موش ها و پروزه ها

در حال حاضر صنعت احداث Construction Industry بخش قابل توجهی از فعالیت های صنعت بویژه در زمینه نفت، گاز و پتروشیمی را به خود اختصاص داده است.
از سویی صنعت احداث در هر یک از وجوه خود، برخلاف گذشته که پیمان و پیمانکاری خوانده می شد، اینک در چارچوب پروژه تعریف می شود و البته دانش مدیریت پروژه هم آنرا پوشش می دهد. نکته ظریف و قابل توجه اینجاست که پروژه های اجرایی در صنعت، محدود به صنعت احداث نمی شود. بلکه باید با دیدگاه موشکافانه تری ابعاد بسیط و گسترده آنرا مورد توجه قرار داد. به این معنا که تمامی پروژه های صنعتی، شامل »صنعت احداث« نمی شود. بلکه بیشتر آنها مربوط به بخش بازسازی، نوسازی و بهینه سازی واحدهای صنعتی است که پیش تر احداث شده و اینک و برحسب تشخیص متخصصان و مدیریت ها، نیاز به بازسازی و نوسازی دارند.
این چنین مقوله هایی نیز در راستای پروژه تعریف می شود و به اجرا در می آید و میزان و حجم آنها در صنایع اندک نیست و شاید به مناسبت پیشرفت و مدرنیزه تر شدن صنعت، بیشتر از گذشته مورد نیاز باشد.
در یک مثال مشخص، طی دوران۶ ساله اخیر مدیریت نوین شرکت نفت پارس، پالایشگاه این شرکت پس از حدود۵۰ سال فعالیت پیوسته، نیاز به بازسازی و بهسازی و نوسازی داشت که به ابتکار و نظارت تام مدیرعامل برای حصول به نتیجه، برای چنین تحولی نزدیک به۱۵۰ پروژه تعریف شد. بیشتر این پروژه ها طی چند ساله اخیر به نتیجه رسید و هم اکنون پالایشگاه نفت پارس به اصطلاح نو نوار و کارآمد، در راستای صنعت مدرن روانکاری کشور به فعالیت خود ادامه می دهد. بدون تردیداگر پروژه هایی که از آن سخن گفته شد، بدون مدیریت پروژه به اجرا در می آمد، نتیجه حاصل شده، بهیجوجه مطلوب و مورد نظر نمی توانست باشد.
اما هر چند از دانش مدیریت پروژه و شقوق پیوسته به آن در جهان امروز چندین دهه سپری می شود، در صنایع کشور، تنها چند سالی است که نمایان شده و رو به ارتقا نهاده است.
۲ کنفرانس بین المللی مدیریت استراتژیک پروژه و مدیریت پروژه نیز که اخیراً در تهران با حضور بیش از۱۶۰۰ متخصص و مدیر و کارشناس و استادان برجسته دانشگاهی برگزار شد، و گزارش های مربوط به آنرا در صفحات بعدی همین شماره مجله ملاحظه می کنید، نشان از تکاپو و تحولات جدید امیدبخش در این رشته علمی در کشور دارد.
افزون بر استادان و صاحبنظران داخلی۱۰ مدیر و استاد برجسته بین المللی از کشورهای مختلف در این کنفرانسها سخنرانی کردند و کارگاههای علمی جانبی را اداره کردند . گوشه هایی از تحولات انواع مدیریت های پروژه را بازگشودند که تجزیه و تحلیل محتوای سخنان آنان نشان می دهد که مدیریت پروژه و دانش آن در کشور ما تا رسیدن به حد نصاب جهانی راه پرفراز و نشیب زیادی در پیش دارد. جهان در این زمینه راه سی، چهل ساله ای را پیموده که ما ناگزیریم طی چند سال آنرا طی کنیم تا شاهد آنچه باشیم که می باید بود. اما نکته کلیدی جالبی که در سخنان این مدیران بچشم می خورد، طرح و توصیف راههای علمی موفقیت در بحث مدیریت پروژه بود که آنهم به سبک و سیاق تازه، اما ساده و با الهام از طبیعت و زندگی روزمره مطرح می شد، به گونه ای که فهم آن برای تمامی مخاطبان، حتی غیرمتخصصان آموزنده و کارساز بود و شعف ناشی از حلاوت و شیرینی مباحث در چهره یکایک مستمعان قابل مشاهده بود.
تقریباً در تمامی سخنرانی ها انتقال مفاهیم و به اصلاح Fact ها، هر چند پیچیده، با زبانی بسیار ساده و توام با مثالهای ملموس بیان می شد.
پروفسور هابرت و وگان استاد دانشگاه و رئیس انجمن بین المللی مهندسی مدیریت پروژه چین، با انگلیسی توام با ته لهجه چینی و وقار مخصوص این قوم، هنگام ارایه سخنرانی اش در ارتباط با اهمیت پروژه و مدیریت آن مثالی را به این مضمون ارائه داد:

if you can move a mouse، you can manage a project.اگر شما بتوانید یک موش را به تحرک وادارید، می توانید یک پروژه را مدیریت کنید
ایهام جالب این تمثیل، در این بود که پرفسور ووگان، هم موش معمولی را در نظر داشت و هم موس کامپیوتر را که با حرکت آن میلیاردها نکته را می توان از رایانه استخراج یا در آن تعریف کرد.
بله! زبان سخنرانی ها نیز در مقوله های علمی نسبت به گذشته متفاوت تر، همگانی تر و جهانی تر شده است. سخنرانی های علمی هم مثل زبان اشاره که به زبان بین المللی شهرت دارد، به سوی بین المللی شدن گام برداشته و پیشرفت کرده است. و این هشداری است آموزشی، برای بازماندگان از علم و راهپویان کنونی دانشِ مدیریت پروژه که لازم به نظر می رسد تمثیل »موشها و پروژه ها« را برای همیشه بخاطر داشته باشند!

منبع : ماهنامه نفت پارس