جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


نشانه زیبا و جذاب نفت پارس


نشانه زیبا و جذاب نفت پارس
در سراسر دنیای صنعت و تجارت، هر یک از نهادهای کوچک و بزرگ دارای آرم یا نشانه ای هستند که به عنوان برند آن شرکت شناخته می شوند.
نشانه ها در ثبات و معرفی، تبلیغات و شناخت همگانی و اهمیت بخشیدن به مجموعه ای که با نام و نشان ویژه ای معرفی می شوند، اهمیت بسیار زیادی دارند.
یکی از وجوه مهم نشانه ها، جذب و جلب توجه بینندگان است.این مسئله حقیقت دارد که نشانه یا برند برخی از صنایع بزرگ با وجود سابقه زیاد در اذهان نقش نمی بندد، از سویی، یک نشانه می تواند به اندازه ای جذاب و پرکشش باشد، که با یک بار مشاهده آن، جایگاهی همیشگی در ذهن ایجاد کند.
مشاهده شده است که برخی از تأسیسات و صنایع بزرگ بدلیل نارسایی طراحی، نداشتن جذابیت و گویا نبودن نشانه شان، حتی پس از گذشت سالها، اقدام به تغییر نشانه خود کرده اند.
یک نشانه زیبا، مؤثر و گویا می تواند سالها دوام بیاورد و خاطرات دهها سال فعالیت را در اذهان پیروجوان زنده کند.
به عقیده بسیاری از مردم و صاحبنظران کشورمان، نشانه نفت پارس در میان نهادهای صنعتی بزرگ و بین المللی کشورمان یکی از معدود نشانه هایی است که از زیبایی، استحکام و معنا برخوردار بوده و در ذهن بیننده نقش می بندد.
چرا چنین است؟ نشانه نفت پارس چه ویژگی هایی دارد؟ طراح آن که متأسفانه هنوز ناشناخته و گمنام است از چه عناصری در این طرح استفاده کرده تا به آن معنا و جذابیت به بخشد. سرگذشت نشانه نفت پارس را که۵۰ سال محبوبیت خود را حفظ کرده در ادامه به اتفاق می خوانیم:
ـ نشانه، آرم یا لوگو(Logo) نفت پارس که بر روی سربرگ های شرکت و آگهی های مطبوعاتی و تلویزیون و نیز فرآورده های این مجموعه صنعتی به چشم می خورد، یکی از نشانه های زیبا و با معنایی است که عناصر تشکیل دهنده آن تلفیقی از نمادهای گوناگون باستانی ایران در آثار تاریخی به جا مانده از قرون و اعصار گذشته است.
اجزای این نشانه که حدود نیم قرن پیش طراحی شده هر کدام مفهوم و تعبیر تاریخی خاص خود را دارد. آن زمانی که نشانه نفت پارس به دست هنرمند طراح آن شکل گرفت، بی تردید تمامی اندیشه های ژرف و تفکرات عمیق، در ذهن توانا و قدرتمند طراح این نشان دست به دست هم داد تا از تلفیق نمادهای گوناگون نشان متحد و تفکیک ناپذیر به وجود آید.
به طور کلی نشانه ها پشتوانه محکمی برای رساندن مفاهیم هستند و این قدرت را دارند تا آنچه، کلام، قادر به بیان آن نیست به مخاطب خود منتقل کنند.
مطالعه و بررسی کتب تاریخی و معماری باستانی ایران گویای آنست که نشانه نفت پارس مجموعه ای برگرفته از نقوش گوناگون معماری باستان در تمدن گذشته ایران است. طرحی برگرفته از شاهکارهای هنر ایرانی که رگه هایی از هنر آشوری در آن یافت می شود.
این نشانه تصویری است ترکیب شده از نمادهای باستانی و کهن که بسیاری از تفکرات جهان باستان را با مفاهیمی بین المللی و همگانی منتقل می کند.
● ترکیب عناصر نمادین در نشانه نفت پارس
نشانه نفت پارس، تصویر شیرِ انسانْ سرِ نشسته ای است. که یادآور نگاه هنرمندانه معماران تخت جمشید است و در ذهن مخاطب، تلفیقی از اسم پارس و معماری پارسی را به نمایش می گذارد.
اولین عنصر ترکیبی این نشان، سرِ انسانی با هیبت مردانه است که کلاهی خاص به نشانه سالاری و والامنشی بر سرنهاد است.
سر، به عنوان عضوی که بر بدن فرمان می راند در بسیاری از فرهنگ ها مظهر خرد و تفکر است و جایگاهی است که در آن تعقل شکل می گیرد و تاج افتخار و گل پیروزی را بر آن می نهند.
به استناد منابع تاریخی، ایرانیان قدیم سرهای بالدار را مظهر توانایی، حیات و خرد فوق طبیعی می دانستند. در میان موجودات گوناگون طبیعت، سرانسان به عنوان مظهر تعقل و دور اندیشی، از احترام و اهمیت چندانی فزاینده ای برخوردار است.
عنصر ترکیبی دوم در این نشانه، بال های برافراشته ای است که خود را آماده پرواز نشان می دهند. در غرب خاورمیانه، بالها نماد موجودات فوق طبیعی است. آنچه از دیرباز مورد توجه انسان بوده و همواره از آن به عنوان قدرتی ما فوق قدرت طبیعی خود یاد کرده، پرواز بوده است.
مفاهیمی همچون تحرک، حفاظت، خستگی ناپذیری، حرکت خود به خود، پرواز در زمان، اندیشه، اراده، فکر، آزادی، پیروزی و چابکی از جمله مفاهیم و تعابیر نماد بال در فرهنگ ایران زمینی و سایر فرهنگ های باستانی است. بودائیان، بال را مظهر خرد و نظم و چینی ها آنرا نماد وحدت زایل نشدنی و وفاداری می دانند.
● قدرت، تفکر، هوشیاری
عنصر سوم ترکیبی نشانه نفت پارس، بدنِ شیر نشسته است. شیر مظهر عظمت، دلیری، شهامت اخلاقی، عدالت، قانون و قدرت است. در فرهنگ آریایی شیرنماد نور و حاکمیت است. بودائیان شیر را مظهر مدافع قانون خردمندانه، شجاعت، ترقی و ادراک و عبریان آن را مظهر هوشیاری، پاسداری معنوی و شهامت اخلاقی می دانستند. در فرهنگ اسلامی نیز شیر به معنای نیروی محافظ در برابر شر است.
در این نشانه عنصر اول و دوم یعنی سرانسان و بال به یکدیگر وابسته و برگرفته از نقوش برجسته در گاه شرقی دروازه ملل در تخت جمشید است.
در این درگاه، دو گاو بال دارِ انسان سر، به عنوان دو نگهبان کاخ، برستون های دروازه نقش بسته اند. این طرح متعلق به زمان خشایارشاه، پادشاه هخامنشی است و از هنر آشوری تأثیر پذیرفته و آنچنان شبیه هیولاهای نگهبان دروازه های کاخ های آشوری است که گویی به رغم فاصله زیاد این دو سرزمین، این نقوش به دست یک هنرمند ساخته شده است.
با وجود این، تندیس گاوهای بالدار انسان سر، در ظروف مفرغی لرستان که مربوط به چندین قرن قبل از پیدایش بنای تخت جمشید می شوند این امر را به اثبات می رساند که طراحی اولیه این نقوش به نخستین آریایی های مهاجر برمی گردد و هنر تفکر آریایی های نخستین، برای اولین بار این نقوش را به تصویر کشیده است.
نماد شیر در نشانه نفت پارس در آثار هنری ایران باستان همچون »ریتون های« ترکیبی و نقوش غلاف خنجر در دوره مادها، نقوش دیوارهای تخت جمشید، نقوش پارچه های دوره ساسانی و گچ بری های آن دوره دیده می شود.
اما آنچه در فرم حالت بدن این نماد، خودنمایی می کند دست های اغراق شده شیر است که با قدرت و استحکام هر چه بیشتر برمسند خود تکیه کرده و هوشیارانه به نگهبانی نشسته است.
دستان مشخص شده این نشان را می توان تاکیدی برتوانایی و قدرت سازندگی با تکیه برعلم روز تعبیر کرد.
نشانه نفت پارس با تلفیقی از عناصر گوناگون، مفاهیمی همچون خرد، تفکر و تعقل، سرآمد حرکت، چابکی و خستگی ناپذیری همراه با اراده، فکر و قانون مداری، ترقی و هوشیاری را به بیننده منتقل می کند.
منبع : ماهنامه نفت پارس


همچنین مشاهده کنید