جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


رسانه ها و خدمتی عمومی


رسانه ها و خدمتی عمومی
از کاربرد روابط عمومی در بخش های عمومی، دولتی و خصوصی در جهان کمتر از یک سده می گذرد. عواملی چون پیشرفت های شگرف صنعتی، تغییرات وسیع فناوری، رشد روزافزون جمعیت و توسعه شهرنشینی، ساختار ارتباطات، روابط انسانی و اکولوژی جوامع معاصر را به شدت تغییر داده است. دیگر تصور برقراری ارتباط بین مردم بدون استفاده از وسایل ارتباطی نوین غیرممکن به نظر می رسد و درک ارتباطات معاصر نیاز به آشنایی با روند توسعه فناوری های ارتباطات و اطلاعات و اثرات آنها بر جامعه، سازمان ها و نهادهای اجتماعی دارد. به قول چستر برگر در قرن ۲۱ حرفه روابط عمومی را نمی توان درک کرد، مگر اینکه شناختی از روند تحول فناوری های ارتباطات در گذشته و تغییرات احتمالی آن در آینده داشته باشیم. آنچه طی سال های اخیر انقلاب ارتباطات یا اطلاعات نام گرفته و عمری به درازای اختراع تلگراف دارد در دوره یی کمتر از دو قرن و با رشدی تصاعدی نظام ارتباطی و اطلاع رسانی در جهان را دستخوش تحولی عظیم کرده است. روابط عمومی به عنوان بخشی از نظام ارتباطی جامعه محصول چنین دگرگونی هایی است. ورود رایانه های شخصی، تلویزیون های دیجیتال و ادغام سیستم های رایانه یی و مخابراتی و ظهور وب بیش از سایر عوامل بر ساختار، سازمان، محتوا و نوع رسانه ها در واحدهای ارتباطی و شکل گیری روابط عمومی الکترونی موثر بوده اند. در واقع روابط عمومی الکترونی متاثر از رسانه های جدید است که هم بر محتوای پیام های ارتباطی اثرگذار بوده اند و هم با ایجاد تحول در محیط ارتباطی، فرآیند آن را دستخوش تغییر کرده اند، به طوری که ایماژ جای آگهی و اطلاعات جای خبر را گرفته و سرعت انتشار و کاهش عمر متوسط اطلاعات را در پی داشته است.
رسانه های جدید حداقل در سه ویژگی تعاملی بودن، غیرتوده یی بودن و ناهمزمان بودن در انتقال پیام مشترک هستند. رسانه های جدید الگوی کار، زمان تفریح، آموزش، کیفیت بهداشت، رابطه بین مردم و حکومت، مشتریان و بازار را تغییر داده یا در آستانه تحول قرار داده اند. اگر در هر زمینه یی محدودیتی در رشد دیده شود در حوزه فناوری مخابرات، الکترونیک و تولید اطلاعات همه چیز رو به توسعه و در حال رشد است. بنابراین رسانه های جدید نه فقط شیوه های ارتباطی را تغییر داده اند بلکه به نوعی جامعه یی جدید را خلق کرده اند. با آمدن رسانه های جدید، هر یک از رسانه های رادیو، تلویزیون، تلفن و کامپیوتر می توانند چندین کارکرد ارتباطی داشته باشند. برای مثال رسانه تلویزیون علاوه بر نقش های سنتی شامل اطلاع رسانی، آموزش، سرگرمی و تبلیغات می تواند خدماتی از قبیل ویدئو، تلکس، تله تکست، خرید و فروش، ارتباط دوطرفه با سازمان های دولتی و خصوصی، سفارش پخش ویدئویی، پست الکترونیک و ارتباط تلفنی و تله کنفرانس را برای مشتری یا مخاطب فراهم کند.
در دنیای جدید رسانه یی دیگر جمله «آزادی مطبوعات فقط به کسانی که مالک آنند تعلق دارد»، مفهومی ندارد زیرا مخاطبان تنها مصرف کنندگان اطلاعات نیستند، بلکه می توانند به راحتی نظرات خودشان را نیز منتشر کنند. ارتباط از حالت فرد با جمع به صورت جمع با جمع درآمده است و قدرت «برجسته سازی» اخبار که زمانی در اختیار مطبوعات بوده برای گروه های کوچک و افراد هم به وجود آمده است. فرآیند ارتباط مخاطب محور شده است و امکان پژوهش روی اخبار و اطلاعات برای همه به وجود آمده است. تنوع کانال های ارتباطی و چندرسانه یی ها قدرت انتخاب را افزایش داده است. اما در مقابل، بار اضافی اطلاعات و حجم انبوه آن قدرت تصمیم گیری را برای فرد دشوار کرده او گروه های مرجع جدیدی در حال شکل گیری است. از همین رو می توان به تکنولوژی های تصمیم گیری اشاره کرد که در حوزه مدیریت سازمان ها به صورت سیستم اطلاعات مدیریت، سیستم بازیافت اطلاعات وارده، سیستم پشتیبانی اطلاعات و سیستم تخصصی دانش فنی به وجود آمده است. بدین ترتیب تکنولوژی های ارتباطی عمل ارتباطات در یک سازمان را در دو مرحله تصمیم گیری و انتشار شکل می دهند.
هدف از به کارگیری فناوری های ارتباطات و اطلاعات در روابط عمومی عبارت از کاهش هزینه ها، رفع سریع مشکلات و مسائل، ارتباط موثر با مخاطبان و ایجاد اعتبار برای سازمان است. فناوری (فناط) همچنین موجب افزایش فروش یا بهبود سهم یک شرکت در بازار خواهد شد. تکنولوژی امر جمع آوری، تحلیل، فرآوری و توزیع را سرعت می بخشد. اطلاعات می تواند مدیر را در تصمیم گیری سریع یاری دهد. یا فرآیند اطلاع رسانی به عامه نظیر روزنامه نگاران، نمایندگان مجلس، سهامداران، کارکنان و جامعه را تسریع بخشد. فناوری ها نیاز اطلاعی مخاطبان را بهتر برآورده می کند و موجب خشنودی و اعتبار سازمان می شود. ۱۰ فعالیتی که در حرفه روابط عمومی بیشتر متاثر شده اند عبارتند از؛ تایپ رایانه ، داده مبناها، پست الکترونی، پایش و ردگیری الکترونی، ارزیابی و سنجش الکترونی، اتاق خبر الکترونی، نشر الکترونی، کنفرانس از راه دور، اعلانات الکترونی و مشتری مداری یا بهتر بگوییم مردمداری الکترونی. هر پیام الکترونی هزینه ها را گاه تا یک سوم کاهش داده اند. برای مثال پست الکترونی رقبایی چون تلکس، تلفن و فکس از میدان بیرون کرده است.
با توجه به اینکه توسعه روابط عمومی الکترونی به پیشرفت رسانه های جدید در کشور وابستگی دارد بنابراین باید توسعه زیرساخت های مخابراتی و ترویج فرهنگ استفاده از رسانه های جدید در دستور کار برنامه های آتی کشور قرار گیرد. عمومی کردن استفاده از رایانه های مجهز به اینترنت پرسرعت در اماکن عمومی یکی از روش های ترویجی است. در محل پایانه های مسافری، میدان های پررفت و آمد شهر، محل های عمومی در دانشگاه ها، سینماها و نظایر این می توان پایگاه های خودکار اینترنتی را نصب و فعال کرد تا عموم مردم بتوانند از خدمات اینترنت استفاده کنند. برای مثال کاربران بتوانند از برنامه سفر گرفته تا خرید و پرداخت و پر کردن انواع فرم ها بهره مند شوند. دسترسی به دنیای جدید ارتباطات و اطلاعات را باید به عنوان یک حق عمومی در نظر گرفت. بنابراین، ارتباطات باید به صورت یک خدمت عمومی در آید و روابط عمومی الکترونی می تواند در این فرآیند نقش بسیار موثری را ایفا کند.
حسین افخمی
مدیر گروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید