پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

با راهیان قبله


با راهیان قبله
مکه میقات طائفان/ و مدینه مزار شقان/ مکه خانه خدا و مردم/ و مدینه مدفن راهبران مردم/ مکه یادر ابراهیم و اسمال/ و مدینه خاطره دار پیامبر و امیرالمومنین
در فراز تاریخ اسلام این دو شهر مکه و مدینه از ت، مت و کرامت خاصی برخوردار و همواره مورد احترام مسلمانان بوده است و هر ساله هزاران شق دلباخته زیارت حضرت نبوی (ص) و ائمه بقی۰(۹ نگ این دیار می کنند و با انجام مناسک حج خاطره فداکاری های ابراهیم، هاجر و اسمال را زنده کرده و با قافله سالار کاروان توحید تجدید میثاق می نمایند.
درک فلسفه و اسرار حج و شناخت تمام منادیان حرم امن الهی، راهگشای انجام مناسک حج ابراهیمی و سنت محمدی (ص) است، در این رهگذر بر راهیان قبله ق و ایمان و حرم پاک نبوی (ص) است که با مطال و تامل پیرامون تاریخ اماکن که یادر فداکاری و وفاداری سربازان صدر اسلام به محور ولایت و امامت و شناخت حیات پر برکت و زندگی هدایت بخش بزرگ مردانی که برای به ثمر رساندن نهال و پویایی اسلام حماسه رینی کردند و اکنون در تربت پاک و مقدس خفته اند؛ به اهمیت نتی که نصیب شان شده است واقف گردند و مصمم شوند تا هرگز با لت و کم توجهی از کنار منشور هدایت و سدت و این همه شکوه و جلال نگذشته و قدر و منزلت ایامی که در مهبط وحی محل نزول جبرئیل و مدفن انبیاء و ائمه و اولیا بسر می برند بدانند و با پیراستن جان از زشتی ها و پلیدی ها و بستن چشم از مهر دنیا و توجه به جلال و جمال الهی با دست پر از دیار به سلامت برگردند، گرچه پی بردن به ژرفای مت اماکن و صالحان و پاکان خفته در تنها از اولیای الهی ساخته است اما از جا که :
دریا اگر نتوان کشید
هم بقدر تشنگی باید چشید
● وجوب حج
حج یکی از ارکان دین است و از ضروریات به شمار می رود. ترک حج بالقرار به وجوب، یکی از گناهان کبیره وا با انکار، موجب کفر است. خداوند متل در قر مجید می فرماید: حق خداوند بر مردم این است ان که استطا و توان دارند نگ زیارت خانه او نمایند، یی ان که توان مالی و فکری و جسمی دارند و مسافرت لطمه ای به زندگی و امرار مش ان نمی زند و پس از مراج از حج، قدرت بر اداره زندگی را دارند و در مسیر راه، خطری ان را تهدید نمی کند و راه به رویشان باز است حج به صورت یک بدهی الهی لازم شمرده شده است و هر که این بدهی را نپردازد و از رفتن به حج سر باز زند، کافر محسوب می شود.
در فرهنگ قر، تنها به منکران خدا کافر گفته نمی شود بلکه بی انایی به هر یک از برنامه های مهم دین، انسان را از مدار تسلیم و ایمان خارج کرده و در مدار کفر و کافری قرار می دهد. شیخ کلینی از امام صادق (۹ نقل کرده است که اگر کسی از دنیا رود و حجت الاسلام را به جا نیاورد و بدون این که او را حاجتی ضروری باشد یا که به جهت بیمار شدن از باز ماند یا که پادشاهی از رفتن جلوگیری نماید چنین کسی در حال مردن به یهودیت یا نصرانیت از دنیا خواهد رفت.
در مورد خانه که ات بسیاری وجود دارد که مهم ترین می فرماید: خانه خدا را خالی بگذارید تا زمانی که هستید که اگر ین حج و زیارت بیت ترک شود بدون مهلت به اب دردناکی، گرفتار خواهید شد.
● فلسفه تشریح حج
دستور وجوب حج، ب از هجرت رسول اکرم (ص) به مدینه نازل گردیده و از هر مسلمان مستطی در تمام دوران ر یک بار به وان حج واجب خواسته شده است. حج گرچه جزو فرو۰دین به حساب می د ولی از افضل ادات است و دارای فواید و ار بسیار یم دنیوی و اخروی، فردی و اجتما، سیاسی و موی است که در کمتر ادتی دیده می شود.
حج نمایش نه محض و ادت خالص خدا و اار بندگی و ایجاد ارتباط قلبی با خداوند است. حج درس جهاد و فداکاری با مال و جان و گسستن از خود و خودخواهی ها و جدا شدن از تقات و جذبات زندگی مادی، رو ردن به لم ما و حرکت به سوی خداست.
حج به ما وزش توحید در یده و وحدت در رویه و ضرورت تبادل افکار و ا و همکاری های اجتما، می، فرهنگی و سیاسی را می دهد.
و خلاصه حج در مجمو اال و مناسک تابلویی از تمامیت دین مقدس اسلام و حیات دنیا و رت را به نمایش می گذارد، انسان حج گذار را از لم خاکی به اوج می برد، به لم قدس و ملکوت پرواز می دهد و حیاتی نوین از مویت و ارتباط با حق و حضور نزد رب در کالبد خسته حاجی می دمد.
امام صادق(۹ در بیان اب باطنی حج می فرمایند: هنگامی که اراده حج نمودی، پیش از هر تصمیم دل خود را از هرچه رخداست خالی، هر حجابی را که میان تو و او حاجب و حائل شده است بر طرف کن و تمام امور خویش را به ریدگارت واگذار.
در تمام حرکات و سکنات خود، بر او توکل کن و بر قضا و قدر الهی و حکم و تقدیر او تسلیم باش و از ایش دنیای مردم منقط شو.
سپس با زلال و خالص توبه گناهانت را شستشو کن، لباس صداقت و راستی، پاکی و صفا، خضو۰و خشو۰را بر تن نما، از چه که تو را از یاد خدا باز می دارد و مان۰تو از اطا او می گردد، احرام بند و لبیک هایت، پاکترین و خالصانه ترین پاسخ و اجابت دت خدای متل باشد.
در حالی که به ریسمان محکم الهی تمسک جسته و از ر او دل بریده ای از صمیم قلب و در لم دل، به همراهی فرشتگان ش الهی طواف کن، همچنان که خود با مسلمانان دور که طواف می کنی.
حج یک خودسازی و ریاضت است. مبارزه با هوس ها و تیر دت هاست و همچون زکات و خمس، یک اطا مالی و گذشت از دنیاست با تحمل رنج ها و حرکت ها و دوندگی ها، قشنگی ها و حمل و نقل ها. بدن هم در راه انجام وفه به جنب و جوش می افتد. حج مشتمل بر اال و گفتارهاست. نماز لی وجودی است که باید انجام شود ولی روزه بیشتر جنبه فی دارد.
● حج بندگی خداست
حج تسلیم و رضا، ق و سرپرستی است، در اختیار فرمان او بودن است. حج نمایشی از که است و تد نشانه ودیت و اطا از امر است. وگرنه قدم به قدم جای سوال است که چرا که در این سرزمین داقرار گرفته است؟
چرا در ایام حج، شکار کردن و ده ها چیز دیگر ممنو۰است؟ ولی برنامه حج تد و تسلیم است و در ن حال فلسفه و حکمت است، سیاست و وحدت است، امامت و توحید است و نموداری از قیامت و بازگشت به فطرت است.
برفرض که دلیل کاری را ندانیم، مگر بندگی و تسلیم در برابر خداوند، به تنهایی، دلیل نیست؟ چه دلیلی محکم تر از این که ما بنده فرمان خداییم؟
بر کسانی که در کنار شخصیت می هستند و از م و وان و مال او استفاده نمی کنند مگر همین همسایگی به تنهایی، کمال نیست؟
بله تسلیم خدا بودن، صفا دارد، بندگی خدا به تنهایی کمال است. در کلمات حضرت ی (۹ می خوانیم برای من همین افتخار بس که بنده تو هستم.
انسانی که باید راهی را انتخاب کند و لی را انجام دهد چه بهتر که راه و کار خدایی باشد، حج وسیله مایش است.
امام صادق (۹ می فرماید: خداوند می توانست که را در جای دیگری که خوش و هوا باشد قرار دهد ولی وجود که در سرزمین گرم وکوهستانی و دور از دریا و جنگل و سبزی وسیله مایش مردم است تا مدان درون ایمان از مومنان خالص شناخته شوند. سفر حج پرواز و کوچ و حرکت به سوی خداست، خروج از وطن به خاطر حج به منزله خروج از تمام گناهان است.
اوه بر مناف۰اقتصادی حج که گروه هایی از این طریق به نوا می رسند و زندگی ان تامین می شود، این خود یک ارزش است. انسانی که در حج از وطن، فرزند، لباس، کلاه و حق موی سر و انگشتر و ر خود دور می شود و در انبوه مردم به حرکت در می د، تمام تکبرش ریخته، یک انسان ساده می شود.
انسانی که در حج برهنه می شود و در پارچه ای سفید و ندوخته، احرام می بندد، هم یادی از هنگام تولدش می کند که برهنه د و در پارچه ای سفید پیچیده شد و هم یادی از هنگام مرگش که چگونه خواهد بود انسانی که تمام امتیازات خیالی و ساختگی خود را کنار می گذارد به خود و به فطرت و قهرا به خدا برمی گردد.
حضرت ی (۹ در بیان فلسفه حج می فرمایند: خروج از وطن و لباس و مسکن و برهنه شدن و کفن پوشیدن و در بیابان حاضر شدن، حالت ودیتی به انسان می دهد که قابل بیان و نوشتن نیست. خروج از لباسی که ری ما راه به دیگری و دیگری راه به ما نشان می داد.
در وادی صفا باید لباس ها را کنار زد، لباس هایی که رنگش، جنسش، بافتش و حتی تنگی و گشادی یقه و دکمه اش سبب تفاخر و تکبر و امتیاز بود، مرا از او و او را از من جدا می کرد، هنگام ورود به مکه باید همه را بیرون کنم چون روبه مکه و خدا کرده ام و پشت به همه چیز!
● حج زنده کردن ار رسول خداست!
نه تنها ار پیامبر بلکه ار پیامبران پیشین و ار م (۹ و ابراهیم (۹ هم زنده می شود. حج مایشگاهی است که تمام تئوری های مکتب در جا لی می شود.
حج موزه ای است که فداکاری های قهرمانان توحید در ضبط شده است. حج صندوق نسوزی است که تمام اسناد توحید را در خود به یادگار حفکرده است.
این کوه صفا همان کوهی است که مرکز نصب بت ها بوده است. این کوه همان است که پیامبر اکرم (ص) از فراز ، فریادها زد و هیچ کس ندای او را لبیک نگفت.
در این دیار که رمز مت و مر شوکت مسلمین است، یک مسلمان ابراهیمی و محمدی با خود فکر می کند چرا با این همه مسلمان در سراسر جهان، ما ضف هستیم. مگر امام خمینی نفرمود: اگر هر مسلمانی یک سطل بریزد، اسراییل صب ق می شود.
● حج اام برائت از دشمنان
یکی از مسائل مهمی که در حج باید مورد ن باشد، اام انزجار و نفرت و برائت از کفار و دشمنان اسلام است که تنها حجاج ایرانی، در سایه رهبری امام و بیداری مردم و الهام از قر به توجه دارند و ل می کنند.
در زمان پیامبر (ص) این مسئله به قدری فوری و ضروری و قاط۰بود که سوره برائت که شامل و حامل این پیام است، بدون بسم الله نازل شد، زیرا نفرت از کفر نباید همراه با کلمه مقدس رحمن و رحیم باشد و جز ی بن ابیطالب و پیروان واق او، دیگران جرات اام انزجار و خواندن سوره برائت را برای کفار و منحرفین ندارند، این خط کلی است که اسلام یز به مسلمانان می دهد که باید حرکت ها، مانورها، اجتمات و اداتشان به صورت دشمن شکن انجام شود.
● حج مرکز تبلیت
بهترین و مناسب ترین مکان ها برای تبلیحج است، پیامبر اکرم (ص) در ایام حج به سرامردم می د و پیامبر خدا و دت اسلامی خود را مطرح می فرمود.
در حدیث می خوانیم که امام صادق (۹ در بیابان فات در میان انبوه حجاج با فریاد بسیار بلند رو به چهار طرف خود کرده در هر طرف، سه مرتبه می فرمود: ای مردم رهبر شما، پیامبر بود ب حضرت ی و امام حسن و امام حسین و سجاد و باقر و فا من هستم.
امام باقر(۹ وصیت می کند که ده سال در سرزمین منی برای او اداری کنند و جنایات حکومت لم را که بر امام و اهل بیت وارد شده بگویند.
امام حسین (۹ قبل از حرکت به کربلا چند ماه در مکه ماند تا حجاج بیایند و رسالت خود و اوضا سیاسی یزید را برای زائرین خانه خدا بیان کند و ها هر یک حامل پیام امام به مردم منطقه خود شدند و ب از به سوی کوفه و کربلا حرکت کردند.
منبع : روزنامه جوان


همچنین مشاهده کنید