مهارت‌های قرن بیست و ‌یکم

● یادگیری در عصر دیجیتال
با توجه به واقعیت رو به گسترش ورود فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی در محیط‌های یادگیری از یکسو و تحقق بخشیدن به پنداره اقتصاد دانش ـ بنیاد، از سوی دیگر، نظام‌های آموزشی ملزم به تغییر در شیوه‌های یاددهی ـ یادگیری می‌باشند.
طی دو دهه گذشته، پیشرفت‌های چشمگیری در علم یادگیری حاصل شده است. این پیشرفت‌ها ناشی از تحول پژوهش در علوم شناختی، عصب شناسی، توسعه انسانی و فناوری است. در نتیجه امروز ما بیشتر از گذشته نسبت به این‌که انسان‌ها چگونه می‌اندیشند و چگونه یاد می‌گیرند آگاهی داریم. ( Bransford, Brown, Cooking, ۱۹۹۹ )
یافته‌های حاصل از این پژوهش‌ها به وضوح نشان می‌دهد که دانش‌آموزان و دانشجویان هنگامی‌که ذهناً درگیر فعالیت با‌معنا، متناسب و برانگیزاننده هستند بیشتر یاد می‌گیرند. ( Newman, Bryk, Nagaoka, ۲۰۰۱ ) هنگامی‌که یادگیری عمیقاً فردی است، دفعات و مرتبط بودن چنین دقایقی افزایش می‌یابد. به‌ویژه هنگامی‌که فناوری با امکان فراتر رفتن از متن کتاب یا گفته استاد را فراهم می‌کند. و می‌توانیم به داده‌ها دسترسی یافته، آن‌ها را تحلیل کنیم و با واقعیت‌های زندگی روزمره مرتبط نمائیم و با دریافت بازخورد، تأمل و تحلیل، دانش فردی خود را بسازیم. ( Bransford, ۱۹۹۹ )
فناوری بر یادگیری از سه طریق اثر می‌گذارد. خلاصه ترکیبی از پژوهش‌های نو در علم یادگیری نشان می‌دهد فناوری همراه با پداگوژی (علم یاددهی و یادگیری) می‌تواند:
● تغییر را هدایت کند
پلی برای دستیابی به کیفیت در یادگیری باشد
زمینه‌ای برای تصمیم گیری بر مبنای اطلاع و حسابرسی فراهم کند
۱) هدایت تغییر
فناوری ما را در جهت جامعه جهانی دانش‌ـ بنیاد هدایت می‌کند. روشن است که کسب موفقیت در چنین جامعه‌ای تسلط بر مهارت‌های شناختی، ارتباطی و پژوهشی را ضروری می‌دارد. ( International ICT Literacy Panel , ۲۰۰۲ )
اگرچه، سیاست‌گذاران ومتخصصان تعلیم و تربیت هنوز تعریف واحدی برای با‌سواد یا تحصیلکرده در عصر دیجیتال عرضه نکرده‌اند. طنز فراخوان برای مهارت‌های قرن بیست و یکم در این‌است که هنوز آزمون‌های سنجش یادگیری بر مبنای الگوهای گذشته انجام می‌گیرد. درک کامل ره‌آورد مهارت‌های قرن بیست و یکم ـ که در حین فرصت‌های آموزشی می‌تواند در اختیار دانش‌آموزان قرار گیرد ـ مستلزم آن‌ است که رهبران آموزشی این مهارت‌ها را درمتن برنامه درسی مدارس قرار داده، و در فرایند یاددهی ـ یادگیری و سنجش به‌کار برند.
۲) پلی برای دستیابی به کیفیت در یادگیری
کاربرد فناوری همراه با پداگوژی به مثابه پلی به‌سوی یادگیری متعهدانه، مربوط، معنادار و انفرادی است. استفاده درست از این پل می‌تواند به کسب موفقیت تحصیلی در سطح بالا بیانجامد. این موفقیت در یادگیری انفرادی است و از طریق دریافت بازخورد مداوم که در اختیار یادگیرنده، معلمان و والدین قرار می‌گیرد تقویت می‌شود.
۳) شفافیت و حسابرسی
چالش به‌کار‌گیری فناوری در علم و هنر یاددهی ـ یادگیری در ساختن نظام‌های آموزشی شفاف و حسابرس است. این شفافیت بر مبنای نشانگرهایی که تسلط بر مهارت‌های عصر دیجیتال را بازنمایی می‌کنند حاصل می‌گردد.
در گذار به عصر دیجیتال، مربیان انتخابی ندارند. زمان ایجاب می‌کند یا «مدرسه» ما باید تغییر کند یا به تدریج منسوخ خواهد شد. همانطور که پزشک باید از آخرین پژوهش‌های علم داروسازی برای تجویز دارو به بیمار و حقوقدان باید نسبت به آخرین قوانین وضع شده توسط قانونگذاران مطلع باشد، معلمان نیز باید نسبت به تازه‌ترین شیوه‌های عمل در حوزه یاددهی ـ یادگیری و بهینه‌سازی یادگیری دانش‌آموزان مطلع و کوشا باشند. در حالی‌که چنین شیوه‌های عمل در برخی از مدارس و مناطق ممکن است به اجرا درآید، لازم است برای تمامی مدارس امکان استفاده از آخرین یافته‌های پژوهشی به‌طور منظم فراهم شود تا در جهت ایجاد تغییر روش‌های تدریس و به‌کار‌گیری این یافته‌ها در سنجش یادگیری هدایت گردند.
چنین گذاری ایجاب می‌کند تا معلمان و مدیران آموزشی خود به کارکنان دانش * با مجموعه‌ای از مهارت‌های قرن بیست و یکم مجهز شوند. مدیران مدارس نیازمند به هدایت تغییر با ایفای نقش جدید، با همیاری و تفکر خلاق برای به‌کار‌گیری «علم یادگیری» در نظام مدارس می‌باشند. کلیه دانش‌آموزان باید بتوانند از فرصت حضور پویا در مدارس با کیفیت برای مقابله با چالش‌های عصر دیجیتال بهره‌مند گردند. الزامات برای استفاده درست از علم و هنر یاددهی ـ یادگیری در ایفای نقش معلم و یادگیرنده، تدوین برنامه درسی، سنجش یادگیری، استقرار زیربناها و مشارکت جامعه محلی بسیار سنگین است.
به‌طور خلاصه می‌توان گفت، مهارت‌های یادگیری قرن بیست و یکم عمده‌ترین نقش بنیادی را بهبودی بخشیدن به فرایند‌ها در مدارس، بر‌عهده دارد. با تسلط بر مهارت‌های یادگیری قرن بیست و یکم (مهارت‌های شناختی، ارتباطی و پژوهشی) یادگیرندگان بدون در نظر گرفتن سن، جنسیت، و تبار اقتصادی‌ـ اجتماعی و در حد تحصیلی خود می‌توانند ـ از طریق فعالیت ذهنی ناب ـ در بحر عمل معنادار و پر‌چالش یادگیری غوطه‌ور گردند و هر یک درّ غلطان متناسب با نیاز یادگیری خود را بیابند.

ترجمه دکتر فریده مشایخ
منبع
North Central Regional Educational Laboratory
(www.ncrel.org/engauge/skills/agelearn.htm)
* Knowledge – Worker

منبع : دوماهنامه گزارش کامپیوتر