شیوع عفونت‌های منتقله از طریق خون در اهداکنندگان رشت

● سابقه و هدف
امروزه طب انتقال خون به عنوان یک تخصص چند جانبه جایگاه خاصی در جامعه پیدا کرده است. اهدای خون، در عین حال که باعث تجدید حیات در گیرنده می‌شود، به دلیل احتمال خطر انتقال عفونت‌های قابل انتقال از طریق خون یکی از چالش‌های سرویس‌های مصرف کننده خون می‌باشد. بیماری‌های قابل انتقال از راه خون از اهمیت بالایی در مراکز انتقال خون سراسر دنیا برخوردارند. از آن جا که خون فقط از منابع انسانی تهیه می‌شود، توجه به شیوع این عفونت‌ها بسیار حایز اهمیت است زیرا از یک سو بیانگر سلامت خون‌های مصرفی و از سوی دیگر، بازتاب میزان شیوع بیماری در جامعه است.
● مواد وروش‌ها
مطالعه انجام شده از نوع گذشته‌نگر مقطعی بود. به روش سرشماری کلیه اهداکنندگان داوطلب مراجعه کننده به پایگاه انتقال خون رشت(۴۹۸۲۰ نفر) طی سال‌های ۸۲ تا ۸۴ مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات فردی اهداکنندگان و نتایج آزمایش‌های HBsAg ، HCVAb و HIVAb آن‌ها از اطلاعات کامپیوتری استخراج شده بر اساس آزمایش‌های اولیه سازمان، تعیین عفونت هپاتیت B ، C و HIV با روش الایزا انجام شد. در صورت مثبت شدن، آزمایش‌ها تکرار و سپس آزمایش تاییدی نهایی شامل نوترالیزاسیون، ریبا، بلات انجام شد. نتایج به دست آمده توسط آزمون آماری کای‌دو( Chi-square ) و با کمک نرم‌افزار ۵/۱۱ SPSS مورد تحلیل قرار گرفت.
● یافته‌ها
از ۴۹۸۲۰ اهداکننده، پس از انجام آزمایش‌های تاییدی، ۲۲۵ نفر مبتلا به یکی از عفونت‌های منتقله از طریق خون شامل هپاتیت B ، هپاتیت C و HIV بودند. شیوع موارد HBsAg+ ، HCVAb+ و HIVAb با ضریب اطمینان ۹۵% در میان کل داوطلبان به ترتیب ۲۶/۰ درصد، ۱۸/۰ درصد و ۰۰۸/۰ درصد بود. متوسط سن این افراد ۵/۳۵ سال بود. ۳/۶۹% این افراد از طریق واحدهای سیار و بیشترین درصد(۳/۷۷%) برای اولین بار خون اهدا نموده بودند.
● نتیجه گیری
عفونت‌های قابل انتقال از طریق خون در میان اهداکنندگان فقط ۴/۰% شیوع داشتند، که این میزان بسیار کمتر از شیوع این بیماری‌ها در جامعه است. این امر بر اهمیت مصاحبه و شرح حال‌گیری، به عنوان روشی ساده، ارزان و مطمئن برای غربالگری اهداکنندگان دلالت دارد.

زهرا طاهری ازبرمی
دکتر شهاب نوری
فرحناز جوکار
دکتر ریحانه جعفرشاد
خدیجه حاجی کریمیان
صغری علی‌نژاد
غلامرضا عبداله‌زاده استخری
دکتر فریبرز منصور قناعی

منبع : فصلنامه پژوهشی خون