آخرین شکست بوش

نومحافظه‌کاران در آخرین روزهای حضور خود در کاخ سفید، شکست دیگری را در شرم الشیخ مصر تجربه کردند.
سفر کاندولیزا رایس به خاورمیانه و شرکت در اجلاس چهارجانبه در حالی صورت گرفته که هفته قبل ،‌ با پیروزی باراک اوباما در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، تردیدهای جدی‌ای در مورد استمرار مذاکرات صلح بین فلسطین و رژیم صهیونیستی وجود دارد و یا دست‌کم نمی‌توان به نتیجه‌بخش بودن آن در زمان کنونی چندان خوش‌بین بود. این نکته را می‌توان از اظهارات "دانا پرینو" سخنگوی کاخ سفید نیز دریافت که در تأکید بر این واقعیت ، تحقق توافق بین تشکیلات خودگردان و رژیم صهیونیستی را قبل از پایان سال جاری میلادی بعید دانست.
در همین راستا "تونی بلر" نماینده ویژه‌ گروه چهار جانبه صلح خاورمیانه نیز که از شکست سیاست‌ خاورمیانه‌ای جورج بوش به خوبی آگاه است ، از رییس جمهور منتخب آمریکا خواست تا مذاکرات صلح را در اولویت اول خود گذارد.
با اینکه رایس سعی داشت روند مذاکرات را مثبت نشان دهد اما هم طرفین مذاکرات و هم اعضای گروه چهارجانبه به خوبی واقفند که نمی‌توان به وعده‌های جمهوری‌خواهان که در آستانه پایان مأموریت هستند، امیدوار بود.
بی‌ثباتی‌های سیاسی در اسراییل به دنبال استعفای اولمرت و اعلام برگزاری انتخابات زودهنگام از یکسو و عدم تمایل طرف فلسطینی برای شرکت در مذاکرات از سوی دیگر، وجه تبلیغاتی بودن این نشست را که در عمل نتیجه‌ای به بار نداشته، بیش از پیش نمایان ساخته است.
بدون تردید، یکی از دلایل عدم حصول به نتیجه فقدان عزم جدی در رهبران صهیونیست برای پایان دادن به خشونت‌ها در خاورمیانه است. این نکته را ‌می‌توان در گزارش بان‌ کی مون دبیرکل سازمان ملل متحد نیز دریافت که در آن از « ادامه شهرک سازی‌ها در کرانه باختری و ایجاد موانع در رفت و آمد فلسطینی‌ها » انتقاد کرده و اسراییل را متهم به « نقض قانون جهانی حقوق بشر» نمود.
این در حالی است که یک سال قبل در هفتم نوامبر ۲۰۰۷ کنفرانسی با حمایت واشنگتن در شهر آناپولیس ایالت مریلند آمریکا (مقر آموزشگاه نیروی دریایی این کشور) برگزار شد و در آن گفتگوهایی میان فلسطین و اسراییل به منظور حل مسایل محوری از جمله وضعیت بیت‌المقدس و مرزهای کشور فلسطینی انجام گرفت و در آن مقرر گردید تا پایان سال ۲۰۰۸ ، توافق‌نامه صلحی بین اسراییل و فلسطین امضا شود.
کنفرانس آناپولیس نخستین تلاشی نبود که به منظور دستیابی به صلح در سرزمین‌های اشغالی انجام می‌گرفت چه ، پیشتر نیز همه نشست‌های قبلی به بی‌راهه منتهی شده بودند ؛ ملاقات اسحاق رابین نخست وزیر اسراییل و یاسر عرفات رهبر فلسطینان در سپتامبر ۱۹۹۳ در کاخ سفید و معاهده اسلو در ۱۹۹۴ ، دیدار یاسر عرفات و ایهود باراک در تابستان ۲۰۰۰ به همت کلینتون ، توافق گروه چهارجانبه روسیه، آمریکا، سازمان ملل و اتحادیه اورپا در سال ۲۰۰۳ در قالب «نقشه راه صلح خاورمیانه».
میانجی‌گران خاورمیانه موسوم به "گروه چهار" متشکل از روسیه، آمریکا، اتحادیه اوپا و سازمان ملل متحد در حالی در ساحل دریای سرخ گردهم آمدند که نه تنها پیشرفتی در توافقات آناپولیس به‌دست نیامده بلکه رژیم صهیونیستی با نقض آتش‌بس و حمله به نوار غزه، اقدام به کشتار فلسطینیان نموده است.
با توجه به مذاکرات مختلفی که با هدف برقراری صلح میان فلسطین و اسراییل صورت گرفته و نیز عنایت به نتایج این نشست‌ها، آشکار می‌شود آنچه در مذاکرات فوق مورد توجه نبوده دستیابی به صلح و مشخص نمودن آینده تشکیل کشور مستقل فلسطینی و حق بازگشت پناه‌جویانی است که به زور از کشور خود بیرون رانده شده‌اند.
به هر سان؛ با فرا رسیدن زمان خروج نومحافظه‌کاران از خانه شماره ۱۶۰۰ خیابان پنسیلوانیا، دولت بوش که می‌کوشید با تحت فشار گذاشتن طرفین مذاکرات برای دستیابی به صلحی که تضمینی برای اجرای مفاد آن وجود ندارد، از یکسو از شهرت "جنگ‌طلبی" جمهوری‌خواهان کاسته و "صلح‌خواهی" آن‌ها را برجسته نماید و از سوی دیگر، در کارنامه شکست‌های خود، نقطه مثبتی را به ثبت رساند؛ تلاشی که بدون حصول به نتیجه مورد نظر پایان یافت.
آنچه در فرجامین سطور این نوشتار باید بدان اشاره شود اینکه؛ دستیابی به صلح هنگامی ممکن می‌شود که ایالات متحده با اراده حمایت از حقوق حقه فلسطینیان برگزاری نشست‌های صلح را به عهده گیرد و اسراییل را ملزم به « به رسمیت شناختن فلسطین و خروج از سرزمین‌های اشغالی » نماید. باید منتظر ماند و «تغییر» ی را که باراک اوباما وعده آن‌را داده بود به نظاره نشست.
آیا به راستی این «تغییر» در مناسبات آمریکا با اسراییل و به طور اولی در سیاست‌خارجی واشنگتن مشاهده خواهد شد ؟

امیرحسین کبیری

منبع : خبرگزاری جمهوری اسلامی ـ ایرنا