پنجشنبه, ۳۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 18 April, 2024
مجله ویستا
بحران اقتصادی جهان و بورس اوراق بهادار تهران؛ بیم ها و امیدها
در گذشته بسیار نزدیک (مثلاً ۲ سال قبل) بزرگترین شرکت های مورد معامله در بورس اوراق بهادار تهران عبارت بودند از: سرمایه گذاری غدیر، سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی، سایپا، سرمایه گذاری بانک ملی، ایران خودرو و ... . سرمایه ثبت شده این شرکتها به ندرت از مرز ۵۰۰۰ میلیون ریال عبور می کرد ( در مورد بیش از ۹۵ درصد شرکتها هنوز هم این مطلب صادق است). قسمت عمده منابع درآمدی و هزینه ای این شرکتها بیشتر حالت دستوری یا انحصاری داشت تا رقابتی و آزاد.
به عنوان مثال، انحصار موجود در صنعت خودرو همراه با تعرفه های قابل ملاحظه واردات آن، برای شرکتهایی همچون سایپا و ایران خودرو شرایطی ایجاد می کند که در آن رقابت و شرایط اقتصاد جهانی مفهوم خاصی ندارد. در ضمن، بازده های بالقوه و بالفعل در صنایعی همچون سیمان و پتروشیمی که درصد قابل ملاحظه ای از پرتفوی شرکتهای سرمایه گذاری را تشکیل می داد ( هنوز هم چنین شرایطی ادامه دارد) بیشتر به دلیل وجود مزیت های نسبی(عمدتاً به دلیل فراوانی و در اختیار بودن مواد اولیه ارزان) است تا کارایی اقتصادی و دلایل مشابه. طبیعی است در چنین شرایطی تأثیرپذیری بورس اوراق بهادار از شرایط اقتصاد جهان را بی معنی تصور کنیم. اما با گذشت زمان، شرایط نسبتاً جدیدی بر بورس اوراق بهادار تهران حاکم شد.
در سال ۱۳۸۵ شرکتهایی همچون ملی مس ایران، فولاد مبارکه و ... در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شدند. ورود این شرکتها ( و شرکتهایی که متعاقباً پذیرش شدند) و انجام معاملات روی نماد آنها، حال و هوای تازه ای به بازار سرمایه داد. سرمایه ثبت شده بسیاری از این شرکتها بسیار بالا است و همین امر موجب تاثیر چشمگیر آنها بر شاخص می شود. در ضمن، آغاز به کار رسمی بورس کالا در سال ۱۳۸۶ هم یکی دیگر از عواملی بود که شرایط اقتصاد جهانی را حداقل بر سهام شرکتهایی مانند فولاد مبارکه، فولاد خوزستان، ملی مس، معادن و فلزات و ... منعکس می کرد (به خاطر داشته باشیم که نوسانات قییمت سهام این شرکتها حداقل به لحاظ روانی بر روند کل بازار هم اثر می گذارد). محصولات این شرکتها در بورس کالا مورد معامله قرار می گرفت ( و می گیرد) و همزمان سهام آنها در بورس اوراق بهادار داد و ستد می شود. قیمت محصولات این شرکتها در بورس کالا تابعی است از قیمتهای جهانی. بنابراین تحولات اقتصاد جهان حداقل با تأثیر بر قیمت محصولات پذیرفته شده در بورس کالا، می تواند نوسان قیمت اوراق بهادار آنها هم موجب شود.
اولین تأثیر از این نوع، در آذر ماه سال ۸۶ ، یعنی زمانی که برای اولین بار بحران مسکن آمریکا مطرح شد، با کاهش قیمت فلزات اساسی در بورس لندن، خودنمایی کرد. البته آن تأثیر بسیار کوتاه مدت بود. ولی شرایط کنونی بسیار جدی تر و طولانی تر خواهد بود. اگر در گذشته، نوسانات قیمت نفت و چرخه های تجاری و اقتصادی جهان، تنها بر عملکرد دولت به عنوان متصدی فعالیتهای اقتصادی، تأثیر می گذاشت، امروزه سرمایه گذاران غیردولتی هم از آن متأثر می شوند. البته هرگز نمی توان روی دیگر سکه (بازده های قابل توجه شرکتهای تولید کننده فلزات اساسی در ۲ سال گذشته) را از یاد برد که همین سرمایه گذاران غیردولتی از آن منتفع شدند. به هر حال، فضای سرمایه گذاری همواره با ریسک همراه است؛ خواه سرمایه گذار دولت باشد خواه بخش خصوصی.
از سوی دیگر کاهش درآمدهای نفتی کشور هم از جمله مواردی است که می تواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر فعالیت بورس اوراق بهادار تأثیر داشته باشد. کاهش درآمدهای نفتی به معنی رکود در فعالیتهای عمرانی کشور است. مطمئناً صنایعی همچون فولاد، سیمان و ... در کوتاه مدت یا بلندمدت از این امر متأثر خواهند شد. چه بسا شرایط کنونی بازار اوراق بهادار منعکس کننده انتظارات سرمایه گذاران در این زمینه باشد. در ضمن، کاهش درآمدهای نفتی به معنی کاهش واردات هم هست که این امر می تواند سودآوری شرکتهایی همچون کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران را تحت تأثیر قرار دهد.
به نظر می رسد در آینده و با گسترش فعالیت بورس کالا و افزایش محصولات پذیرفته شده در آن، همراه با سیاستهای مثبت دولت محترم جمهوری اسلامی ایران در زمینه هایی همچون حذف یارانه ها، تعداد صنایع و شرکتهایی که از شرایط اقتصادی جهان متأثر می شوند افزایش خواهد یافت.
بنابراین، هم مجموعه مدیریتی بنگاهها باید در این زمینه تجربه کسب نمایند و هم سرمایه گذاران. به نظر نمی رسد تاکنون یک عامل بنیادی اقتصادی خارجی، تا این حد شرایط بورس اوراق بهادار را تحت تأثیر قرار داده باشد. به گمان، این شرایط به رغم همه تلخی هایی که دارد، برای کسب تجربه فعالان بورس اوراق بهادار فرصت مغتنمی است. امید است بازار اوراق بهادار کشور چنین شرایطی را به حافظه تاریخی خود بسپرد تا در آینده و در شرایط مشابه از آن استفاده نموده و به شرایط پیش آمده واکنش مناسب نشان دهد.
مجتبی شوری کارشناس بازار سرمایه
منبع : خبرگزاری موج
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران ایران و اسرائیل دولت ارتش جمهوری اسلامی ایران ارتش وعده صادق مجلس شورای اسلامی جنگ ایران و اسرائیل جنگ جمهوری اسلامی ایران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مجلس
سیل سلامت هواشناسی تهران سیلاب شهرداری تهران پلیس سازمان هواشناسی قتل بارش باران وزارت بهداشت حجاب
خودرو قیمت خودرو تورم بازار خودرو قیمت دلار ایران خودرو بانک مرکزی قیمت طلا بورس دلار مالیات قیمت سکه
سینمای ایران تلویزیون موسیقی سریال دفاع مقدس تئاتر کتاب فیلم بازیگر
دانشگاه تهران دانشگاه آزاد اسلامی دانش بنیان
اسرائیل رژیم صهیونیستی حمله ایران به اسرائیل عملیات وعده صادق فلسطین آمریکا غزه جنگ غزه روسیه اسراییل طوفان الاقصی چین
فوتبال پرسپولیس لیگ قهرمانان اروپا استقلال بارسلونا رئال مادرید کشتی فرنگی پاری سن ژرمن بازی تراکتور لیگ برتر سپاهان
هوش مصنوعی اپل عیسی زارع پور گوگل ایلان ماسک ناسا تلگرام وزیر ارتباطات آتشفشان
دارو استرس مغز دیابت کاهش وزن سلامت روان کلسترول عصبانیت