ارزیابی قدرت اثر بخشی ضد عفونی کننده ها و آنتی سپتیک های مورد مصرف در بیمارستانهای آموزشی

● مقدمه:
عوامل عمده گسترش میکروارگانیسمهای ایجاد کننده عفونتهای بیمارستان می تواند عدم استفاده صحیح از ضد عفونی کننده ها و آنتی سپتیک های مورد مصرف در بخش های پانسمان، تزریقات، اتاقهای عمل و آشپزخانه بیمارستانهای آموزشی همدان بود.
● مواد و روش ها:
در این مطالعه توصیفی - مقطعی، مجموعا ۷۴۲ کشت میکروبی قبل و بعد از ضدعفونی از بخشهای پانسمان - تزریقات، اتاقهای عمل و آشپزخانه دو بیمارستان آموزشی مورد بررسی قرار گر فت. مواد ضد عفونی کننده مورد استفاده عبارت بودند از: هالامید، به آسا، کرئولین، فرمالدئید، گلوتارآلدئید، کلرهکزیدین، هایژین، ساولن، الکل ۷۰ درجه و اشعه UV. اثر بخشی مواد ضد عفونی کننده تهیه شده در بیمارستان ها با مواد ضد عفونی کننده تهیه شده در آزمایشگاه میکروب شناسی دانشکده پزشکی بر روی استافیلوکوک اورئوس (ATCC ۲۵۹۲۳) و (ATCC ۲۵۹۲۲) E.coli به روش انتشار در آگار مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. اطلاعات در پرسشنامه وارد شده و با استفاده از آزمون آماری کای دو و مجموع رتبه ای ویلکاکسون (من-ویتنی) و نرم افزار spss مورد آنالیز قرار گرفت.
● یافته ها:
از مجموع ۷۴۲ نمونه کشت داده شده در دو بیمارستان، ۳۰۸ مورد (%۴۱.۶) کشت مثبت بدست آمد. میانگین میزان آلودگی قبل از ضدعفونی %۵۰.۱ و بعد از ضدعفونی %۳۳.۸ تعیین شد. از مجموع ۳۰۸ مورد کشت مثبت در دو بیمارستان، %۵۶.۲ باکتری گرم منفی و %۴۳.۸ باکتری گرم مثبت بدست آمد. بیشترین میزان آلودگی (%۵۸.۲) مربوط به آشپزخانه و کمترین آن (%۱۸.۶) مربوط به اتاق های عمل بود. موثرترین ماده ضد عفونی تست شده در دو بیمارستان عبارت بودند از: فرمالدئید %۸، گلوتارآلدئید %۲، کلرهکزیدین %۱، ساولن %۳.۲ و کم اثرترین آنها عبارت بود از: محلول به آسا %۱، الکل %۷۰ و کرئولین %۲.۵. در مورد اثر بخشی اشعه UV برای اتاق پانسمان و تزریقات، میزان درصد آلودگی هوای اتاق قبل از ضدعفونی %۵۱.۴ و بعد از ضد عفونی %۴۸.۶ بود که اختلاف معنی داری بدست نیامد. اثر بخشی ضد عفونی کننده ها تهیه شده در بیمارستانهای مورد پژوهش با نتایج بدست آمده در آزمایشگاه میکروب شناسی دانشکده پزشکی اختلاف معنی دار نشان داد.
● نتیجه گیری:
میانگین میزان آلودگی قبل از ضد عفونی و بعد از ضد عفونی در دو بیمارستان اختلاف معنی داری داشت (p=۰.۰۰۱) که نشاندهنده کاهش نسبی میکروارگانیسمهای بیمارستانی بعد از ضدعفونی کردن است. اما با توجه به اختلاف معنی دار نتایج اثر بخشی ضد عفونی کننده ها تهیه شده در بیمارستان ها و دانشکده پزشکی، پیشنهاد می گردد. تهیه ضدعفونی کننده ها مورد مصرف در بیمارستانها و نحوه استفاده آنها در بخشهای مختلف با نظارت کارشناسان بهداشت محیط بیمارستان صورت گیرد.

رسول یوسفی مشعوف
محمد فلاح
زهرا حیدربرقی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی