جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

چشم به راه آینده


چشم به راه آینده
بخش خصوصی در تمام حوزه های اقتصادی هم چون صنایع، انرژی، بیمه، حمل و نقل و غیره سهامدارانی دارد که در قالب تشکیلاتی سازمان یافته به فعالیت می پردازند. در حوزه فناوری اطلاعات نیز وضع به همین منوال است، با این تفاوت که نسبت به سایر حوزه های اقتصادی درهم ریختگی بیشتری دارد. از این رو می توان گفت جغرافیای بخش خصوصی IT دارای نقشه ای است که قلمرو هر یک از تشکل ها به طور مرموزی از سایرین تفکیک شده است.
البته در این تعاملات پنهاتی، به اصلاح بده و بستان هایی نیز وجود دارد که به شیوه زیرکانه ای از سوی سردمداران صنفی هدایت می شود. اما آنچه که از قدیم تا کنون همواره محل مناشقات صنفی بوده، نوع عضوگیری و به عبارت شفاف تر یارگیری این تشکیلات است. به طوری که عمده تشکیلات زنده صنف IT همواره در صدد بوده اند که با جذب شرکت ها و فروشگاه های بیشتر اقتدار خود را به ویژه در برابر بدنه دولتی فناوری اطلاعات به تثبیت برسانند. این در حالی است که زمانی مطالبات مادی و معنوی بخش خصوصی فناوری اطلاعات و نیز هم راستاسازی منافع دولت با منافع صنفی محقق می شود که تشکل های مذکور به جای ضربه زدن به پایه های صنفی رقیب، به برقراری تعامل سازنده با یکدیگر بپردازند؛ زیرا در صورت بی توجهی به این مهم، بخش دولتی بیشترین بهره را از وجود چنین شکافی می برد و هر روز گسترده تر از قبل شود. از طرفی با دادن وعده به جبهه ای خاص هم حقوق سایر فعالان صنفی مورد تهدید قرار می گیرد. در این گزارش با توجه به آخرین تحولاتی که از ابتدای فعالیت های صنفی تا مهرماه سال جاری به وقوع پیوسته، به کالبدشکافی آرایش بخش خصوصی در حوزه IT می پردازیم.
● تعلیق التهاب با بدرقه پدرخوانده
زمانی که انجمن شرکت های انفورماتیک با ۲۰ ساله سابقه به عنوان یک تشکل پیشکسوت به محل گپ و گفت شرکت های نرم افزاری و سخت افزاری تبدیل شده بود، هیچ گاه تصور نمی شد از دل آن تشکیلاتی با عنوان «سازمان نظام صنفی رایانه ای» متولد شود. در حال حاضر گرچه انجمن شرکت های انفورماتیک پس از تعلل سه ساله سرانجام منحل شد، اما سازمان نظام صنفی رایانه ای با برگزاری دومین دوره پرحاشیه انتخاباتی، وارد فاز جدیدی از فعالیت خود شده است.
در این راستا، هرچند سازمان نظام صنفی رایانه ای به لحاظ ماهیتی مکانی برای تجمع شرکت های فناوری اطلاعات به منظور طراحی سیاست های راهبردی و هدایت بخش خصوصی محسوب می شود، اما رویکرد عمده تصمیم سازان سازمان از آغاز فعالیت تاکنون نشان داده که آنها تمایل دارند تا با در دست گرفتن شاهرگ تصمیمات حیاتی دولت که مرتبط با فناوری اطلاعات و گاهی حتی ارتباطات نیز هست، بر استراتژی صنعت ICT کشور تاثیر بگذارد. اما چنین نگرشی ممکن است در تمام دوران حیات دولت ها نتیجه بخش نباشد. مقایسه وضعیت سازمان نظام صنفی رایانه ای در دو دولت هشتم و نهم نیز خود تایید کننده این ادعاست.
گرچه نمی توانیم رکود حاکم بر کسب و کار فناوری اطلاعات کشور را طی چهار سال اخیر انکار کنیم، اما می توان درپیش گرفتن استراتژی ناصحیح توسط کادر ریاست و هیات مدیره را که به اشتباه از آن تحت عنوان شجاعت صنفی یاد می شد، علت اصلی ناکامی های سازمان نظام صنفی رایانه ای در دوران حیات دولت نهم دانست. پر واضح است که بیش از ۷۰ درصد ساز و کار اجرایی در کشور تحت سیطره بخش دولتی قرار دارد، از این رو نادیده انگاشتن نقش دولتمردان در چگونگی پیشبرد صنعت ICT اقدام چندان هوشمندانه ای نیست.
در واقع آغاز ناکامی های سازمان نظام صنفی رایانه ای را می توان در زمانی جست و جو کرد که سعیدی، رئیس کاریزماتیک سازمان، قوام شهیدی، مدیر عامل وقت شرکت سهامی نمایشگاه ها را به خاطر عدم بهره گیری از توانایی های سازمان در برگزاری الکامپ دوازدهم مورد انتقاد قرار داد. از آن زمان شلیک نامه های شدیداللحن و کوبنده به سمت دولتمردان آغاز شد، به گونه ای که سرانجام ترکش نامه های سعیدی، دامان وزیر ارتباطات، معاون فناوری اطلاعات او، وزیر بازرگانی و در نهایت شخص رئیس جمهور و معاون اولش، یعنی داوودی نژاد را نیز گرفت.
گرچه هدف این گزارش پرداختن به فرصت سوزی های سازمان نظام صنفی رایانه ای به خاطر درپیش گرفتن رویکردهای غیرکاربردی سران آن نیست، اما نتیجه تمام شجاعت های به اصطلاح صنفی سازمان باعث گوشه گیری هر چه بیشتر این تشکل در نقشه جغرافیای فناوری اطلاعات و حتی ایجاد زمزمه تشکیل یک تشکل موازی با عنوان نظام مهندسی فناوری اطلاعات شد. نظام مهندسی فناوری اطلاعات با حمایت مهندس ریاضی، معاون معروف فناوری اطلاعات در وزارت دکتر سلیمانی که بارها از سوی سعیدی به او انتقاد شده بود، شکل گرفت. بدین ترتیب می توان پیش بینی کرد که حتی در صورت روی کار آمدن دولت دهم با مردان جدید نیز همواره نوعی هراس نسبت به واکنش های غیرمتعارف مردان سازمان نظام صنفی وجود خواهد داشت، هراسی که می تواند به گسترش شکاف رابطه لازم سازمان با بدنه دولت بیانجامد. بنابراین می توان گفت شیوه برقراری ارتباط اعضای نخستین دوره حیات سازمان نظام صنفی با کابینه دولت باعث شده تا ترمیم آسیب دیدگی های آن به اقدامی بسیار دشوار و در عین حال ضروری برای رهبران جدید سازمان تبدیل شود.
بررسی عملکرد سازمان نظام صنفی رایانه ای در مدت زمان چهار ساله ای که نخستین کادر هیات مدیره وظیفه هدایت سازمان را بر عهده داشت، نشان می دهد لغو طرح تمرکز خریدهای IT دولت جزو مهم ترین دستاوردهای سازمان محسوب می شود. اما در خلال حضور چهار ساله سازمان طرح هایی چون شناسنامه دار کردن کالاهای ICT، طرح کامپیوتر برای همه، تلاش بی فرجام برای وصول مطالبات شرکت ها، تدوین طرح کارآفرینی دیجیتالی، ساماندهی بازار کارت های اینترنتی، تدوین چارچوب مشخصات خدمات اینترنت پرسرعت (ADSL)، طراحی چارچوب ارائه خدمات دایل آپ و این اواخر تدوین بانک املاک و مستغلات نیز بارها در دستور کار سازمان قرار گرفته، اما بدون داشتن خروجی شفافی و اغلب بنا به دلایلی چون عدم همکاری نهادهای دولتی مربوطه به حالت تعلیق و گاه متوقف درآمده اند.
در این میان آنچه که بیش از هر اولویت دیگری در طول حیات چهار ساله سازمان مهجور باقی مانده، در دستور کار قرار دادن قانون حمایت از پدیدآورندگان نرم افزار است که اتفاقا متولیان سازمان هر کجا که ضرورت تثبیت جایگاه نظام صنفی در جغرافیای بخش خصوصی را احساس می کنند، از آن یاد می کنند.
در حال حاضر با روی کار آمدن نسل دوم کادر هیات مدیره سازمان نظام صنفی رایانه ای، همان طور که انتظار می رفت این تشکل انتخابات بسیار پرحاشیه ای را پشت سر گذاشت. در این راستا سخت افزاری ها با در دست گرفتن ۷۰ درصد کرسی های سازمان موفق شدند نرم افزاری ها را در اقلیت قرار دهند. در ادامه این رقابت ها نیز پرویز رحمتی توانست از شاخه پرالتهاب شرکت ها با جذب حمایت سه فهرست اتحاد، انسجام و ائتلاف هم اندیشان به پیروزی خیره کننده ۷۱۵ از ۱۰۰۳ برگه انتخاباتی دست یابد که البته این رقم حتی از تعداد آرای سعیدی در دوره اول انتخابات نیز بالاتر است.
پرویز رحمتی گرچه از همان ابتدای کار سعی دارد رفتار پدرگونه ای را در کنار اعضای صنف فناوری اطلاعات پیش بگیرد، اما نگرانی هایی نیز متوجه اوست که پدرخوانده سازمان یعنی سعیدی عاری از آنها بود. به عبارت واضح تر، گرچه رحمتی در صنف IT فرد خوشنام و تقریبا بی حاشیه ای محسوب می شود و با توجه به عضویت در هیات مدیره نخستین دوره سازمان دارای تجربیات خوبی در زمینه فعالیت صنفی است؛ اما به طور معمول فاقد هرگونه ارتباط رسانه ای و مطبوعاتی است. فاکتوری که سعیدی بارها از آن در رسیدن به اهداف صنفی بهره برد. از سوی دیگر رحمتی روابط گسترده و عمیقی با بدنه ندارد و به قولی بیشتر در بازار کسب و کار فناوری اطلاعات و سخت افزار دست داشته تا این که وارد ژست های دولتی شده باشد. البته کسی چه می داند! شاید رحمتی بتواند پس از تکیه زدن بر صندلی داغ ریاست سازمان این ضعف را به نقطه قوت خود تبدیل و به نفع صنف خود به ساختار دولتی فناوری اطلاعات رسوخ پیدا کند؛ کاری که سعیدی، علی رغم داشتن برگه سبز خود نتوانست.
به هر ترتیب ساختار سازمان نظام صنفی رایانه ای که با حاکم شدن رکود در کسب و کار IT کشور در دوره سه ساله کما به سر می برد، در انتظار استراتژی رهبران جدید سازمان است. بدیهی است مادامی که منتخبان جدید صنف نیز بخواهند همان راهی را بروند که پیش کسوتان سازمان رفتند، یعنی به جنگ فرسایشی خود با بدنه دولت، به ویژه وزارت ICT بپردازند و به مناقشه با همتایان شان در سایر تشکل ها، مخصوصا اتحادیه یارانه، داده ورزی و ماشین های اداری ادامه دهند، نتیجه ای جز بر باد رفتن سرمایه اعضا که به منظور کاهش هزینه ها و تقویت هر چه بیشتر در این سازمان گرد آمده اند؛ نخواهد داشت. آنچه که در وضعیت کنونی حایز اهمیت به نظر می رسد، ضرورت ادغام سایر تشکل های خصوصی و نیز عضویت اجباری شرکت ها و فروشگاه ها در سازمان نظام صنفی نیست. تجربه نیز نشان داد جامه عمل پوشاندن به این خواسته، با هر خاستگاهی که باشد، کاملا غیر ممکن است و جز به بروز تنش در صنف نمی انجامد. لذا پس از برقراری تعامل سازنده با تشکل های موازی حوزه، دادن پاسخ مناسب به نیازهای صنفی و نیز طراحی تاکتیک هوشمندانه برای برون رفت سریع از وضعیت کنونی می تواند به حفظ موقعیت حرفه ای و صنفی سازمان بیانجامد و در غیر این صورت ممکن است بقای این تشکل را با چالش هایی اساسی مواجه سازد.
