جلبک، گنجینه ارزشمند طبیعت

امروزه توجه بسیار جدی به مسائل سلامت و هزینه های بسیار سنگین درمان موجب شده است تا مباحثی چون پیشگیری نسبت به درمان بیماری از اهمیت ویژه ای برخوردار گردد. به عقیده بسیاری از کارشناسان، تغذیه صحیح، کافی و مناسب از مواد غذایی طبیعی و سالم به همراه افزایش تحرک در زندگی روزمره از جایگاه بسیار ارزشمندی در این زمینه برخوردار است. لذا دست اندرکاران تغذیه، بهداشت و سلامتی جامعه نگرشی بسیار متفاوت به مواد غذایی از جمله تأمین ریز مغذی هایی که فقدان یا کمبود هر یک می تواند سلامتی را به خطر بیاندازد دارند. شاید در دهه های نه چندان دور دغدغه سلامتی با تأمین مواد غذایی، (پروتئین) و... مد نظر این دانشمندان بوده است اما امروزه نقش ویتامینها، املاح، ریز مغذی ها (آهن، روی، مس، سلنیوم، کلسیم و فسفر) و اسیدهای چرب غیر اشباع امگا نقش همپای تأمین پروتئین داشته باشند. مفهوم تغذیه مناسب امروزه با وجود غذاهای فراوری شده و فست فودها متاسفانه در حال تبدیل شدن به یک آرزو و یا شاید افسانه است. چرا که در غذایی که میخوریم مواد موثر برای سلامتی و رفع نیازهای بدن، کمتر وجود دارد. علی رغم آنکه از قدیمی ترین باورهای پزشکی در تمام دنیا، دستورالعمل های تغذیه ای است، امروزه کار طاقت فرسای روزانه دیگر مجالی برای صرف غذای سالم و طبیعی در محیطی آرام نمی گذارد.
صرف غذاهای آماده و ساندویچ ها، مصرف انواع شکلات، بیسکویت، تنقلات و بین وعده های غذایی برای رفع گرسنگی در محل کار، این روزها عادی شده است. عدم تعادل در دریافت انرژی، پروتئین ها و عوامل مغذی مثل املاح معدنی، ویتامین ها و... از جمله مواردی است که موجب بروز سوء تغذیه در جامعه می شود و جالب اینجاست که بدانیم سوءتغذیه تنها متوجه قشر کم درآمد و نیازمند نبوده و طبقه مرفه جامعه نیز دچار سوءتغذیه ناشی از پرخوری می شود. و البته این پرخوری را نباید با دریافت بیش از حد املاح و ریز مغذیها هم معنا دانست. بلکه پرخوری و چاقی ناشی از زندگی ماشینی، نشان از عدم دریافت مناسب بسیاری از ریزمغذیها، املاح و ویتامینها است. متاسفانه تغذیه به این صورت به دلیل فاصله گرفتن از رژیم غذایی طبیعی و سرشار از ویتامین، موجب محرومیت فرد از مواد اصلی و ضروری مورد نیاز بدن می شود. تغذیه بد و نادرست با تاثیر مستقیم روی عملکرد اندام ها و دستگاه های مختلف بدن سرمنشأ ایجاد بیشتر بیماری ها و اختلالات بدنی در انسان است. مطالعات متعددی بیانگر تاثیر سوء تغذیه در بروز اختلالات قلبی- عروقی، مشکلات و بیماری های گوارشی، عوارض خونی، بروز انواع عفونت ها و حتی برخی سرطان ها است. همچنین ضعف و تحلیل سیستم ایمنی بدن، تاخیر در بهبود انواع عفونت ها، تحلیل قوای جسمانی و ضعف در انجام فعالیت های فیزیکی و نیز نقص در عملکرد سیستم گوارش از دیگر عوارض پیچیده سوءتغذیه در بدن است.
● جلبک، جانشین منابع مرسوم تولید دارو، غذا و مکملهای رژیمی
توجه به اصل رفع نیازهای تغذیه ای بطور مطلوب، موجب گردیده است که نگاه بشر مجدداً به سوی طبیعت و هرآنچه که طبیعت در اختیار وی قرار می دهد بازگردد. استفاده از فرآورده های طبیعی برای تامین نیازهای سلولی، یک نقطه عطف در زندگی ماشینی امروز به شمار می آید. درچنین رویکردی علاوه بر تأمین سلامت و تقویت سیستم ایمنی، طیف گسترده ای از اثرات بیولوژیک سودمند دیگر نیز در اختیار آدمی قرار می گیرد. همانگونه که گفته شد، قطعا بهترین راه تامین احتیاجات بدن ونیازهای تغذیه ای، رجوع آدمی به طبیعت است. طبیعت، هر آنچه را که بدن برای استمرار حیات خود به آن نیاز دارد، در خود جای داده است و در این میان جلبکها ذخیره هایی هستند که طبیعت برای رهایی او از تبعات زندگی مدرن، میلیاردها سال در دامان خود محفوظ داشته است. و اکنون با شیوع سوء تغذیه در جوامع بشری که حاکی از شکمهای سیر آدمیان ودر عین حال سلولهای گرسنه آنها است، در فراسوی او نهاده است. جلبکها از تواناترین و مفیدترین گیاهان هستند. آنها قادرند آب و هوا را پاک کنند، دامداری را برای بشر سالم تر و سهل تر سازند، انرژی آینده مورد نیاز بشر را تامین کنند، کشاورزی را رونق بخشند و از همه مهمتر انسان را سالم تر سازند. جلبکها قادرند، سیستم ایمنی انسان را تقویت کنند و بسیاری ازمواد معدنی و اسیدهای آمینه را بصورت طبیعی و قابل جذب، به او ارزانی دارند.
● منظور از جلبک (آلگ)(algae) چیست؟
جلبکها که اصطلاحا به آنها به زبان علمی آلگ ها می گویند، مانند گیاهان، حاوی کلروفیل و قابلیت فتوسنتز، اما برخلاف آنها فاقد ریشه، ساقه، برگ و گل هستند. آنها از دستـه آغـازیـان محسوب می شوند و قادرند با فتوسنتز مواد غیرارگـانـیـک را بـه مـواد ارگـانیک تبدیل کنند. فتوسنتز فرآیندی اسـت کـه طی آن نور خورشید و دی اکسید کربن به غذا و اکسـیـژن تبدیل می شود. جلبک ها عمدتاً در آبهای کم عمق می رویند و برای رشد به نور خورشید، دی اکسید کربن (CO۲)، آب و مواد معدنی نیاز دارند. جلبکها به دو دسته پر سلولی (ماکرو آلگ ها)و تک سلولی (میکرو آلگ ها)تقسیم می شوند. جلبکهای میکروسکوپی (ریز جلبکها) از قدیمی ترین ساکنان اقیانوسها و آبهای شیرین به شمار می روند، خلقت آنها نه تنها به میلیارد ها سال قبل از تاریخ حیات بشر بر می گردد، بلکه پیش از تمامی گونه های جانوری و گیاهی می زیسته اند و هم اکنون در طبیعت پیرامون ما وجود داشته و نقش بسیار مهم و کلیدی را در اکوسیستم دارند. جلبکها بر حسب نوع آنها ممکن است متشکل از سه گروه قرمز، قهوه ای و سبز رنگ باشند. بیشترین تحقیقات در خصوص یک جلبک تک سلولی بنام کلرلا انجام پذیرفته است. کلرلا یک جلبک میکروسکوپی سبز رنگ با قطری در حدود ۲ تا ۱۰ میکرون است.
● جلبک، ارزان و سرشار از مواد مغذی
امروزه در دنیای مدرن، این جلبک ها به شکل های مختلف مانند قرص و نیز بعنوان افزودنی غنی کننده در مواد غذایی مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. ژاپن اولین کشوری که روش صنعتی کشت و پرورش جلبک را ابداع کرد. تنها در سال ۱۹۹۵ در ژاپن ۲۲۰ هزار تن جلبک بصورت غذای انسان مصرف شده است. استفاده از جلبک های دریایی بعنوان غذای جایگزین حاوی پروتئین، تمام اسیدآمینه ضروری، ویتامین ها، مواد معدنی، اسیدهای چرب غیراشباع هستند. پروتئینهای کلرلا تمام اسیدهای آمینه ضروری را دارا هستند، از این رو در مسافرتهای فضایی به عنوان غذا مورد استفاده قرار می گیرند. برای تأمین غذای فضا نوردان در مسافرتهای طولانی، دانشمندان با استفاده از کلرلا، یک چرخه اکولوژیک طراحی کرده اند. میکروجلبکها با همه امتیازات برجسته، ارزنده ترین ماده زیستی روی کره زمین محسوب می شوند. آنها پایه و اساس زنجیره غذایی بوده و از قدرت تکثیر بالایی برخوردارند. آمریکا در حال حاضر بزرگترین تولید کننده این جلبک است که در کالیفرنیا و هاوایی کشت می شود.
● ارزش تغذیه ای جلبک ها:
۱) چربی اشباع جلبک ها بسیار اندک بوده و کم کالری هستند.
۲) غنی از فیبر.
۳) غنی از مواد معدنی از جمله کلسیم، آهن، منیزیم، سلنیوم، روی، مس، پتاسیم، سدیم و کروم.
۴) حاوی ویتامینهای B۱ ، B۱۲، B۲ ، B۹، ویتامین C، ویتامین E و ویتامین A به شکل بتاکاروتن.
۵) منبع پروتئین.
۶) حاوی کلروفیل هستند. کلروفیل می تواند از رشد تومورهای سرطانی جلوگیری کند.
۷) غنی از اسیدهای نوکلئیک DNA و RNA.
۸) حاوی اسید های چرب غیر اشباع امگا ۳ و .۶

سعید اویس

منبع : روزنامه ابرار