واکسن آنفلوآنزا برای همه سنین

برای همه ما این یک آرزوی دیرینه است که در فصل سرما از عوارض ناخوشایند آنفلوآنزا در امان باشد. در واقع یک هفته بصورت شبانه روز، با تب و لرز و سرفه های خشک و دردهای عضلانی و ضعف، خستگی و کوفتگی، دست و پنجه نرم کردن، برای هیچیک از ما خوشایند نخواهد بود، چرا که این موضوع علاوه بر صدمات بهداشتی آن، و فارغ از تحمیل بار مالی به خانواده، سبب می شود کلیه برنامه هفتگی خانواده دستخوش تغییرات شود. همه ما بارها تجربه کرده ایم که شایعترین علت غیبت از کار و مدرسه در این فصل سرماخوردگی است. و این برای همه ما تبدیل به یک سؤال اساسی شده است که چگونه می توانیم پیش از شیوع ویروس آنفلوآنزا و همه گیر شدن آن، خود را در برابر آن ایمن سازیم.
● آنفلوآنزا یک بیماری ویروسی است.
آنفلوآنزا شایعترین بیماری ویروسی فصل سرما است که دستگاه تنفسی را درگیر می کند و شدیدا مسری است یک ویروس آنفلوآنزا ممکن است ۰۹بار کوچکتر از یک گلبول قرمز خون انسان باشد، به اندازه ای کوچک که می تواند میان امواج نوری پنهان شود. اما همین ویروس کوچک می تواند در یک سال به اندازه نیمی از مرگ و میرهای ناشی از تصادفات ترافیکی، باعث مرگ انسانها شود. در هر ویروس آنفلوآنزا از هر فصل تا فصل دیگر جهش ژنتیکی ایجاد می شود و در نتیجه این امر تدارک سیستم های دفاعی قبلی را کم تأثیر می کند. اما پیشرفت های اخیر در صنعت داروسازی کشف یافته های شگفت انگیزی را در علم پزشکی در این زمینه درپی داشته است. که نتیجه عملی آن برای مردم تحقق رویای دیرین مقابله با آنفلوآنزا بوده است. در حقیقت دستیابی به نسل سوم واکسنی که تا ۰۸درصد موارد از این بیماری و عوارض آن جلوگیری می کند، یکی از بزرگترین دستاوردهای بشر در این حوزه محسوب می شود. بدین ترتیب اگر ویروس آنفلوآنزا به بدن حمله کند به علت فعال بودن سیستم دفاعی به سرعت شناسایی شده و از بین می رود.
● واکسن آنفلوآنزا برای چه کسانی توصیه می شود؟
واکسن برای هر کسی که بخواهد احتمال ابتلا به آنفلوآنزا را کاهش دهد قابل استفاده است (به جز موارد خاص) اما سازمان کنترل و پیشگیری از بیماری های آمریکا (CDC) در ۷۲فوریه ۸۲۰۰ طی دستورالعمل جدید خود، آن را به شدت برای گروه های زیر توصیه می کند:
▪ همه کودکان ۶ماهه تا جوان ۸۱ساله
▪ زنانی که طی فصل آنفلوآنزا باردار می شوند
▪ همه افراد بالاتر از ۰۵ سال
▪ کودکان و نوجوانان (از ۶ ماه تا ۸۱ سال) که باید به طور منظم آسپیرین مصرف کنند.
▪ بزرگسالان و کودکان ۶ ماهه و بالاتر که دچار بیماری های مزمن قلبی و ریوی از جمله آسم هستند.
▪ بزرگسالان و کودکانی که نیاز به بستری شدن و ویزیت های پزشکی منظم طی سال گذشته داشته اند چرا که مبتلا به بیماری های مزمن متابولیک از جمله دیابت، بیماری های کلیوی، اختلالات هموگلوبین یا ضعف سیستم ایمنی هستند.
▪ افرادی که دچار بیماری هستند که تنفس یا بلع آنها را دشوار می سازد از جمله آسیب یا بیماری مغزی، آسیب های طناب نخاعی، بیماری های صرعی یا سایر اختلالات عصبی یا عضلانی.
▪ ساکنان آسایشگاه ها و سایر مراکزی که مراقبت بیماران دچار بیماری های مزمن طبی را برعهده دارند.
▪ افراد مراقبت کننده از کودکان زیر ۵ سال و افرادی که در صورت ابتلا به آنفلوآنزا دچار عوارض شدید خواهند شد.
▪ کارکنان خدمات سلامت
● واکسن آنفلوآنزا در ایران
متاسفانه علی رغم همه تلاش هایی که از سوی متخصصان داخلی انجام گرفته است، هنوز این واکنس به صورت وارداتی در دسترس افراد قرار میگیرد ولی چندی پیش جناب آقای دکتر لنکرانی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از آمادگی ایران برای تولید و عرضه جهانی واکسن آنفلوآنزا در آینده ای نزدیک خبر داد.