● سهم خواهی رایانه ای ها از اتحادیه ماشین های اداری
جغرافیای بخش خصوصی در حوزه فناوری اطلاعات به غیر از سازمان نظام صنفی دارای سهامداران دیگری نیز هست که عمده ترین مدعی آن اتحادیه رایانه، داده ورزی و ماشین های اداری به شمار می آید. همان طور که از برگزیدن نام اتحادیه بر می آید، این تشکل پیشینه پررنگی در کسب و کار فناوری اطلاعات به ویژه شاخه فروشگاهی دارد، اما در طول یک سال اخیر اتحادیه مذکور به شدت درگیر دست و پنجه نرم کردن با جابه جایی قدرت بوده و این مساله باعث بروز مناقشاتی در این تشکل شده است. به عبارت دیگر پس از این که علیرضا مرآتی، که به اعتقاد برخی از قدیمی های صنف با بیش از ۳۰ سال حضور در این میدان حق آب و گل داشته، اتحادیه را ترک و جا را برای جوان ترها باز کرد، در این تشکل که خاستگاه اصلی مردان آن بازار است، باب منازعات جدیدی گشوده شد. به طوری که در حال حاضر اتحادیه به محل گروکشی گسترده میان لایه های موجود در داخل صنف و سایر تشکل های موازی از جمله سازمان نظام صنفی تبدیل شده است.
در واقع می توان گفت در وضعیت کنونی، اتحادیه با بیش از ربع قرن حضور در داخل ساختار خود با تقابل دو نسل مواجه شده است. به گونه ای که نسل قدیمی اتحادیه که هم اکنون سایه وار عملکرد جوان ترها را تعقیب می کند، حاضر نیست دست از جاه طلبی های سنتی خود بردارد. در مقابل نسل جدید اتحادیه نیز گرچه برخاسته از بازار است و بیشتر به دلیل تحولات اخیر انتخابات اتحادیه سر از لاک دفاعی خود بیرون آورده اند، اما به شدت به توسعه طلبی های مدرن فکر می کنند. این تقابل نسل تا پیش از این صرفا به برخی اختلاف نظرها در داخل اتحادیه معطوف شده بود. اما به علت بی توجهی پیشکسوتان به تغییر جهت نامحسوس استراتژی اتحادیه، به محل بروز چالش هایی جدی انجامیده است که آغاز آن در مرکز خرید پایتخت و به دنبال سخنرانی سخنگوی اتحادیه جرقه خورد. این مساله حتی منجر به برداشتن گام هایی برای تشکیل اتحادیه ای جدید، با عنوان اتحادیه رایانه، با حمایت ۷۰۰ تن از فعالان عضو و غیر عضو حوزه رایانه شده است.
در حقیقت، قضیه پلمپ کردن شرکت ها و تهدید تلفنی آنها به عضویت در اتحادیه که بیش از ۹ ماه است ادامه دارد و سر و صدای فراوانی نیز به پا کرده است، هر چند اقتدار اتحادیه را به رخ اصطلاحا خوارج صنفی در تشکل های موازی و بالاخص نظام صنفی کشید، اما تبعاتی برای فعالان اتحادیه نیز در پی داشت. گرد و خاکی را که در حال حاضر در اتحادیه برخاسته نیز می توان نشات گرفته از پلمپ شرکت ها و فروشگاه ها و ضرب شست های این چنینی دانست. البته همان گونه که شاهدیم با برخاستن نوای طبل جدایی و اقدام برای تشکیل اتحادیه موازی، دود این آتش به چشم خودی های اتحادیه نیز رفت!
بر اساس این گزارش، هر چند موسپیدان اتحادیه از جمله اسدالله سعیدی، در خلال این تحولات سعی می کنند با خونسردی برخورد کنند و در انتظار به عرق نشستن تب تند هستند، اما نباید فراموش کرد نادیده انگاشتن همین توقعات خرد و ریز صنفی باعث شکل گیری موجی شده که هم اکنون در مقابل پدرخواندگان صنف قد علم کرده است. در این راستا هر چند اتحادیه نگران ادامه حیات خود نبوده و نیست و مردان آن به این باور رسیده اند که صنف آنها با هر تعدادی عضو به حضور خود در جغرافیای بخش خصوصی خواهد پرداخت، اما نباید فراموش کرد حفظ اقتدار آن منوط به برقرای ارتباط با وضعیت جدید بازار است که در این میان بهره گیری از رسانه ها به عنوان اهرم اصلی محسوب می شود. زیرا تجربه نشان داده که در میان تشکل های بخش خصوصی و حتی ارگان های دولتی، آن گروهی که همچون اتحادیه سکوت رسانه ای اختیار کرده اند و سعی در استتار اطلاعات نه چندان محرمانه تشکیلات خود دارند، معمولا بازی را به حریفی که دارای روابط رسانه ای قوی تری است، باخته اند. از این رو با توجه به تحولاتی که اخیرا در اتحادیه به وقوع پیوسته است و در این گزارش نیز به آن پرداختیم، تجدید نظر در سیاست های اتحادیه، کشیدن دستی بر سر و گوش روند سنتی و کلاه مخملی آن و عدم نگرش بالاسری نسبت به سایر تشکل های موازی می تواند تا حدی از بروز انشقاق در اتحادیه جلوگیری کند.
● گام های پس و پیش اتحادیه صادرکنندگان نرم افزار
بیست و نهم مهر ماه هر سال علاوه بر این که در تقویم رسمی کشور روز ملی صادرات نامگذاری شده است، زمان مناسبی برای ارزیابی عملکرد یکی از تشکل های بخش خصوصی در حوزه فناوری اطلاعات محسوب می شود که اعضای آن به منظور گسترش فعالیت های بازرگانی در خصوص صادرات نرم افزار به عضویت تشکل مذکور درآمده اند. در این راستا با توجه به ظرفیت های بخش خصوصی در زمینه تولید و طراحی نرم افزار در سطح کلان، سال ۱۳۸۰اتحادیه صادرکنندگان نرم افزار ایران، تحت پوشش اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران تشکیل شد. گرچه اتحادیه صادرکنندگان نرم افزار از همان آغاز فعالیت توانست با در دست گرفتن پروسه معرفی «صادرکننده نمونه نرم افزار»، مانور مناسبی از قدرت رزمایش خود را در برابر سایر تشکل های خصوصی موجود به نمایش بگذارد، اما به نظر می رسد عملکرد اتحادیه یاد شده طی دو سال گذشته با وضعیت رو به رکودی مواجه شده است. چنانچه در روز ملی صادرات سال جاری، اتحادیه صادرکنندگان نرم افزار هیچ نامزدی جهت اخذ جایزه صادراتی ندارد. این در حالی است که تا دو سال گذشته، به طور معمول یکی از شرکت های عضو اتحادیه مذکور توسط سازمان توسعه تجارت به عنوان صادرکننده نمونه انتخاب و معرفی می شد.
هم زمان با آغاز به کار تشکل مذکور، با توجه به ماهیت تجاری اتحادیه صادرکنندگان نرم افزار و از طرف دیگر به موجب ارتباط خوبی که میان فعالان اتحادیه مذکور با اتاق بازرگانی وجود داشت، همواره تصور می شد رایزنی های قابل توجهی جهت توسعه کسب و کار صادرات نرم افزار در بخش خصوصی صورت گیرد. به طوری که باور بسیاری از شرکت هایی که به عضویت اتحادیه صادرکنندگان نرم افزار درآمده بودند، بر این اساس استوار بود که پس از سال ها به همت اتحادیه، پایانه های صادراتی نرم افزار در کشورهای منطقه مورد راه اندازی و بهره برداری قرار گیرد. اما پس از گذشت پنج سال مشاهده شده که اتحادیه صادرکنندگان نرم افزار نه تنها نتوانست به این انتظار پاسخ دهد، بلکه برای اخذ تسهیلات از دولت به نفع صادرکننگان نرم افزار نیز گام موثری برنداشت.
البته گرچه فعالان اصلی اتحادیه صادرکنندگان نرم افزار معتقدند، وعده صادرات ۴۰ میلیون دلاری نرم افزار که توسط اتحادیه داده شده بود، حتی بدون اجرایی شدن طرح بسته حمایتی رئیس جمهور نیز تحقق یافته است، اما عدم معرفی صادرکننده نمونه نرم افزار در روز ملی صادرات، که وابسته به تشکیلات اتحادیه صادرکنندگان نمونه نرم افزار نیز باشد، می تواند چگونگی تحقق وعده صادرات ۴۰ میلیون دلاری را با ابهاماتی مواجه سازد.
بررسی عملکرد اتحادیه صادرکنندگان نرم افزار نشان می دهد که به غیر از فراهم کردن زمینه های حضور شرکت های ایرانی در نمایشگاه های خارج از کشور که بدون وابستگی به اتحادیه نیز مقدور است، تدوین بخش هایی از بسته حمایتی توسعه صادرات فناوری اطلاعات که کلیات آن مورد اطلاع رسانی قرار نگرفته نیز در کارنامه پنج ساله این اتحادیه قرار دارد. گرچه پس از گذشت هفت ماه از سال جاری، اتحادیه صادرکنندگان نرم افزار گام موثری در جهت رونق کسب و کار صادرات نرم افزار بر نداشته، اما طرح ایجاد «دایرکتوری تولیدکنندگان و صادرکنندگان فناوری اطلاعات و ارتباطات»، اقدامی است که در سال جاری عملکرد اتحادیه بر آن معطوف شده است. در این راستا نیز پیش بینی می شود طرح مذکور به مثابه یک بانک اطلاعاتی باشد که متقاضیان را جهت شناسایی و انتخاب شرکت مورد نظر جهت تهیه محصول راهنمایی کند.
بر اساس این گزارش، گرچه فعالان اتحادیه صادرکنندگان نرم افزار همواره هنگام مطرح کردن درخواست های خود از مسوولان دولتی خواستار تحقق وعده های آنها بوده اند، اما آنچه که مسلم است با توجه به خیل عظیم طرح های دولت در حوزه های مختلف از جمله نرم افزار، پیگیری نمایندگان بخش خصوصی به منظور سمت و سو دادن به طرح های یاد شده و نیز ارائه راهکارهای موثر جهت از میان برداشتن موانع موجود بر سر پیاده سازی وعده های ارائه شده، می تواند در روند جریان تاثیرات مثبتی ایجاد کند. چه بسا اتحادیه صادرکنندگان نرم افزار نیز با عضویت ۹۵ شرکت و با توجه به مراوداتی که با اتاق بازرگانی تهران دارد، می تواند از حالت خمودگی و گوشه گیری فعلی خارج و با تقویت مراسلات میان فعالان اتحادیه و مسوولان دولتی، موثرتر از وضعیت کنونی در تعیین خط مشی صادرات نرم افزار واقع شود.
● انجمن ISP ها؛ دلسوزی واقعی یا ژست صنفی
در میان تشکل های بخش خصوصی در حوزه فناوری اطلاعات، انجمن شرکت های اینترنتی جزو آن دسته از تشکل هایی است که پس از گذشت بیش از شش سال از شکل گیری، همچنان با مناقشاتی جدی پیرامون تثبیت حضور خود در جفرافیای خصوصی ها روبه روست.
برخی کارشناسان بر این باورند که علت عمده این مساله، حالت شترمرغ گونه انجمن شرکت های اینترنتی است. به عبارت دیگر، در خلال سال هایی که انجمن شرکت های اینترنتی فعالیت خود را آغاز کرده، همواره امکانات همه جانبه تبدیل این انجمن به اتحادیه وجود داشته است. اما با توجه به وجود چنین امکاناتی و علی رغم این که به ظاهر، تاثیرگذاران بر سیاستگذاری های این انجمن، همواره از تشکیل اتحادیه شرکت های اینترنتی به عنوان آرزوهای صنفی خود یاد می کنند، نوعی مقاومت پنهان در برابر برداشتن این گام وجود داشته است. زیرا در صورت تحقق این امر، اتحادیه قادر خواهد بود به یکسان سازی نرخ خدمات اینترنتی اعضای خود بپردازد و در این صورت برخی شرکت های اینترنتی نمی توانند برای جذب بازار به شکستن قیمت ها اقدام کنند. از این رو گرچه فعالان انجمن شرکت های اینترنتی با در پیش گرفتن روندی که بیشتر به بیراهه شباهت دارد، سعی دارند تا تشکیل اتحادیه را به عمده ترین هدف صنفی خود تبدیل کنند، اما کالبد شکافی عملکرد فعالان تراز اول به ویژه در بخش دبیری و هیات مدیره این جریان را تایید نمی کند.
بررسی عملکرد انجمن شرکت های اینترنتی به ویژه طی یک سال گذشته نشان می دهد که نوعی از هم گسیختگی میان اعضای انجمن و منتخبان آنها وجود دارد.، به طوری که حتی منافع صنفی اعضا در لایه های پایینی را نیز کاملا تحت تاثیر قرار داده است.
بر اساس این گزارش، چگونگی تعامل میان فعالان انجمن شرکت های اینترنتی با دولتمردان در زمینه تعیین نرخ اینترنت، ارائه پیشنهاد برای تدوین آیین نامه های صدور مجوز خدمات اینترنتی و غیره موید این مطلب است که همواره اهداف صنفی در انجمن شرکت های اینترنتی تحت تاثیر خواسته های تعداد اندکی از اعضای صنف، که اغلب نیز جزو دانه درشت های اینترنتی کشور محسوب می شوند، قرار می گیرد. لذا به طور عمده، فعالان انجمن شرکت های اینترنتی در مواقعی که منافع شرکت های کوچکی که تعداد آنها کم هم نیست، در معرض خطر قرار گرفته، به طور مشکوکی سکوت اختیار کرده اند. به طور مثال، سال ۱۳۸۵ که آیین نامه ارائه خدمات اینترنتی در سه لایه تامین، توزیع و عرضه کننده اینترنت توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به تصویب رسید، تصور می رفت به علت این که حیات شرکت های ISP و VOIP کوچک به موجب پیاده سازی این آیین نامه به خطر بیفتد، فعالان انجمن شرکت های اینترنتی که همواره سنگ منافع صنفی را بر سینه می زنند، واکنشی از خود بروز دهند. نظیر زمانی که برای مبارزه با توقف قانون مند سازی تلفن اینترنتی در مقابل صحن علنی مجلس شورای اسلامی تحصن کردند. در چنین شرایطی که شرکت های اینترنتی کوچک به منظور حمایت از حقوق صنفی به عملکرد فعالان انجمن چشم دوخته بودند، دیده شد که هیچ گونه واکنش خاصی صورت نگرفت و در مقابل پس از تصویب آیین نامه سه لایه، سکوت بسیار سنگینی در انجمن شرکت های اینترنتی حکمفرما شد، که این خود نشان دهنده نوعی رضایت و آگاهی فعالان انجمن از تصمیم رگولاتوری بود.
در حال حاضر، عدم وجود دلسوزی صنفی در شرایطی در انجمن شرکت های اینترنتی دیده می شود که اینترنت جزو نسبتا اصلی سبد کالای بسیاری از خانواده ها شده است. در چنین وضعیتی اگر همدلی بیشتری میان اعضای صنف وجود داشت، انجمن مذکور با تبدیل به اتحادیه می توانست مانند بسیاری دیگر از اتحادیه ها نقش تعیین کننده ای را در سرنوشت شرکت های ارائه دهنده خدمات اینترنتی ایفا کند. حتی چه بسا مصلحت اعضای انجمن شرکت های انفورماتیک بر این اصل استوار باشد که آن دسته از منتخبان آنها که ترجیح می دهند به جای دفاع از منافع صنفی به رایزنی با مسوولان دولتی جهت کسب موقعیت شغلی بهتر بپردازند، به سراغ تامین آینده کاری خود روند و بگذارند که انجمن با ظهور چهره های دلسوز واقعی نفسی تازه کند.
● سندیکای سر در آسمان و پا در زمین IT
بی گمان سندیکای تولیدکنندگان فناوری اطلاعات را می توان جزو آن دسته از تشکل هایی دانست که به علت عدم در پیش گرفتن هدف مشخص و شفاف، پس از سالها همچنان در وضعیت یک بام و دو هوا به سر می برد. به طوری که اگر بخواهیم به عنوان یک عضو رسانه ای بی طرف عملکرد آن را بررسی کنیم، صرفا می توان مجموعه ای از غوغا، هیاهو و حتی تهدید توسط فعالان این تشکل را متصور شد که همواره سعی دارند شرکت ها و فروشگاه ها را به عضویت سندیکای خود در آورند. حال این که بابت عضویت در این تشکل چه چیزی نصیب شرکت ها و فروشگاه های فناوری اطلاعات می شود که با عضویت در اتحادیه و نظام صنفی نصیبشان نمی شود، سوالی است که در خلال تمام سال های حضور سندیکا در ذهن ناظران بازار IT شکل گرفته است.
بر اساس این گزارش، مقایسه چگونگی حضور سندیکا در جغرافیای بخش خصوصی نشان دهنده نوعی سردرگمی استراتژیکی سندیکا در حوزه است. به طوری که هرگاه تهدید و یا خط و نشانی توسط سایر تشکیلات بخش خصوصی نظیر اتحادیه و یا نظام صنفی برای شرکت ها کشیده می شود، چه جدی باشد چه صرفا یک ژست صنفی، دارای مواضع قانونی و به نوعی دارای ضمانت اجرایی نیز هست. این در حالی است که سندیکا نیز به مثابه همتایانش برای تثبیت قدرت خود در حوزه گاه و بیگاه به عرض اندام می پردازد، با این تفاوت که خلا خاستگاه صنفی و قانونی آن بر تمامی فعالان بخش خصوصی واضح و آشکار است.
ارزیابی چگونگی تعاملات سندیکا با سایر تشکل های صنفی نشان می دهد که سندیکا نیز نظیر اتحادیه ماشین های اداری، انجمن ISP ها و اتحادیه صادرکنندگان نرم افزار دارای مناقشات گسترده ای با سازمان نظام صنفی است. اما نسبتا به علت داشتن مراودات قدیمی میان فعالان سندیکا با ریش سفیدان اتحادیه ماشین های اداری، مناسبات دوستانه ای دارد. البته با توجه به تجربیاتی چون پلمپ شرکت میکرو نرم افزار منسوب به مسعود شنتیایی از داعیان سندیکای تولیدکنندگان فناوری اطلاعات، توسط شورای انتظامی نظام صنفی رایانه ای، می توان نتیجه گرفت که صلح سندیکا با اتحادیه نیز صرفا به حفظ منافع مشترک باز می گردد.
از این رو با توجه به مناسباتی که سندیکا در سال جاری با اتاق بازرگانی پیدا کرده، در حال حاضر بیش از هر چیز به بروز تغییراتی در رویکردهای فعالان این تشکل در زمینه ترمیم روابط، حداقل با تشکل هایی که دوستی خود را اثبات کرده اند و نیز ایجاد انگیزه برای عضویت شرکت ها نیاز دارد تا در آینده بتواند به محلی جدی برای هدایت راهبردی بخش خصوصی فناوری اطلاعات تبدیل شود.
منبع : ماهنامه تحلیلگران عصر اطلاعات


همچنین مشاهده کنید