انواع سیستم قفس در پرورش طیور

● انواع سیستم قفس
قفس هایی که در پرورش طیور به کار برده می شوند ممکن است مخصوص نگهداری جوجه ها ، نیمچه ها و یا مرغهای تخمگذار باشند . از نظر ساختمان قفس ها ممکن است مسطح و چند طبقه ای اتوماتیک یا نیمه اتوماتیک و یا معمولی باشند که ذیلاً به طور مختصر در مورد هر یک توضیحاتی داده می شود .
الف) قفس نگهداری جوجه ها
قفسها ممکن است مسطح یا چند طبقه ای معمولی یا اتوماتیک باشند که هر یک مشخصات و کارایی مخصوص دارند . به طور کلی برای پرورش جوجه های در حال رشد (در ایران) دو نوع قفس چند طبقه ای وجود دارد که عبارتند از :
قفس مخصوص جوجه های یکروزه تا شش هفته که اصطلاحاً باتری نامیده می شود .
۱) قفس مخصوص جوجه های بعد از شش هفته یا قفس نیمچه ها
۲) قفس نگهداری جوجه های بعد از شش هفتگی (نیمچه ها)
در سن ۶ هفتگی ، رشد جوجه ها به اندازه ای است که نگهداری آنها در باتری مشکل است ، از اینرو آنها را قفسهای بزرگتر که مخصوص نگهداری نیمچه هاست انتقال می دهند . این قفسها نیز از آهن نبشی و میله و توری تشکیل شده است و ممکن است یک طبقه، دو طبقه و یا چهار طبقه باشند که نوع اخیر به لحاظ صرفه جویی در جا و سایر هزینه ها متداولتر است .
● انواع قفس مرغهای تخمگذار
قفسهایی که برای نگاهداری مرغهای تخمگذار مورد استفاده قرار می گیرد ، ممکن است انفرادی ، دسته جمعی ، پله ای ، مسطح ، چند طبقه و نهایتاً از نظر طرز کار ، معمولی ، نیمه اتوماتیک و تمام اتوماتیک باشند، اما در هر صورت در تمام انواع قفس های مذکور باید اصول کلی در نظر گرفته شوند :
الف) قفسهای پله ای معمولی (انفرادی)
در کشور ما معمولاً از گونه قفسها استفاده می شود و به نامهای پله ای، تریبونی کالیفرنیایی نامیده می شود . مزیت این گونه قفسها این است که در آنها از وسایل اتوماتیک استفاده نشده و کارها به طور دستی و توسط کارگر انجام می شود . از این رو در همه جا قابل استفاده و توصیه است . در این نوع قفس ، معمولا دو قفس انفرادی در وسط و یک قفس در هر طرف قرار گرفته است و به همین دلیل به آن پله ای یا تریبونی می گوییم. آبخوریها و دانخوریها در قفسهای معمولی ناودانی بوده و جنس آن ممکن است از آهن گالوانیزه (آهن سفید)، آلومینیوم و یا پلاستیک باشد .
ب) قفسهای چند طبقه ای و اتوماتیک
در کشورهایی که کارگر کم و سطح دستمزدها بالاست و همچنین امکانات تکنیکی و فنی فراهم است، معمولا از قفسهای انفرادی چند طبقه و اتوماتیک استفاده می شود . بدین ترتیب حداکثر صرفه جویی در کار وجا صورت می گیرد. این قفسها ممکن است سه تا چهار طبقه و حتی بیشتر نیز باشند . با توجه به نوع ساختمان ، در هر قفس یک یا دو ، یا چند مرغ نگهداری می شود . دیواره قفسها از آهن گالوانیزه ساخته شده و کف آن مشبک و شیبدار بوده و غذا به وسیله دانخوریهای اتوماتیک زنجیری و یا به وسیله واگن دان که در طول قفس و در ساعات معینی به حرکت در می آید ، به و طور اتوماتیک در اختیار مرغها قرار می گیرد . آب نیز به وسیله آبخوریهای ناودانی و یا آبخوریهای لوله ای پستانک به طور اتوماتیک در اختیار مرغها قرار می گیرد.
● قفسهای مسطح و اتوماتیک
این قفسها معمولا از میله های آهن گالوانیزه ساخته شده اند و کف آنها از توری با چشمه هایی به ابعاد ۲ سانتی متر تشکیل شده است؛ به طوری که مدفوع به خوبی از بین آنها گذشته و به روی زمین می افتد . اندازه این قفسها متغیر بوده و معمولا طول آنها ۶۷/۱ متر ، عرض ۵۸/۲ و ارتفاع آن ۴۰ سانتی متر است در قفسهای با مساحت ۴/۴ متر مربع ۵۰ مرغ و در قفسهای با مساحت ۶۷/۳ متر مربع ، ۴۰ مرغ نگهداری می شود . این قفسها در سرتاسر سالن و در کنار هم به طور منظم چیده می شوند و همه آنها دارای دانخوری و آبخوری مشترک می باشند . دانخوری در این نوع قفس به صورت اتوماتیک بوده و در برخی انواع آنها از دانخوری زنجیری ناودانی و در برخی دیگر از دانخوری تیوپی بشقاب دار استفاده می شود . آبخوریها نیز در این نوع قفسها به صورت اتوماتیک و به صورت ناودانی و یا لوله ای پستانک دار می باشد.

گرد آورنده: مهندس مهندس محمود اسفند یاری
اقتباس از کتاب: تاسیسات، سرویس و نگهداری ماشین آلات (چاپ سوم- ۱۳۷۷)

منبع : علوم و صنایع مرغداری