نگرشی دیگر به فناوری اطلاعات

امروزه با پیشرفت علوم و افزایش دانش بشری، شاخه هایی از علم به تاریخ سپرده می شود و شاخه های جدیدی به دنیا می آیند. بشر، علم را برای غلبه بر مشکلات زندگی، کاهش هزینه و وقت مصرفی و دستیابی به آرامش بیشتر به کار می گیرد. تکنولوژی (فناوری)، ابزار و روشی است که از علم به وجود می آید. به عبارت دیگر تکنولوژی یک راه حل برای حل مشکلات است (Problem Solving). شاید بتوان گفت امروزه کارآمدترین تکنولوژی، تکنولوژی اطلاعات است که در نتیجه نیاز بشر به بهره برداری از اطلاعات به وجود آمده است.
ابزارهایی مانند تلفن، خطوط مورس و. . . تکنولوژی هایی بودند که انسان برای برقراری ارتباط به وجود آورد. اما نیاز به اطلاعات، فقط در انتقال اطلاعات خلاصه نمی شد، بلکه انسان نیاز داشت که این اطلاعات را ذخیره و تجزیه و تحلیل کند. قرن گذشته قرنی بود که پیشرفت های زیادی در این زمینه حاصل شد. تولد ابزارهای محاسبه گر و سرانجام کامپیوتر، بارزترین این پیشرفت ها بود.
اکنون بر خلاف دو دهه پیش کامپیوتر از حالت یک ابزار تخصصی با کاربردهای خاص و منحصر به طبقه ای خاص، درآمده و تبدیل به یک وسیله عمومی با کاربردهای زیاد شده است که در منازل، ادارات، شرکت ها، صنایع و. . . حضور موثری دارد. فرصتی که این حجم زیاد اطلاعات دیجیتالی ذخیره شده در کامپیوترها و حضور کامپیوتر در همه جا به بشر می دهد استفاده سریع و ارزان از اطلاعات برای تصمیم گیری ها است. بروز مشکلات زندگی صنعتی از یک سو و تمایل شدید انسان به کاهش هزینه و وقت مصرفی در کارها از سوی دیگر باعث شد که دانشمندان برای یافتن راه حل های مناسب به فکر استفاده از این اطلاعات بیفتند. امروزه، اطلاعات در همه حوزه های زندگی بشری به کمک بشر آمده است.
اقتصاد، علم، آموزش، مدیریت، شهرنشینی، فضانوردی، بهداشت، ارتباطات اجتماعی و. . . نمونه هایی از آن هستند که می توان در فضای آن تحقیق، گفت وگو و تجارت کرد حتی آموزش داد و محیط را کنترل و از آن اطلاعات جدید دریافت کرد، اطلاعات را ذخیره کرد، محاسبات پیچیده و شرایط مجازی را مدل کرد و. . . با کمک ابزارهای دیجیتالی می توان کارهای مختلف انسان را خودکار کرد، می توان برای آینده تصمیم های صحیح گرفت، می توان به علوم دیگر کمک کرد، می توان اطلاعات را به نقاط دیگر منتقل کرد و از نقاط دوردست اطلاعات دریافت کرد، می توان انتخابات برگزار کرد، می توان دیگران را در اطلاعات سهیم کرد و. . . . همه این خدمات در سایه حضور اطلاعات به اشکال مختلف به وجود آمده است.
فناوری اطلاعات، ابزاری است که جمع آوری، پردازش، ذخیره و انتقال اطلاعات ، و در یک کلام هر آنچه که به اطلاعات (Information) مربوط می شود را به بهترین شکل و با کمترین هزینه ممکن می سازد.
یکی از مهمترین این ابزارها، شبکه های کامپیوتری هستند. در سایه این شبکه ها (که امکان برقراری ارتباط و انتقال اطلاعات را فراهم می سازد) ابزارهای مناسب و گسترده ای به نام خدمات الکترونیکی به وجود آمده اند که زندگی بشر را به شدت تحت تاثیر خود قرار داده است. به عنوان مثال فرض کنید یک شرکت تجاری قصد دارد طی ۱۰ سال به سود خالص مشخصی برسد.
یک متخصص IT ابتدا به تحلیل و آنالیز شرایط این شرکت می پردازد و با توجه به شرایط بازار و اهداف مدیریت شرکت، به شکل راهبردی (Strategic) برنامه ریزی کرده و در طول اجرای برنامه به شکل راهبردی پروژه را مدیریت می کند. برای پیاده سازی برنامه تدوین شده، نیازها (reguirements) را تعیین می کند و با استفاده از روش های بهینه، اقدام به پیاده سازی سخت افزاری و نرم افزاری برنامه می کند. مثلا یک شبکه بین قسمت های مختلف طراحی می کند که اطلاعات قسمت های مختلف را به سرعت جمع آوری و پردازش کند. اطلاعات بازار را جمع آوری کند و معاملات شرکت را به صورت الکترونیکی انجام دهد و از حجم بوروکراسی بکاهد.
با مدل کردن شرکت در کامپیوتر، شرایط شرکت را به طور مرتب کنترل کند و در عین حال مراقب باشد که اطلاعات محرمانه و متن مذاکرات و قراردادهای الکترونیکی در شبکه محرمانه باقی بماند. این مراحل همه در اثر گسترش علوم کامپیوتر، مدیریت و اقتصاد به شرکت تجاری کمک می کند که سود بیشتر و پیشرفت بهتری داشته باشد. برای پیاده سازی این مراحل، فناوری اطلاعات، خدمات الکترونیکی (e-services) را پیشنهاد می دهد.
خدماتی مانند تجارت الکترونیکی، سیستم های تصمیم یار و. . . به عنوان مثال دیگر فرض کنید زلزله ای در بم رخ داده و قرار است امکانات به سرعت به بم منتقل شود. احتمال بروز ترافیک زیاد است. می توان یک سیستم کنترلی الکترونیکی یا دیجیتالی در جاده ها نصب کرد که وضعیت جاده ها را خودکار به مرکز مخابره کرده و کامپیوتر مرکزی با استفاده از الگوریتم های بهینه سازی (Optimization) مناسب ترین مسیر را برای محموله های بعدی معرفی کند.
به مانند هر پدیده دیگر، فناوری اطلاعات در ایران و فضای اجتماعی جامعه ایرانی، مانند موج وارد شده و فضای ایران را تحت تاثیر قرار داده است. استفاده برخی از کشورهای جهان سوم از IT و پیشرفت های چشمگیر این کشورها از یک سو و نفوذ شبکه های اینترنتی و اطلاع رسانی به داخل مرزهای ایران در شکل گیری این موج موثر بوده است. این موج بسیاری از مفاهیم را دستخوش تغییر کرده است. مفاهیمی مانند بانکداری، تجارت، ارتباطات و گفت وگوهای انسانی، ادبیات الکترونیکی و حکومتداری. تاثیر وبلاگ ها و سایت های خبری امروز کمتر مورد تردید قرار می گیرد و کارایی شبکه های ارتباطی (مانند موبایل)، تجارت و آموزش الکترونیکی گویای حضور گسترده IT در ایران است.

منبع: روزنامه جوان

منبع : راسخون