محاسبه شاخصهای زمانی‌ گذر پرتو داروی ۹۹m Tc - DTPA از کلیه سالم

رنوگرافی یکی از متداولترین آزمایشات پزشکی هسته ای است. اساس این آزمایش محاسبه چگونگی و سرعت گذر یک ماده رادیواکتیو از کلیه از طریق ثبت فوتونهای خارج شده از بدن است. ماده رادیواکتیو عموما از طریق تزریق وریدی وارد بدن بیمار شده و از طریق گردش خون به کلیه ها می رسد. در طی مسیر حرکت، این مواد در خون پراکنده شده و با آهنگ متغییر و نامشخصی به کلیه وارد می شوند.
تغییر آهنگ در ورود پرتودارو به کلیه سبب تغییر شکل در رنوگرام می گردد و زمانی که تزریق بصورت بولوس کامل انجام نگیرد در تفسیر ایجاد اشکال می نماید. از نظر ریاضی رنوگرام تابع کار کلیه نیست بلکه حاصل پیچش (convolution) تابع کار کلیه و آهنگ ورود پرتو دارو به کلیه است. لذا چنانچه توابع ورودی و رنوگرام در دست باشند با استفاده از تکنیک واپیچ (Deconvolution) می توان تابع کار کلیه را به دست آورد. استفاده از تابع کار کلیه بجای رنوگرام دارای دو مزیت اساسی است.
اولا تابع کار مستقل از آهنگ ورود پرتودار به کلیه و در نتیجه مستقل از چگونگی تزریق است. و ثانیا شاخصهائی که از تابع کار به دست می آیند برعکس شاخصهای استخراج شده از رنوگرام دارای ارزش فیزیولوژیک هستند. در نتیجه ارزش تشخیصی آنها به شدت بیشتر است. در تحقیق حاضر با استفاده از رنوگرام استاندارد ۳۰ فرد سالم بدون هیچگونه سابقه ناراحتی کلیوی تابع کار کلیه با روش واپیچ محاسبه شده و با استفاده از آن شاخصهای گذر پرتو داروی ۹۹m Tc-DTPA از کلیه محاسبه شدند.
این شاخصها عبارتند از کمترین زمان، بیشترین زمان، میانگین زمانی و اندکس زمانی. هر یک از این شاخصها به طور جداگانه برای کلیه و یارانشیم کلیوی محاسبه شدند و محدوده سالم آنها مشخص گردید. از میان شاخصهای فوق میانگین زمانی پرانشیم کلیوی از نظر آماری دارای بیشترین اعتبار تشخیصی است.

حسین رجبی
بهاره شالچیان
احمد بیطرفان رجبی
ناهید یعقوبی
فریدون راستگو
سیدحسن فیروزآبادی آقایی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی