آ. ر. و. گ A.R.O.G

▪ کارگردان: علی تانر بالتاجی، جم یلماز.
▪ فیلمنامه: جم یلماز.
▪ موسیقی: عمر آهونبای، هاکان ئوزر، بولنت اولوداغ.
▪ مدیر فیلمبرداری: سویکوت توران.
▪ تدوین: ارهان آجار.
▪ طراح صحنه: هاکان یارکین.
▪ بازیگران: جم یلماز[عارف، کایا، لوگار، کوبار، انیگما]، اوزان گوون[تاشو]، ئوزکان ئوعور[دیمی]، نیل کاراایبراهیمگیل[میمی]، ئوزگه ئوزبرک[جکو]، ظفرآلگوز[کارگا، کومو، دکتر]، حسن کاچان[جوهارا]، محی الدیت کورکماز[بیدی]، متین کچیجی[متو]، جان یلماز[مدیر مدرسه].
▪ ١٢٧ دقیقه.
▪ محصول ٢٠٠٨ ترکیه.
▪ نام دیگر: A.R.O.G: Bir Yontmata&#۳۵۱; Filmi.
▪ ژانر: کمدی، فانتزی.
عارف پس از ازدواج با شاهزاده جکو از سیاره گورا(G.O.R.A.) به زمین بازگشته و هر دو در انتظار تولد اولین فرزندشان هستند. اما فرمانده لوگار که پس از شکست از عارف زندانی شده بود، گریخته و برای انتقام گرفتن به زمین می آید. لوگار پس از فریب عارف، وی را درون ماشین زمان انداخته و به یک میلیون سال قبل می فرستد. همزمان با تغییر چهره سعی می کند جای عارف را نزد جکو بگیرد. عارف که به یک میلیون سال قبل پرتاب شده، باید هر چه سریع تر راهی برای بازگشت به زمان حال یافته و جان خود را به همراه زندگی زناشویی اش نجات دهد...
● چرا باید دید؟
همین چهار سال قبل بود که هجویه ترکی فیلم های علمی تخیلی با نام گورا به نمایش در آمد و تمامی رکوردهای فروش را که متعلق به فیلم ویزون تله بود شکست. موفقیت عظیم فیلم جدا از مضمون بدیع آن در سینمای ترکیه، بیشتر مدیون حضور موثر و شوخی های جم یلماز بزرگ ترین کمدین ترکیه امروز بود. استقبال عظیمی که از فیلم صورت گرفت بلافاصله سبب بروز شایعاتی در زمینه ساخت دنباله ای بر فیلم شد و اینک در کمتر از ٤ سال و با صرف ٩ میلیون دلار به تحقق پیوسته است.
همه چیز به تبعیت از کلیشه ها شکل گرفته؛ از نام و قصه فیلم که بر خلاف قبلی که در فضا و آینده می گذشت و این بار در دوران سنگ و گذشته دور رخ می دهد، تا شوخی ها که به اقتضای زمان و جغرافیا شکل گرفته و کمتر تماشاگر غیر ترک متوجه آنها خواهد شد. البته برای تضمین فروش خواننده سکسی و محبوب نسل جوان-نیل کاراایبراهیمگیل- نیز برای اولین بار در برابر دوربین سازندگان آروگ قرار گرفته است.
جم یلماز که در کنار علی تانر بالتاجی بعد از شعبده باز برای دومین بار روی صندلی کارگردانی نشسته، متولد ١٩٧٣ استانبول است. جم در دوران تحصیل در دانشگاه بوغازایچی-رشته توریسم و هتلداری- شروع به انتشار کاریکاتورهایش در مجله فکاهی لمان کرد.
اولین نمایشگاه آثارش را در ١٩٩٢ در مرکز فرهنگی لمان به راه انداخت و زمانی که با استقبال مردم روبرو شد آن را در مرکز فرهنگی بشیکتاش ادامه داد. در همین زمان با افراد بسیاری آشنا شد و شروع به اجرای نمایش های کمدی تک نفره کرد. استقبال از این نمایش ها به حدی بود که در ٧ سی دی به بازار عرضه شدند. جم در سال ١٩٩٧ با نوشتن فیلمنامه همه چیز روبراه خواهد شد و بازی در نقش اول آن به سینما راه پیدا کرد. بازی در نقش کوتاهی در فیلم ویزون تله او را بیشتر به ادامه کار در سینما ترغیب نمود که حاصل آن نوشتن فیلمنامه گورا و بازی در نقش اول آن بود. پس از بازی در فیلم کارهای سازمان یافته، به همراه علی تانر بالتاجی اولین تجربه کارگردانی اش را تحت نام شعبده باز به معرض تماشای عموم گذاشت که به رغم شکست تجاری، در جشنواره های بروکسل و استانبول مورد توجه قرار گرفت. شهرت جم سبب شده تا در فیلم های تبلیغاتی مختلفی نیز تهیه و بازی کند که همگی از طنز قابل توجهی برخوردارند.
جم یلماز مانند گورا در فیلم فعلی نیز در چند نقش ظاهر شده و به لطایف الحیل با ویژگی های ترک ها شوخی کرده و ابعادی تاریخی به عادات خوش و ناخوش ترک ها می دهد. البته همه اینها در سایه دست انداختن فیلم های مشهور گونه علمی تخیلی مانند ٢٠٠١ یک ادیسه فضایی، بیگانه ها، ماتریکس ها، پارک ژوراسیک و... یا گونه اکشن مواجهه(تغییر چهره) و ... صورت می گیرد که به شکلی منطقی با قالب های بومی سازگار شده اند. ایده جهان های موازی نیز به کار گرفته شده تا عارف بکوشد انسان های غارنشین اولیه را به سرعت با مظاهر تمدن آشنا کرده و راهی برای بازگشت به آینده باز کند.
▪ عارف: یالا بچه ها، می دونم از عهده این کار برمی آیید. قول می دهم در عرض یک هفته به قرون وسطی، دو هفته عصر جدید و قسم می خورم تا یک ماه به انقلاب فرانسه برسیم.
خوب، می شود فیلم را یک نمایش دیگر از جم یلماز خواند که به جای ویدیو روی سلولوئید ثبت شده و اگر بتواند رونقی غیر عادی به سینمای ترکیه بدهد، بدیهی است که هیچ کس آن را تقبیح نخواهد کرد. حتی می شود ساخته شدن آن را گریزناپذیر خواند، آن هم بعد از توفیق باورنکردنی گورا...
مهم ترین نکته جذاب فیلم جلوه های ویژه بصری آن است که بیشترین مقدار از بودجه فیلم صرف آن شده و لقب گران ترین فیلم تاریخ سینمای ترکیه را نیز از آن خود کرده است. فیلمنامه پر از ریزه کاری ها و گروه بازیگران با توجه به پس زمینه آشنایی تماشاگر ترک دارای کشش خاصی است. حتی برای نقش های کوچک فرعی چون فوتبالیست های تیم حریف از ورزشکاران شناخته شده خارجی استفاده شده، ولی باید بگویم که همین سکانس بازی فوتبال در انتهای فیلم اندکی طولانی است و جا دارد که کوتاه شود.
برجسته ترین صحنه های فیلم حضور عارف در کنار میمون هاست که تمامی بار کمیک فیلم روی رفتار او است و نشان می دهد که جم یلماز به تنهایی برای سرگرم کردن تماشاگر کافی است. البته خیلی ها هم بازی او در ٥ نقش را اندکی خودخواهی نام می نهند، ولی مگر پیتر سلرز نیز در چندین فیلم نقش های متعدد بازی نکرده بود. دیوانه وارترین شوخی فیلم نیز در همین سکانس شکل می گیرد: ساختن آباژور با جریان ادرار یخ بسته!(باید ببینید تا باور کنید)
فیلم به سبک و سیاق اغلب محصولات اخیر سینمای ترکیه، حامیان مالی خارج از صنعت سینما نیز دارد. حامیان مالی فیلم جدا از Avea اپراتور مشهور تلفن های همراه که در تهیه قسمت قبلی نیز مشارکت داشت، ترک تله کوم-شرکت مخابرات ترکیه- و TTNET اینترنت هستند.
تماشای این فیلم را برای کسانی که حتی اندکی با فرهنگ و زبان ترکی آشنایی دارند، گریز ناپذیر است. شما هم سعی کنید با با شوخی های عام تر آن کنار بیایید تا دو ساعت تمام خنده را تجربه کنید!

امیر عزتی

منبع : موج نو