بررسی‌ متغیرهای‌ اقتصادی‌ اثرگذار بر شاخص‌ قیمت‌ سهام‌ بورس‌ اوراق‌بهادار تهران‌

شاخص‌ قیمت‌ سهام‌ هر کشور، مهمترین‌ ابزار شناسایی‌ بورس‌ اوراق‌ بهادار آن‌ کشوراست‌. اگربه‌ عنوان‌ یک‌ راه‌حل‌، بتوان‌ تأثیرات‌ قیمتی‌ داراییهای‌ جایگزین‌ سهام‌ را بر شاخص‌قیمت‌ سهام‌ بورس‌ اوراق‌ بهادار سنجید، شاید به‌ شناسایی‌ برخی‌ از جنبه‌های‌ بورس‌ اوراق‌ بهادارو عوامل‌ تأثیر گذار بر آن‌ وقوف‌ نسبی‌ یافت‌. در اینجا نیز اثر قیمتی‌ داراییهای‌ جایگزین‌ سهام‌(ارز، مسکن‌ و خودرو) را به‌ عنوان‌ عوامل‌ مهم‌ تأثیرگذار (یا متغیرهای‌ اقتصادی‌) بر شاخص‌قیمت‌ سهام‌ بورس‌ اوراق‌ بهادار تهران‌ درنظر گرفته‌ایم‌. برای‌ این‌ اقدام‌، یکی‌ از مناسبترین‌ مدلهای‌اقتصاد سنجی‌ که‌ تا اندازه‌ زیادی‌ تحقق‌ هدف‌ و آزمون‌ فرضیه‌های‌ مورد نظر را جامه‌ عمل‌می‌پوشاند، انتخاب‌ کردیم‌. توسط مدل‌ خودرگرسیونی‌ برداری‌ (VAR) نسبت‌ به‌ عوامل‌ مهم‌اثرگذار بر شاخص‌ قیمت‌ سهام‌، بررسیهای‌ لازم‌ انجام‌ گرفت‌، نتایج‌ بررسی‌، عبارتند از:
الف‌ ) رابطه‌ علیت‌ از طرف‌ نرخ‌ ارز آزاد و شاخص‌ قیمت‌ وسایط نقلیه‌ به‌ سمت‌ شاخص‌بورس‌ اوراق‌ بهادار معنی‌دار است‌ (البته‌ در شرایط خاص‌ در وقفه‌های‌ معدود) و رابطه‌ عکس‌وجود ندارد. همچنین‌ بین‌ شاخص‌ قیمت‌ مسکن‌ و شاخص‌ قیمت‌ سهام‌، هیچ‌ ارتباطی‌ (علیت‌گرانجر) تأیید نگردید.
ب‌ ) تکانه‌های‌ وارده‌ از سوی‌ نرخ‌ ارز و شاخص‌ قیمت‌ وسایط نقلیه‌ بر شاخص‌ قیمت‌ سهام‌دیرپا (بادوام‌) است‌.
ج‌ ) سهم‌ متغیرهای‌ معرفی‌ شده‌ (نرخ‌ ارز و شاخص‌ قیمت‌ وسایط نقلیه‌) در توضیح‌ دهی‌تغییرات‌ شاخص‌ قیمت‌ سهام‌، نسبتا اندک‌ است‌.

دکتر مهدی‌ تقوی‌; تیمور محمدی‌; محمد برزنده

منبع : مجله برنامه و بودجه