بررسی هیستومورفومتریک اثرات اسید رتینوئیک بر گلبول قرمز و پلاکت خون جنین موش سفید بزرگ آزمایشگاهی

● سابقه و هدف:
اسید رتینوئیک نوع ترانس دارای اثرات مفید و زیان بار است که به نوع کاربرد آن بستگی دارد. هدف این مطالعه بررسی اثرات تزریقی آن در دوران آبستنی بر گلبول قرمز و پلاکت خون محیطی جنین موش سفید بزرگ آزمایشگاهی است.
● مواد و روش ها:
موش های سفید آزمایشگاهی ماده سه ماهه از نژاد ویستار به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند و به مدت یک شب در مجاورت جنس نر قرار گرفتند. سپس با مشاهده پلاک واژینال و تهیه اسمیر واژن روز صفر حاملگی تعیین گردید. به حیوانات گروه آزمایش داروی All-Trans-Retinoic Acid (ATRA) در محلول الکل و روغن ذرت به نسبت ۱ به ۹ و به گروه کنترل فقط محلول الکل و روغن در روز دهم حاملگی از طریق دهان خورانده شد.
در روز هیجدهم حاملگی پس از بی هوشی حیوانات، با عمل سزارین، شکم را باز کرده و از ناحیه قلب جنین ها (۲۳ سر از هر گروه) نمونه های خونی، در حالی که هنوز ارتباط خونی آن ها با جفت و مادر ادامه داشت به وسیله لوله های مویینه هپارینه، گرفته شده و رنگ آمیزی (گیمسا) شدند. سپس با استفاده از فتوویدئومیکروسکوپ (بزرگ نمایی ´۱۰۰ برای ابعاد و ´۴۰ برای شمارش) مجهز به گراتیکول صفحه شطرنجی شمارش سلولی انجام گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از T-test و در سطح معنی دار (P<۰.۰۵) انجام شد.
● یافته ها:
میانگین تعداد گلبول قرمز در گروه آزمایش (۲۱۶.۸±۴.۰۳) به طور معنی داری (P<۰.۰۰۰۱) کم تر از گروه کنترل (۲۴۲.۱۷±۴.۸۰) بود. همچنین میانگین تعداد پلاکت در گروه آزمایش (۱۱.۲±۰.۶۴) به طور معنی داری کم تر از گروه کنترل (۱۳.۱۷±۰.۷) عدد بود. نهایتا تفاوت معنی داری بین میانگین قطر گلبول قرمز در گروه آزمایش (۶.۱۶±۰.۰۸) و کنترل (۵.۹±۰.۱۱) وجود نداشت.
● نتیجه گیری:
بر اساس یافته های این پژوهش می توان گفت که تزریق اسید رتینوئیک (All-Trans) در دوران حاملگی احتمالا از طریق تداخل در تمایز و تکثیر پیش سازهای سلول ها، موجب کاهش تعداد آن ها شده است.

بهپور یوسفی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی