جمعه, ۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 26 April, 2024
مجله ویستا

۴۴۴ روز در سفارت آمریکا


۴۴۴ روز در سفارت آمریکا
تسخیر سفارت آمریکا (به انگلیسی: Iran hostage crisis) بحران گروگانگیری در ایران به دوران ۴۴۴ روزه‌ای از تخاصم میان دولت ایران و آمریکا گفته می‌شود که با حمله تعدادی از دانشجویان پیرو خط امام و تصرف سفارت آمریکا و به گروگان گرفتن ۶۶ دیپلمات آمریکایی در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ (برابر با چهارم نوامبر ۱۹۷۹) آغاز شد و در ۳۰ دی ۱۳۵۹ (برابر با ۲۰ ژانویه ۱۹۸۱) با پذیرش قرارداد الجزایر از سوی دولت‌های ایران و آمریکا و آزادی گروگان‌ها پایان یافت. گروگان‌ها در حال بازگشت به آمریکا صبح روز ۱۳ آبان ۱۳۵۸ دانشجویان منتخب از دانشگاه‌های شریف و پلی‌تکنیک و ملی گردهم آمدند و دانشگاه تهرانی‌ها نیز همزمان در دانشگاه خود حاضر شدند تا در یک حرکت هماهنگ به سوی ساختمان سفارت آمریکا در تهران حرکت کنند. عده‌ای باید پس از ورود به ساختمان سریعا مراجعه و گفت‌وگو با ارگان‌های مربوطه را آغاز می‌کردند، برخی باید ورود محمد موسوی خوئینی‌ها را تدارک می‌دیدند و گروهی نیز باید امر تبلیغات را برعهده می‌گرفتند. دختران دانشجو نیز باید آهنبرهایی که برای بریدن قفل و زنجیرهای در سفارت تهیه شده بود را زیر چادرهای‌شان حمل می‌کردند. ساعت ۱۰ صبح، دانشجویان با سر دادن شعار «الله اکبر» به طرف سفارتخانه حرکت کردند و قفل و زنجیرهای در را با آهنبر بریدند. دانشجویان با شکستن در به راحتی به حیاط سفارت وارد شدند.
ظهر آن روز، محمد موسوی‌خوئینی‌ها با دفتر امام‌خمینی(ره) تماس می‌گیرد و در مذاکره‌ای تلفنی با سیداحمد خمینی، وی را در جریان حرکت دانشجویان قرار می‌دهد و نظر آیت‌الله خمینی را در این‌باره جویا می‌شود.
با فرارسیدن ظهر، دانشجویان پیرو خط امام، محمد موسوی‌خوئینی‌ها را نیز به میان خود آوردند. با شنیدن خبر موافقت امام‌خمینی(ره) با تصرف سفارت، جوش و خروشی دیگر در آنها پدید می‌آید و تماس‌ها با نهادها و سازمان‌های مربوط جهت مطلع کردن آنها آغاز شد. یکی باید شورای انقلاب را در جریان می‌گذاشت و دیگری مجلس خبرگان را. دانشجویان پیرو خط امام، اگرچه می‌گفتند که فقط برای چند روز می‌خواستند سفارت آمریکا را به تسخیر خود درآورند، اما دیگر ادامه کار از دست آنها خارج شده بود. دانشجویان اکنون به نظر می‌رسید که باید خود را برای یک دوره استقرار طولانی در داخل سفارتخانه آماده می‌کردند. استقراری که در نهایت ۴۴۴ روز به طول انجامید.
● اسناد به‌دست آمده از سفارت امریکا
«یکی از این اسناد در مورد فردی بود که سازمان سیا از او با عنوان LURE/۱ SD نام می‌برد. در دی‌ماه ۱۳۵۸، در گاوصندوق اتاق رئیس پایگاه سیا در تهران، هفت سند درباره این فرد پیدا شد. نخستین سند به تاریخ ۲۷ جولای ۱۹۷۹ به گزارش‌های فردی به نام SD ROTTER که بعدها معلوم شد قشقایی است، مربوط می‌شد. وی مقامات سیا را به تماس با شخص دیگری با عنوان SD LURE ترغیب می‌کرد. در این سند شماره تلفن او ذکر شده بود. یکی از ماموران سیا با اسم رمز گای رادرفورد در پاریس تحت پوشش یک تاجر به او نزدیک شده بود. SD LURE موافقت کرد که دوباره در تهران با او ملاقات کند.»
● سابقه تسخیر سفارت
برطبق برخی از اسناد به‌دست آمده، سفارت آمریکا به وجود آمدن یک واکنش تند از سوی نیروهای انقلابی و حتی اشغال سفارت و گروگان گرفتن کارمندان آن را پیش‌بینی کرده بود.
قبل از تسخیر سفارت آمریکا به دست دانشجویان خط امام، دو بار سفارت آمریکا به دست چریک‌های فدایی خلق (از گروه‌های مارکسیست) اشغال شده بود. یک بار در پنجم دی‌ماه ۱۳۵۷ و دیگری در ۲۵ بهمن۱۳۵۷ و بنابر شواهد، هر دوبار با برنامه خود آمریکا این کار صورت گرفت. جان کلی، معاون وقت وزارت خارجه آمریکا در این‌باره گفته بود: «...حمله به سفارت آمریکا در ایران (۲۵ بهمن۵۷ توسط چریک‌های فدایی خلق) توسط سیا طرح‌ریزی شده بود... به دنبال محاصره سفارت آمریکا (۲۵ بهمن۵۷)، اتحاد شوروی ادعا کرد که محاصره سفارت به دست عوامل سیا و ساواک انجام گرفته و هدف از آن، فراهم آوردن زمینه لازم برای دخالت مستقیم نظامی در ایران بوده است... روز بعد سناتور هوارد بیکر جونیور از دولت خواست که برای انتقام حمله به سفارت دست به اقداماتی بزند.»
● عواقب
اولین تحریمات اقتصادی آمریکا علیه ایران در همین جریان علیه ایران وضع شد. در حقیقت تسخیر سفارت ایالات متحده آمریکا و به گروگان گرفتن کارکنان آن به‌مدت ۴۴۴ روز، باعث ظهور سال‌ها خصومت آمریکاییان علیه ایران، از جمله قطع تمام روابط، ضبط و مصادره میلیون‌ها دلار اموال ایران در خارج از کشور، وضع تحریمات علیه ایران، و طرد ایران از جوامع غرب ی شد که تا به امروز نیز ادامه دارد.
● نقش احمدی‌نژاد در تسخیر سفارت آمریکا
محمود احمدی‌نژاد توسط برخی گروه‌ها، از جمله گروه‌های مخالف نظام ایران، متهم به شرکت در گروگانگیری آمریکاییان در واقعه تصرف سفارت آمریکا شده است. علاوه بر این برخی گروه‌ها در ایران نیز وی را از شرکت‌کنندگان در این واقعه نام برده‌اند. با این حال سازمان سیا معتقد است که هیچ مدرکی تاکنون دال بر این ادعاها قابل اثبات نبوده است.
برگرفته از پایگاه ویکی پدیا
منبع : روزنامه کارگزاران


همچنین مشاهده کنید