ایمنی وبهداشت ساختمان واحد کلرزنی در تصفیه خانه ها

کلر گازی است، بی رنگ زرد متمایل به سبز، دارای بوی مخصوص و محرک وزن ملکولی آن ۹۱/۷۰ و چگالی آن ۴۹/۲ برابر از هوا سنگین تر است و میتواند به صورت مایع متراکم شود.
کلر حدود ۵/۲ قرن پیش درسوئدکشف گردید و نخستین بار درسال ۱۸۹۶ از کلر بعنوان گندزدا در تصفیه آب آشامیدنی استفاده شد.
در سال ۱۸۹۷نیز به دلیل شروع بیماری تیفوئید در انگستان از کلر برای استریل نمودن خطوط انتقال آب آشامیدنی بهره برداری گردید.
امروزه کلر و ترکیبات آن در مقیاس وسیع جهت ضد عفونی در فرایند تصفیه آب و فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرند. از آنجا که این ماده به شدت سمی است چه به صورت خالص چه به صورت ترکیبی در تماس با بدن انسان سبب سوختگی و تنفس گاز آن موجب صدمه دیدن سیستم تنفسی و در نهایت خفگی و مرگ می گردد. استاندارد ACGIH مقدارنیم قسمت در میلیون ازکلرمعادل ۵/. میلی گرم در مترمکعب هوا را حد آستانه مجاز تعیین کرده است. بنابراین در کار با این گاز و دستگاه های کلر زنی و تاسیسات واسطه ‘باید اصول ایمنی زیر را کاملا رعایت کرد.
نکات ایمنی و بهداشتی ساختمان کلرزنی
▪ ابعاد اتاق استقرار سیلندرهای گازی آماده مصرف حداقل ۵×۴×۳ (طول× عرض × ارتفاع) متر باشد. دیوارها، سقف وکف اتاق کلرزنی عایق حرارتی وسقف آن شیب دار باشد.
▪ در سقف استقرار سیلندرهای گاز آماده مصرف شبکه افشانک آب (دوش آب) مناسب تعبیه شود. تا در مواقع اضطراری (نشت گاز) به منظور شستشوی گاز عمل کند.
▪ درب ورودی برای حمل سیلندربه داخل وخارج انبار می تواند از نوع کشویی ویا ریلی باشد.
▪ سیستم جمع آوری و دفع فاضلاب واحد کلرزنی برای مواقع اضطراری پیش بینی شود.
▪ پیش بینی حوضچه آب آهک در حد اشباع ویا سود خارج از اتاق کلرزنی با ابعاد حداقل ۵/۱×۳×۳ (طول× عرض× عمق) متر که همواره باید دارای آب آهک در حد اشباع ویا سود باشد. همچنین شیرتخلیه درپایین ترین نقطه حوضچه تعبیه شود.
▪ نصب جرثقیل سقفی از نوع هیدرولیکی والکتریکی چهار حالته ودسته کنترل جرثقیل در خارج از اتاق استقرار سیلندرهای آماده مصرف و انبار ودر کنار حوضچه آب آهک ودرون محفظه مناسب قرارگیرد( طول کابل دسته کنترل به گونه ای انتخاب شود که اپراتور قادر به کار کردن با آن از فاصله دور باشد)
▪ فن مکنده (جنس PVC وقدرت آن متناسب با اتاق کلرزنی ومیزان آلاینده) در ارتفاع ۲۰ سانتیمتری از کف اتاق استقرار سیلندر های آماده مصرف و اتاق کلرزنی نصب گردد و هوای خروجی به حوضچه خنثی ساز هدایت و بعد از آن به هوای آزاد تخلیه شود.
▪ فن دمنده هوای آزاد (جنسPVCوقدرت آن متناسب بااتاق کلرزنی ومیزان آلاینده) باید نزدیک به سقف اتاق استقرار سیلندرهای آماده مصرف و اتاق کلرزنی نصب گردد.
▪ تابلوهای برق و کلید قطع و وصل (تهویه، روشنایی) اتاق استقرار سیلندرهای آماده مصرف در خارج از آن نصب گردد. همچنین تجهیزات ایمنی مناسب برای تابلوهای برق شامل سیم ارت، کف پوش عایق به ضخامت ۶میلیمتر، فیوز، کنتور فاز منظور گردد.
▪ سیلندرهای کلرباید مجزا از موادشیمیایی یا ترکیبات مانندآمونیاک، اکسیژن، روغن و واد شیمیایی مورداستفاده درکشاورزی وهیدروکربن ای گازی ومایع نگهداری شوند.
▪ استفاده از گریس ای معمولی برای روغن کاری قطعات کلرزنی ممنوع است مگربا گریس مقام دربرابر کلر
▪ وجود آبفشان پلاستیکی حاوی محلول آمونیاک تجاری ۲۰./. بومه جهت مشخص نمودن محل نشت های احتمالی اتصالات
▪ نصب علائم هشداردهنده از قبیل: ورود افرادمتفرقه ممنوع، خطرموادشیمیایی، خطرمرگ، استفاده از(ماسک تنفسی، دستکش، لباس ضداسید)، شماره سازمان آتش نشانی، منع استعمال دخانیات و غیره
▪ وسایل ایمنی مناسب ازقبیل کپسول آتش نشانی از نوع پودر و گاز، دتکتور گازیاب گاز کلر باتوجه به محل تک سنسوره یا دوسنسوره مجهز به آژیر اعلام خطر و سیستم راه انداز فن های اضطراری، دماسنج، دستگاه کپسول اکسیژن، ماسک تمام صورت بافیلتر(A۲B۲ کدرنگ نقره ای) خصوص گاز کلر، کیت ایمنی باتجهیزات کامل (لباس مخصوص ضد نفوذ گازکلر، دستکش ضد اسید، چکمه لاستیکی ضد اسید، درپوش ایمنی یا کپ، آچار مخصوص، پودر، گوه های برنجی، کمربند مهار سوراخ، واشر…..U)
▪ وسایل حفاظت فردی باید دریک ویترین مخصوص ودر دسترس فوری قرار گیرد.
▪ دراختیارگذاشتن وسیله ارتباطی درمحل تادرصورت بروز احتمالی نشتی بتوان سریعا" به مسئولین مربوطه اطلاع داده شود .

مرجع : شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه
ماخذ:
۱- جزوه انستیتو کلرآمریکا
۲- استاندارد ۵۰۱۵ موسسه استاندارد وتحقیقات صنعتی
۳- ایمنی در تاسیسات آب و فاضلاب شهری، محسن عابدی
۴- MSDS مواد شیمیایی
۵- کتاب سم شناسی صنعتی، جلددوم دکترغلامحسین ثنائی
گردآورنده:
خانم مهندس شاه نجات
کارشناس ایمنی وحفاظت کار شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه
خبرنگار : علی حسین مرادی

منبع : پایگاه اطلاع رسانی وزارت نیرو