بررسی مقایسه‌ ای تاثیر پیش درمانی با پانکورونیوم و آتراکوریوم بر طول اثر ساکسینیل کولین

● مقدمه:
جلوگیری از فاسیکولاسیون ناشی از ساکسینیل کولین به کمک پیش درمانی با دوزهای غیر فلج کننده شل کننده‌های عضلانی غیردپلاریزان می‌تواند بر روی کیفیت بلوک عصبی ـ عضلانی ناشی از ساکسینیل کولین و نیز و طول مدت اثر آن تاثیر گذار باشد. کوتاه یا طولانی شدن مدت اثر ساکسینیل کولین مهم است زیرا که مادام که از برگشت نمودن فلج عضلانی ناشی از ساکسینیل کولین اطمینان حاصل نشده است، نباید شل کننده غیر دپلاریزان را تجویز نمود.
در جستجوی بعمل آمده در نرم‌افزارهای Med line ۲۰۰۳ و proquest ۲۰۰۳ در ۱۵ سال گذشته، از میان مطالعاتی که در زمینه پیش درمانی و جلوگیری از فاسیکولاسیون انجام شده است تنها مطالعة Ebeling توجه خود را به تغییرات مدت اثر ساکسینیل کولین به دنبال پیش درمانی معطوف داشته است. در مطالعه فوق افزایش طول اثر ساکسینیل کولین با پانکورونیوم و کاهش طول اثر آن با آتراکوریوم مشاهده گردید.
● روش بررسی:
در مطالعه حاضر به روش کارآزمایی بالینی تصادفی شده (Randomized Clinical Trial) است، طول مدت ساکسینیل کولین به دنبال پیش درمانی با آتراکوریوم و پانکورونیوم در ۹۸ بیمار ۵۰-۲۰ ساله متعلق به کلاس II و ASA I که کاندید اعمال جراحی غیر اورژانس تحت بیهوشی عمومی بودند، مورد بررسی قرار گرفته است. بیماران به صورت تصادفی در سه گروه آتراکوریوم (۳۳ نفر)، پانکورونیوم (۳۳ نفر) و شاهد (۳۲ نفر) قرار گرفتند.
قبل از تزریق ساکسینیل کولین به گروههای A و B به ترتیب: آتراکوریوم ۵۰ mg/kg و پانکورونیوم ۱۰ mg/kg به صورت وریدی تزریق شد. بیماران گروه C دارویی به عنوان پیش درمانی دریافت نکردند. فاصله زمانی از بین رفتن اولین موج پاسخ به تحریک Four of Train: T.O.F عصب اولنار در ناحیه مچ دست تا بازگشت آن، به عنوان طول مدت فلج عضلانی ناشی از ساکسینیل کولین شناخته و اندازه گیری شد.
● یافته‌ها:
طول اثر ساکسینیل کولین به دنبال پیش درمانی با آتراکوریوم (۰.۲۴±۵.۵۸) دقیقه در مقایسه با گروه شاهد (۰.۲۶±۴.۳۶) دقیقه کوتاهتر بود؛ در حالیکه پیش درمانی با پانکورونیوم (۰.۲۹±۱۰.۷۹) دقیقه باعث افزایش آن گردید. اختلاف بین سه گروه از لحاظ آماری معنی‌دار بود (۰.۰۰۱>P).
● نتیجه‌گیری:
طولانی شدن اثر ساکسینیل کولین بعد از پانکورونیوم احتمالا ناشی از اثر شناخته شده پانکورونیوم در مهار آنزیم پسودو کولین‌استرار می‌باشد. آتراکوریوم می‌تواند به واسطه آنتاگونیسم رقابتی رسپتورهای استیل‌کولین باعث افزایش علظت ساکسینیل کولین باند نشده به رسپتورو کاهش طول اثر آن شود.

بهمن روشنی
ناصر یگانه
مرتضی مناقب
احسان بقایی شیوا

منبع : پایگاه اطلاعات علمی