بحران اقتصاد و بحران سلامت دو روی یک سکه

بسیاری از مردم نگران هزینه‌های درمان خود هستند، ولی واقعا تاثیر افت و فرودهای اقتصادی در زندگی روزمره تا چه اندازه است؟ تاثیرات بحران اقتصادی بر سلامت همیشه آن طور که پیش‌بینی می‌کنیم، نیست. داده‌هایی که در مورد ارتباط سلامت و وضعیت اقتصادی به دست آمده گمراه‌کننده و در شرایط متفاوت متناقض است. در یک نگاه کلی دستاوردهای اقتصادی راه بهتر زیستن در کشورهای در حال توسعه و صنعتی را هموار می‌کند، ولی بخشی از تاثیر سقوط اقتصادی بستگی به عادت‌های سلامت افراد در زمان رونق دارد...
مطالعات اقتصاددانان نشان می‌دهد توجه مردم به سلامت به خصوص در کشورهای صنعتی به دلیل مسایلی چون خوردن بیش از حد مشروبات الکلی (به خصوص قبل از رانندگی)، مصرف غذاهای گوشتی پرچرب رستوران‌ها، نداشتن فرصتی برای استراحت و ورزش و به تعویق انداختن چکاپ‌های معمول به دلیل رونق اقتصادی و افزایش ساعات کار کاهش پیدا می‌کند.
دکتر میلر، استادیار دانشکده پزشکی استنفورد می‌گوید: «وقت مردم در زمان رونق اقتصادی با ارزش‌تر است. به همین دلیل بیشتر کار می‌کنند و عادت‌های سالم مثل درست کردن غذای خانگی یا ورزش را کنار می‌گذارند و بیش از گذشته در معرض اضطراب‌های محیط کار قرار می‌گیرند.»
در برخی کشورهای در حال توسعه موضوع به صورت دیگری است. دکتر میلر که به خصوص در مورد تاثیر نوسانات قهوه بر سلامت مردم کلمبیا تحقیق می‌کند، ادامه می‌دهد: «هر چند سقوط قیمت قهوه، اقتصاد کلمبیا را دچار بحران کرد، ولی برخی شاخص‌های سلامت بهبود پیدا کرد.»
در زمان کاهش قیمت قهوه کارگران مزارع وقت بیشتری برای رسیدگی به کودکان خود داشتند. با بالا رفتن قیمت قهوه کارگران به سختی کار می‌کنند و وقت کمتری در خانه هستند تا از بچه‌هایشان مراقبت کنند. اموری مانند شیر دادن، تهیه آب آشامیدنی و بردن کودکان تا درمانگاه برای انجام واکسیناسیون خدمات گران قیمتی نیستند، ولی به واسطه دور بودن این مراکز از مناطق روستایی، پدر و مادر باید فرصت کافی داشته باشند. ساعات کار زیاد، فرصت پدر و مادر در رسیدگی به کودکان را کمتر و خطر افزایش بیماری در آنان را افزایش می‌دهد.
آماری که دکتر میلر و همکارانش از آکادمی ملی علوم استخراج کرده‌اند این امر را تایید می‌کند. بر عکس در نتیجه تحقیقی در سال ۱۹۷۰ در زمان بحران، مرگ و میر حاصل از بیماری‌های قلبی، سیروز، خودکشی و قتل نفس افزایش نشان می‌دهد.
● رکود اقتصادی و اثر آن بر سلامت
در ماه می سال ۲۰۰۰ در مقاله‌ای تحت عنوان «آیا رکود اقتصادی برای سلامت خوب است؟» نتایج حیرت‌انگیز تحقیقاتی در فاصله سال‌های ۱۹۸۲-۱۹۷۴ در ارتباط با بررسی میزان مرگ و میر و دلایل آن و رفتارهای سلامت در فصلنامه اقتصاد منتشر شد.
بررسی‌های دکتر رام نشان می‌دهد میزان مرگ و میر در آمریکا در سال‌های رکود اقتصادی ۱۹۸۲-۱۹۷۴ در کل کاهش پیدا کرده و در دوران رونق دهه ۸۰ بالا رفته است. با افزایش یک درصدی بیکاری در کشور، میزان مرگ و میر ۵/۰ درصد کم شده است (پنج مرگ کمتر در هر صد هزار نفر). در مجموع در طول ۲۰ سالی که عمدتا در دوران رکود اقتصادی بررسی شده، در آمریکا میزان مرگ و میر ۸ درصد کاهش پیدا کرده که این کاهش عمدتا مربوط به کاهش حملات قلبی در نتیجه استراحت و تهیه غذای سالم‌تر در خانه و کاهش تصادفات رانندگی بوده است.
به نظر می‌رسد رونق کمتر اقتصادی در برخی رفتارهای پیشگیرانه و دسترسی به بهداشت و سلامت موثر بوده و از سوی دیگر یکی از دلایل افزایش ۲۳ درصدی مرگ در اثر سرطان به دلیل هزینه‌های این بیماری، ذات‌الریه، آنفلوآنزا، افزایش ۲ درصدی خودکشی و ۱۲ درصدی قتل نفس بوده است. از منظر بهداشت و سلامت مساله اصلی در رکود اقتصادی مستقیما به شغل یا درآمد مربوط نمی‌شود، بلکه مساله اصلی ایجاد فاصله بیشتر بین طبقه مرفه و فقیر و ضرورت وجود امنیت بهداشتی است که در صورت کاهش درآمد یا از دست دادن شغل بتواند افراد جامعه را تحت پوشش خدمات بهداشتی مناسب قرار دهد.
در دهه ۱۹۹۰ در دوران بحران اقتصادی ژاپن به دلیل پیش‌بینی نشدن همین ساز و کار، سلامت افرادی که شغل خود را از دست داده بودند کمتر از شاغلان بود. در کشور پرو نیز در دوران وخامت اوضاع اقتصادی دهه ۱۹۸۰ به دلیل توقف و کاهش هزینه‌های بهداشتی و برنامه‌های اجتماعی میزان مرگ و میر اطفال ۵/۲ درصد بالا رفته بود (یعنی حدود ۱۷۰۰۰ مورد بیشتر مرگ) شدت به خطر می‌افتد.
در ایالات‌متحده ۵۳ درصد پرسش شوندگان گفته‌اند به دلیل افزایش قیمت موادغذایی به نسبت شش ماه پیش دفعات بیشتری غذا در خانه تهیه می‌کنند.
دکتر پل ککلی، مدیر مرکز راه‌حل‌های سلامت می‌گوید: «قیمت‌های بیمه هم بالا رفته است. در حال حاضر یک کارمند متوسط تحت پوشش بیمه، یک‌سوم هزینه‌های درمان خود را می‌پردازد که این مبلغ نسبت به چهار سال گذشته دو برابر شده است. در ایالات‌متحده که برخلاف سایر کشورهای صنعتی نظام سلامت همگانی وجود ندارد؛ افت و فرود اقتصادی نقشی تعیین‌کننده در سلامت جامعه ایفا می‌کند.» وی ادامه می‌دهد: «در حال حاضر در حدود ۴۶ میلیون آمریکایی فاقد پوشش بیمه هستند و این خطر وجود دارد که یک نفر از هر هفت نفر جمعیت ۱۷۹ میلیونی تحت پوشش بیمه در نتیجه بحران اقتصادی و ورشکستگی، بیمه خود را از دست بدهند.»

مترجم: مرجان یشایایی
منبع: نیویورک تایمز
۸ اکتبر ۲۰۰۸

منبع : هفته نامه سپید