▪ البته قابل توجه است که بدانیم چنین تصوری که این واکسن ها چون ساخته کشورهای غربی است و براساس ویروس های شایع آن کشورها ساخته شده است و در درمان بیماری آنفلوآنزای ایرانی کاربرد ندارد، کاملا اشتباه است؛ زیرا در تولید این واکسن ها، شایع ترین ویروس هایی که می تواند هر ساله ایجاد اپیدمی کند استفاده می شود. دکتر داوود یادگاریء رئیس مرکز تحقیقات بیماری های خونی و گرمسیری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ضمن بیان این مطلب معتقد است «واکسن آنفلوآنزا برای تمام کشورهای دنیا کاربرد دارد. این واکسن طوری ساخته شده است که برای درمان این بیماری در تمام دنیا قابل استفاده است. سوش بیماری آنفلوآنزا در کشور ما با سایر کشورهای جهان تفاوتی ندارد و تقریباً در همه جای دنیا یکسان است و در تهیه واکسن آنفلوآنزا از سوش های شایع استفاده می کنند که بیشتر بیماری های آنفلوآنزا در جهان را پوشش می دهد.»
▪ در حال حاضر نسل سوم واکسن آنفلوآنزا (sub unit) که از حدود سالهای ۶۱۹۷ یعنی ۲۳ سال پیش مورد تأیید دانشمندان و متخصصان قرار گرفته است و در حال حاضر براساس توصیه های سازمان بهداشت جهانی (WHO) توسط صنایع داروسازی کشورهای مختلف از جمله هلند تهیه شده است، در داروخانه های سطح کشور در دسترس میباشد. البته همانطور که قبلا ذکر شد این واکسن اختصاص به همین سال جاری (۹۲۰۰- ۸۲۰۰) دارد و نباید از واکسن های دوره های قبلی بمنظور ایمن سازی در سال جدید استفاده شود.
بیشتر بدانیم
▪ باتوجه به آنکه بخش عمده ای از دریافت کنندگان واکسن کودکان و افراد مسن و کهنسال هستند، بجهت تخفیف درد، واکسیناسیون توسط سرنگ مخصوصی انجام میشود که اولا تیزتر از سرنگ های معمولی است و ثانیا آغشته به سلیکون میباشد.
▪ سازمان بهداشت جهانی (WHO)، ایران را به عنوان یکی از کشورهای دارای میزان واکسیناسیون و آگاهی زیاد در مورد آنفلوآنزا رده بندی کرده است.
▪ واکسن آنفلوآنزا برای بارداری ایمن بوده و توسط کالج متخصصین زنان و زایمان آمریکا و WHO برای زنان باردار در خلال فصل آنفلوآنزا توصیه شده است. ابتلا به این بیماری در سه ماهه اول دوران بارداری باعث تأخیر در رشد جنین و کاهش وزن او و در سه ماهه دوم عارضه حادتر است و باعث مرگ جنین می شود. همچنین واکسیناسیون در دوره بارداری سبب ایمنی نوزاد در چند ما هه اول تولد نسبت به این بیماری می گردد.
▪ این واکسن می بایست در زنجیره سرد نگهداری شود. به عبارت دیگر در صورت تهیه این واکسن از داروخانه، می بایست در اسرع وقت نسبت به تزریق آن اقدام نمایید و در این مدت آن را در فضای مناسب از جهت درجه دما نگهداری نمایید.
▪ زمان مناسب جهت واکسینه شدن در مقابل این بیماری، پیش از شیوع ویروس و در ابتدای فصل سرما است. بر این اساس گروه های در معرض خطر می بایست در ابتدای پاییز و پیش از همه گیر شدن بیماری، اقدام نمایند.
▪ مردم می بایست ضمن اطلاع از ویژگی ها و شرایط مصرف واکسن آنفلوآنزا، پس ازمشورت با پزشک نسبت به واکسیناسیون اقدام کنند. درواقع این پزشک است که می تواند براساس شرایط و موقعیت سلامت فرد و با لحاظ وضعیت سنی، کاری و سوابق بیماری های فرد، نسبت به لزوم انجام واکسیناسیون نظر دهد.
▪ استفاده از واکسن ضدبیماری آنفلوآنزا در کاهش میزان مرگ و میر ناشی از سکته های قلبی نیز موثر است پژوهشگران در آرژانتین به تازگی با بررسی شماری از مبتلایان به سکته های قلبی و همچنین برخی از افرادی که برای درمان انسداد رگ های کرونری قلب تحت عمل جراحی تعویض این عروق قرار گرفته بودند دریافتند تزریق واکسن آنفلوآنزا در فصل زمستان مرگ و میر این بیماران را به میزان ۲۷ درصد کاهش تنها یک نوبت تزریق واکسن آنفلوآنزا خطر مرگ و میر این بیماران را به میزان چشمگیری کاهش می دهد درواقع تزریق واکسن آنفلوآنزا با افزایش گونه ای از سلول ها دستگاه ایمنی احتمال پاره شدن و میزان بروز التهاب در دیواره رگ ها و در نتیجه احتمال بروز سکته های قلبی و مغزی را کاهش می دهد از این رو پژوهشگران استفاده از واکسن آنفلوآنزا را در فصل زمستان برای مبتلایان به سکته های قلبی و بیمارانی که تحت جراحی تعویض رگ های قلب قرار گرفته اند سودمند می دانند.

سعید اویس

منبع : روزنامه کیهان