بوندس لیگا نمونه ای خوب برای لیگ ما...

سرانجام چند هفته پیش و پس از ماه ها کشمکش، گفت و گو و رایزنی مدیران ارشد فدراسیون فوتبال با تصمیم گیران مالی سازمان صدا و سیما و با اعمال فشار شخص رئیس جمهور و رئیس سازمان تربیت بدنی، روی قرار دادی سه ساله و به ارزش سی میلیارد تومان، به توافق رسیدند. مساله ای که اگر با تهدید کنفدراسیون فوتبال آسیا همراه نمی شد معلوم نبود چه زمان حل شود و باشگاه ها بتوانند از این حق طبیعی خود استفاده کنند.
اما پس از تحقق این امر که بی شک یکی از مهمترین فاکتور های فوتبال حرفه ای و درآمد زایی باشگاه ها به عنوان موسسات و شرکت هایی غیر دولتی و مردم نهاد است، نحوه ی تقسیم رقم قرار داد میان باشگاه ها، به نسبت عملکرد و جایگاه جدولی شان و نه بر اساس مسائلی احساسی و آماتور گونه، موضوعی ست که جای بحث بسیار دارد.
بوندس لیگای آلمان، به عنوان یکی از منضبط ترین و با برنامه ترین لیگ های اروپایی و حتی جهانی، می تواند الگوی مناسبی برای کرسی نشینان سازمان لیگ بمنظور اختصاص عادلانه و به دور از هرگونه تصمیمی احساسی و بر پایه ی علایق درونی، این رقم قابل توجه به باشگاه های مختلف باشد. از فصل ۰۷-۲۰۰۶، مسئولین بوندس لیگا، برای کسب درآمد بیشتر و پوشش وسیع تر مسابقات خویش، برخلاف روال گذشته که مسابقات هر هفته را طی دو روز (معمولا شنبه و یک شنبه) برگزار می کردند، تصمیم به انجام بازی ها در سه روز گرفتند. طبق این برنامه، یک مسابقه در روز جمعه، شش مسابقه در روز شنبه و دو بازی باقی مانده یک شنبه انجام میگیرد.
با این کار در هر فصل ۱۰۲ مسابقه آن ها بر روی آنتن می رود. نکته ای که لازم به ذکر است، عدم پخش هر هفته ی بازی های بایرن و دورتموند به عنوان پر هوادار ترین باشگاه های این کشور ۸۵ میلیونی ست. دیگر نکته ای که در آمار فصل گذشته ی حق پخش تلویزیونی ( تی وی رایت) بوندس لیگا بسیار مورد توجه قرار میگیرد، تعداد بازی های پخش مستقیم شده ی دو تیم بایرن و دویسبورگ است که تعداد مسابقات زنده ی مونیخی ها تنها دو بازی بیشتر از آبی و سفید پوشان دویسبورگی ست.
دویسبورگی که فصل پیش پس از سال ها در سطح نخست فوتبال آلمان بازی و باز در پایان فصل به دسته ی دو سقوط کرد! در کنار پخش عادلانه، تقسیم عادلانه تر رقم های میلیون یورویی میان باشگاه های مختلف (به دور از هرگونه تمایلات شخصی)، نشان از عدم وجود رانت در فدراسیونی به بزرگی فدراسیون فوتبال آلمان دارد.فرمولی که ژرمن ها از آن استفاده می کنند همان فرمولی ست که انگلیسی ها هم از آن بهره می برند. پول حاصل از حق پخش تلویزیونی بر مجموع اعداد ۱ تا ۱۸ ( ۱۷۱) تقسیم شده سپس در تعداد تیم های پایین تر از باشگاه مورد نظر به اضافه ی یک ضرب می شود. برای روشن تر شدن موضوع، رقمی که با این روش باید در پایان فصل به باشگاه های لیگ برتری اختصاص یابد را مشخص می کنیم. ۵۸ میلیون و ۴۷۹ هزار تومان، حاصل تقسیم ۱۰ میلیارد بر ۱۷۱ است. حال تیم نخست جدول ۱۸ برابر این عدد، نایب قهرمان ۱۷ برابر، تیم سوم ۱۶ برابر ۵۸ میلیون و ۴۷۹ هزار تومان را دریافت می کنند و به همین ترتیب این مکانیزم تا تیم انتهایی ادامه می یابد. این روش تقسیم، بسیار عادلانه و به دور از هرگونه تضییع حق باشگاه های شهرستانی بالاخص آن هایی که از هیچ گونه رانت رسانه ای و مطبوعاتی برخوردار نیستند و با تکیه بر توانایی بازیکنان جوان و گم نام خود در رده های بالایی جدول قرار می گیرند، است.
این نوع تقسیم حق پخش تلویزیونی راه را برای سو» استفاده ی برخی افراد سود جو، می بندد و هر باشگاهی به مقدار تلاشش از این رقم سود می برد.
تلاش بیشتر،یعنی ایستادن بر رده های بالاتر و در نتتیجه کسب سود بیشتر. چنین روش تقسیمی می تواند انگیزه ی تیم های میان جدولی را برای کسب مقامی بهتر در هفته های پایانی که هیچ شانسی برای بدست آوری جام و مقام قهرمانی ندارند صد چندان می کند. به نظر نمی رسد این معضل جدید در فوتبال به ظاهر قانونمند ایران عزیز، به این آسانی قابل حل باشد. تضییع حق باشگاه های شهرستانی، به جرم پایتخت نشین نبودن شان چیزی ست که این چند سال به مساله ای کاملا عادی مبدل گردیده و بسیاری از رجال فدراسیون بی تفاوت از کنار آن می گذرند. امیدواریم بحث تی وی رایت، با الگو برداری مناسب از کشور های پیشرفته و پی گیری باشگاه های شهرستانی ختم به خیر شود.

حمید شایسته فرد

منبع : روزنامه ابتکار