشد.
واقعیت آن است که با نگاه سطحی و ظاهری به صنعت گردشگری در ایران که برخلاف بسیاری از کشورها هنوز وزارتخانه ای را نیز ندارد، هیچ تحولی در این حوزه و اقتصاد گردشگری رخ نخواهد داد.
سازمان میراث فرهنگی وگردشگری، تعداد گردشگران خارجی در ایران را درسال گذشته حدود ۲ میلیون نفر اعلام کرده که به نظر بسیاری از صاحبنظران این حوزه، آمار منتشره توسط این سازمان اغراق آمیز است و رقم واقعی بسیار پایین تر می باشد. دولت باید در راستای سند چشم انداز، با ایجاد وزارتخانه ای جدید با مدیریتی توانمند و دلسوز، سرعت بیشتری به توسعه این بخش دهد و با اتخاذ و اجرایی نمودن راهکارهای مناسب قریب ۵.۱ میلیون نفر را در بازارکار مرتبط با این صنعت پرسود وارد نماید.
گردشگری تقریبا دو برابر نفت سود ماندگار دارد و استفاده صحیح از پتانسیل ها و ظرفیت های گردشگری درایران می تواند سودی معادل دو برابر ذخایر نفتی را به کشور سرازیر کند.
آمارها نشان می دهد که بین ۴۰۰ تا ۷۰۰ میلیارد دلار از درآمد کشورها از صنعت گردشگری تامین می شود که متاسفانه علیرغم غنای فرهنگی و جایگاه ممتاز تاریخی و طبیعی، دراین کسب درآمد جایگاهی ندارد.
درحالیکه بسیاری از برنامه های اقتصادی کلان کشورهایی چون امارات متحده عربی، ترکیه و عربستان سعودی درحوزه گردشگری بدون سرمایه گذاری ایرانیان با شکست روبه رو می شود و می توان زمینه بهره گیری از توان سرمایه گذاری و حتی خدماتی این افراد را در کشورمان فراهم نموده اما تاکنون دراین خصوص هیچ اقدام مثبتی صورت نپذیرفته است. برای رسیدن به اهداف سند چشم انداز در بخش گردشگری و قرارگرفتن ایران در ردیف یکی از قطبهای گردشگری منطقه و جهان باید نگاه دولت و مردم نسبت به این صنعت تغییر یابد و در ضمن برای تامین امکانات و زیرساخت ها و پیاده سازی یک الگوی موفق گردشگری تلاش زیادی صورت گیرد. دراین میان قرارگرفتن گردشگری در ردیف کالاهای صادراتی غیرنفتی و توجه به این صنعت در برنامه ریزی و سیاستگذاری های کلان می تواند ما را به آینده این صنعت امیدوار سازد.
سرمایه گذاری ۲۵ هزار میلیاردتومانی بخش خصوصی و ۵ هزار میلیارد تومانی دولت براساس افق چشم انداز ۲۰ ساله و تخصیص ۵ درصد از اعتبار استانی به منظور توسعه زیرساخت های گردشگری هر استان نشانگر عزم جدی دولت برای توسعه و رونق این بخش است. کوتاه سخن اینکه گردشگری درایران صنعتی است که برای رشد و توسعه آن عزم عمومی نیاز است و برای رسیدن به این مقصود اجرایی نمودن بند «ح» ماده ۱۱۴ قانون برنامه چهارم مبنی بر ارتقای جایگاه بخش خصوصی و افزایش رقابت پذیری در صنعت گردشگری ازطریق اصلاح قوانین و مقررات و ارائه تسهیلات لازم، تهیه ضوابط حمایتی، اداری و بانکی برای موسسات غیردولتی و جذب سرمایه گذاران و مشارکت موسسه های تخصصی دراین حوزه به تنهایی می تواند گره های کور توسعه این صنعت را باز نماید.
حسن فانی
منبع : روزنامه کیهان


همچنین مشاهده کنید