۱۲۰

▪ کارگردان: ئوزهان ارن، مورات ساراچ اوغلو.
▪ فیلمنامه: ئوزهان ارن.
▪ موسیقی: ئوزهان ارن.
▪ مدیر فیلمبرداری: مصطفا کوشچو.
▪ تدوین: علی ئوستونداغ.
▪ بازیگران: ئوزگه ئوزبرک[منیره]، جانسلالچین[ستوان سلیمان]، بوراک سرگن[سرمت بی]، امین اولجای[جمال]، اویتون ئوزتامور[محمت]، یاشار آبراوایا[سعید]، ملیح آتالای[دکتره، کمال اوزان چلیک[آگوپ]، ئوزجان جم دور[مصطفا]، دنیز گونگورن[فریت]، ملزا بورجو اینجه[ریحان]، دمیر کاراهان[کامیل پاشا]، مصطفا کاراکویون[عبدالله]، حالیل کومووا[درو]، ایبراهیم اونر[علی رضا].
▪ ١١٤ دقیقه.
▪ محصول ٢٠٠٧ ترکیه.
▪ ژانر: جنگی، درام، تاریخی.
وان، ژانویه ١٩١٥. اولین ماه های جنگ جهانی اول است. قوای عثمانی در آستانه ورود به جنگ با روسیه است و این امر باعث طغیان داشناک های ارمنی ساکن وان و دیگر شهرهای نزدیک به مرز روسیه شده است.
بعضی از ارامنه که با رفتار خشونت آمیز داشناک ها احساس قرابت نمی کنند، تصمیم به مهاجرت می گیرند. اما داشناک ها تصمیم به ماندن و ضربه ضردن به نیروهای عثمانی در برابر ارتش روسیه دارند. بعد از آغاز جنگ میان روسیه و عثمانی کلیه نیروهای نظامی مستقر در وان به سوی سرحدات اعزام می شوند.
مدتی کوتاه بعد، خبر می رسد نظامیان مستقر در سرحدات به باقیمانده مهمات خود در وان نیاز دارند، اما دیگر کسی برای رساندن این مهمات نمانده است. پس ناچار والی شهر از نوجوانان ١٢ تا ١٧ ساله پسر شهر می خواهد تا با حمایت چند سرباز باقیمانده، داوطلبانه مهمات را بر پشت خود به سرحدات حمل کنند. ١٢٠ نوجوان برگزیده و راهی ماموریت می شوند. اما داشناک ها نیز سر راه شان کمین کرده و قصد جلوگیری از آنها را دارند. حمله داشناک ها با از راه رسیدن سربازها ناموفق می ماند. اما ١٢٠ نوجوان بعد از انجام ماموریت خویش در راه بازگشت گرفتار طوفان برف می شوند و بسیاری از آنها جان می بازند...
● چرا باید دید؟
اگر مانند نویسنده این نوشتار در ترکیه زندگی کرده و مخصوصاً سرمای وان را چشیده باشید، می توانید به وسعت و عمق کاری که این ١٢٠ کودک و نوجوان در آن تاریخ به آن دست زده اند، وقوف پیدا کنید. سرمای استخوان سوزی که در این منطقه کوهستانی، جان سخت ترین حیوان منطقه یعنی گرگ ها را نیز گاه متوقف و از پای می اندازد. نمونه بزرگ تر چنین واقعه ای مرگ هزاران سرباز بر اثر سرما در فاصله ای بسیار کوتاه از این واقعه تاریخی در همین جغرافیاست که از مصیبت های تاریخ معاصر جمهوری ترکیه نیز محسوب می شود.
با چنین پیشینه ای شاید تصور کنید که فیلم تنها به قصد قهرمان پردازی و تصویر کردن بخشی از تاریخ جمهوری نوپای ترکیه ساخته شده باشد که این هفته هشتاد و پنجمین سال تولد خود را جشن گرفت. اما هدف اصلی سازندگان ١٢٠ در کنار نشان دادن سرنوشت این قهرمان کوچک و بی نام که در تاریخ این سرزمین کم نیستند، پاسخی به موج روزافزون حملات داخلی و خارجی به رفتار دولت عثمانی و حتی ترک های جوان در کشتار ارامنه است. حتی می شود نوعی جوابیه به عمارت چکاوک ها ساخته برادران تاویانی دانست که در ترکیه اکران نشده و بعید است به نمایش عمومی درآید.
فیلم که مقدمات تهیه آن سه سال به طول انجامیده و ٣ میلیون دلار هزینه ساخت آن شده، هدف ثانویه دیگری را نیز دنبال می کند و آن احیای حس میهن پرستی نزد جوانان امروز ترکیه است که گاه میراث جمهوریت و آتاتورک را نیز تحت تاثیر آموزه های غربی و گاه تاریخ خلافت عثمانی زیر سوال می برند. ماجرای فیلم در سال ١٩١٤ رخ می دهد، مقطع زمانی سرنوشت سازی که با فروپاشی امپراطوری عثمانی و ماجرای کشتار ارامنه برای بسیاری آشناست(سال گذشته فیلم آخرین عثمانی: یاندیم علی نیز با هدف پرداختن به همین مقطع ساخته شده بود، گیرم با کمی فانتزی بیشتر). موضوعی که در سال های اخیر با مطرح شدن عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا به بحث روز مبدل شده و افرادی مانند اورهان پاموک نیز به آن دامن می زنند.
البته فراموش می کنند که همین ارامنه در تاریخ بسیار نزدیک-بعد از فروپاشی شوروی سابق- چه جنایت وحشتناکی در حق اهالی خوجالی در آذربایجان مرتکب شده اند و در هر دو مورد پای نیروهای روس به عنوان حامی اصلی داشناک ها در میان بوده است.
خوشبختانه کارگردان ها و فیلمنامه نویس ١٢٠ کوشیده اند تصویری بی طرفانه از اهالی ترک و ارمنی وان به نمایش بگذارند. چیزی که می تواند سرآغازی بر درک متقابل و رسیدن به صلح و تفاهمی پایدار باشد. فیلم توسط دو نفر کارگردانی شده؛ مورات ساراج اوغلو کارگردان سریال های تلویزیونی مشهوری مانند سرمای شوبات[مترادف با ماه فوریه]، پیله سوخته، زمین های آتشین و مادر عزیز که ١٢٠ اولین فیلم بلند وی در مقام کارگردانی محسوب می شود.
وی بعد از این فیلم به تنهایی آن... بچه ها را جلوی دوربین برد که با فاصله اندک از ١٢٠ به نمایش در آمد. اما بیهوده نیست اگر ئوزهان ارن را مولف اصلی ١٢٠ بدانیم. کسی که در مقام تهیه کننده، کارگردان و آهنگساز فیلم نقشی مضاعف بر عهده دارد. ارن که از ١٩٩٢ با ساختن موسیقی فیلم باز کردن درها وارد سینما شده، شهرت خود را مدیون موسیقی دومین فیلم خود خواجه عاطیف اهل ایسکیلیپ(١٩٩٣) است که به زندگی متفکر، عالم دینی و استاد قرن نوزدهم-بیستم می پرداخت. ١٢٠ سومین فیلم بلند او در مقام آهنگساز و برجسته ترین کار اوست که برای اولین بار نویسندگی و کارگردانی آن را نیز بر عهده دارد.
اگر به دنیای مجازی اینترنت علاقه دارید سری به سایت اختصاصی فیلم نیز بزنید. طراحی زیبا و موسیقی آن یقیناً شما را به تماشای فیلم بیشتر ترغیب خواهد کرد.

امیر عزتی

منبع : موج نو