شنبه, ۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 April, 2024
مجله ویستا

نبرد مجازی در دنیای مجازی


نبرد مجازی در دنیای مجازی
این اتفاقی است که از مدتها پیش رخ داده است. نبرد شدید اطلاعاتی بین غرب (به مفهوم سیاسی آن) و جوامع تحت سلطه آغاز شده است.
این جنگ، ستیزی تمام عیار از سوی غرب با ایمان، باورها، فرهنگ ها و حتی آداب و رسوم جوامع تحت سلطه است. نبردی شدیداً یکطرفه که در یک سوی آن همه جنگ افزارهای این ستیز (تکنولوژی اطلاعات) در اختیار غرب قرار دارد و در این سو، جوامعی که مورد هجوم قرار می گیرند، ابزاری حداقل، برای دفاع در برابر این هجوم در اختیار دارند.
این اتفاقی است که از مدتها پیش رخ داده است. نبرد شدید اطلاعاتی بین غرب (به مفهوم سیاسی آن) و جوامع تحت سلطه آغاز شده است.
این جنگ، ستیزی تمام عیار از سوی غرب با ایمان، باورها، فرهنگ ها و حتی آداب و رسوم جوامع تحت سلطه است. نبردی شدیداً یکطرفه که در یک سوی آن همه جنگ افزارهای این ستیز (تکنولوژی اطلاعات) در اختیار غرب قرار دارد و در این سو، جوامعی که مورد هجوم قرار می گیرند، ابزاری حداقل، برای دفاع در برابر این هجوم در اختیار دارند.
پژوهشها نشان می دهند در حالی که بیش از ۱۰ هزار پایگاه فعال و گسترده در محیط مجازی در حال حمله به ارزشها، تعالیم و مقدسات اسلامی هستند، در بهترین شرایط، حداکثر ۲۰۰ پایگاه در فضاهای دینی و قرآنی به دفاع از ارزشهای اسلامی مشغولند.
در واقع غرب، اسلام را بعنوان بزرگترین معارض خود در حال و آینده و به عنوان خطری که آینده غرب را تهدید می کند، شناخته است و در سوای «جهانی سازی»، مشغول حمله شدید در محیط مجازی به آن است. در این وضعیت، ما چه می کنیم؟
گزارش حاضر درصدد بیان واقعیت ها در این مقوله است.
● جهانی سازی با ابزار تکنولوژی اطلاعات
هر توصیف و تعریفی را که از جهانی سازی یا به تعبیری خوش بینانه «جهانی شدن» بپذیریم، نقش کلیدی فناوری های نوین «اطلاعات» و «ارتباطات» را در آن نمی توان نادیده گرفت، تا جایی که در بخش اعظم ادبیات گسترده ای که در این دو حوزه شکل گرفته، این دو مفهوم یعنی جهانی سازی و جامعه اطلاعاتی غالباً به یک معنا یا در امتداد یکدیگر به کار رفته اند.
به بیان دیگر باید گفت که با نوآوری ها و تغییرات تکنولوژیک در عرصه ارتباطات، جهانی سازی چه در بعد اقتصادی و چه از منظر ساختارهای اجتماعی، امکان شکل گیری و رشد و نمود یافته است.
جهانی سازی چه به عنوان پروژه (طرح مدیریت شده) و چه در قالب پروسه (فرایند خود به خودی) بر بستر ارتباطات نوین و از مجرای جامعه شبکه ای جریان می یابد.
در عصر حاضر وجود محیط مجازی و دنیای اطلاعات و فن آوری های ارتباطات و دسترسی آسان اقشار مختلف مردم به اینچنین فضاهایی مانند اینترنت، روزنامه، رادیو، تلویزیون، ماهواره و... وظیفه حکومت ها را در باب دفاع از آرمان ها و ارزش های ریشه ای و تاریخی قوم و ملت خود سنگین تر کرده است؛ چرا که تداوم و تداخل و گستردگی دنیای اطلاعات و محیط های مجازی نباید منجر به از میان رفتن دستاوردهای تاریخی و خدشه دار شدن مقدسات مردم شود.
با این حال گسترش دنیای فن آوری اطلاعات و محیط های مجازی،کشورهای جهان سوم را در خطر انحطاط فرهنگی و اجتماعی قرار داده و بسترهای تهاجم فرهنگی را مهیا ساخته است که به قول «مانوئل کاستلز» پژوهشگر علوم ارتباطات اگر کشورهای جهان سوم با چشمانی باز وارد باشگاه جهانی جامعه اطلاعاتی نشوند و برخورد خلاق و آگاهانه با این پدیده نداشته باشند، دیر نخواهد بود که فرد خود را در این قمار خانه الکترونیک ببازند.
● جامعه اطلاعاتی
ظهور جامعه اطلاعاتی که صاحب نظران آغاز جدی آن را به ابتدای دهه ۱۹۹۰ میلادی و بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی نسبت می دهند، بیش از هر چیز مرهون گسترش جهانی ارتباطات الکترونیک و ورود اینترنت به ساختار اجتماعی است. اینترنت در واقع باشگاهی جهانی از کاربران کامپیوتر و بانک های جهانی را ایجاد کرده؛ به نحوی که امروز غیبت یا حضور در شبکه ها و پویایی هر شبکه در برابر دیگر شبکه ها از منابع حیاتی سلطه و تغییر در جامعه ما محسوب می شوند.
«فرانک وبستر» جامعه شناس برجسته انگلیسی و صاحب نظر در مباحث مربوط به جامعه اطلاعاتی در تعریف این مفهوم بر پنج معیار برای تشخیص جامعه اطلاعاتی تکیه می کند: عامل تکنولوژیک،عامل اقتصادی، عامل شغلی، عامل مکانی و عامل فرهنگی.
این جامعه شناس غربی معتقد است که در دوران حاضر هنوز انفجار اطلاعاتی غیرقابل تردیدی در حال وقوع است.
مدافعان جامعه اطلاعاتی در توصیف مزایا و آثار مثبت آن بسیار گفته و نوشته اند.
برخی از آنها رشد شبکه های اطلاعاتی و ارتباطات جمعی را عامل نزدیکی ملت ها و مردم به یکدیگر دانسته و معتقدند که این امر به تفاهم متقابل و صلح میدان خواهد داد. «ژان پی یردوپویی» جامعه شناس غربی در همین رابطه می گوید: «جامعه اطلاعاتی، جامعه ای خواهد بود بی اندازه هماهنگ، دهکده ای که سرتاسر سیاره را شامل خواهد شد. آرمان و کمال مطلوب همان جامعه شفاف و بی تعارضی است که با خود از در آشتی درآمده است.»
اما مخالفان جامعه اطلاعاتی نظریه ای عکس دارند و معتقدند که جامعه اطلاعاتی به جای آنکه ما را از قیدهای مادی رها سازد، مبارزه برای بقا را شدت می بخشد و انحصار ریشه ای فعالیت اقتصادی را بر ساحت های سیاسی و اجتماعی ما تحکیم می کند. به باور این افراد، تکنولوژی های جدید ارتباطی به جای توسعه هماهنگی میان مردم، از خود بیگانگی را تشدید می کنند و نظامی بسیار ناپایدار و بالقوه انفجارآمیز را پدید می آورند.
● جامعه اطلاعاتی در سطح ملی و فراملی
باتوجه به گستردگی محیط های مجازی سؤال اساسی اینجاست که چگونه باید با پدیده جامعه اطلاعاتی در سطح ملی و فراملی رفتار کرد؟
یک کارشناس مسائل جامعه اطلاعاتی در همین رابطه در دومین سمینار میان منطقه ای کشورهای آسیای مرکزی- غربی می گوید: «در سطح ملی، به نظر می رسد دولت های کشورهای در حال توسعه، راهی جز رفتار انبساطی با مقتضیات زندگی در جامعه ندارند، نکته اینجاست که بسیاری از حکومت ها و رهبران کشورهای در حال توسعه که بعضاً موضعی سخت، منتقدانه و سلبی در قبال فراگیر شدن جامعه اطلاعاتی و جهانی سازی دارند حتی بی آنکه خود بخواهند یا بدانند در عمل، شرایط تسلیم خود و کشورشان را به شیطان جهانی سازی فراهم می کنند.»
● دنیای مدرنیته اینترنت
«دکتر بهمن امامی» پژوهشگر علوم ارتباطات و مدرس دانشگاه در پاسخ به سوالاتم از پیدایش اینترنت می گوید: «در سال ۱۹۶۹ اینترنت متولد شد و این شبکه مخصوص «پنتاگون» (وزارت دفاع آمریکا) بود و برای مقابله با حمله احتمالی هسته ای روسیه به آمریکا ساخته شد. آمریکایی ها همیشه می گویند ما برای دستیابی به اینترنت مدیون روس ها هستیم؛ چون احتمال حمله آنها ما را وادار به اختراع اینترنت کرد.
در سال ۱۹۷۲ ایمیل اختراع شد و تاریخ بعدی این اختراعات سال ۱۹۸۹ است که به سال «مدرنیته اینترنت» معروف است، چون در این سال اینترنت به پدیده ای بنام «فرامتن» مجهز شد؛ فرامتنی که روزنامه نگاران هنوز هم درگیر آن هستند؛ یعنی از مرحله متن به فرامتن می رود که خالق این مدرنیته هنوز هم زنده است، آقای «تینبر نرزلی» به عنوان معمار مدرنیته اینترنت شناخته می شود و امکان فرامتن را او به دنیای اینترنت عرضه کرد.»
دکتر امامی در رابطه با فرامتن بودن دنیای مدرنیته اینترنت و تفاوت آن با کار روزنامه نگاری، در ادامه توضیحات خود می گوید: «در روزنامه نگاری سنتی ما همیشه نگاه از بالا به پائین شروع می شود یعنی از مدیر مسئول شروع می شود، بعد سردبیر، دبیر سرویس، گزارشگر و... اما اینترنت عکس این موضوع است، یعنی اول از اتاق ما که کامپیوتر در آن قرار دارد شروع می شود و کافی است تلفن را به کامپیوتر وصل کنید و به شبکه اینترنت متصل شوید. آنوقت دنیایی از اطلاعات و ارتباطات از سراسر جهان منتظر ماست که هم می توانیم اخبار و حوادث سایر نقاط جهان را بخوانیم و هم می توانیم خود تولیدکننده خبر باشیم و هر خبری را مخابره کنیم که در آن لحظه همه ما سردبیر هستیم؛ چون می توانیم مطالب را تغییر دهیم و امکان ویرایش و تعدیل داریم. در همان حال گزارشگر هم هستیم؛ چون می توانیم خبر دهیم و در عین حالی که مسئولیت تمام مطالب را داریم و نقش مدیر مسئولی را هم به عهده داریم، هر خبری را می توانیم مخابره کنیم. این مفهوم ساختار پایین به بالا یا به عبارت دیگر مردمی شدن سیستم خبررسانی است. نکته بعدی حرکت کردن اینترنت به صورت افقی است، یعنی ما با داشتن یک «کلمه عبور» می توانیم بدون هیچگونه محدودیتی وارد دنیای تار عنکبوتی اینترنت شویم و به اخبار و رویدادهایی از سراسر کره زمین دست پیدا کنیم.»!
● جهانی سازی اسلامی
دکتر رفعت بیات نماینده مردم زنجان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به آیه ۱۳ سوره حجرات که می فرماید: «یا ایهاالناس انا خلقناکم من ذکر و انثی و جعلناکم شعوبا و قبائل لتعارفوا ان اکرمکم عندالله اتقیکم» می گوید: «لتعارفوا» یعنی شناخت متقابل و البته شناخت برای اهدافی متعالی، چرایی ارتباط انسان ها در چارچوب نظری جامعه شناسی اسلامی می تواند به عنوان یک وجه تمایز کاملا جامعه شناختی بین فرضیه های جهانی شدن و جهانی کردن در عصر حاضر مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. آیه فوق چارچوب اجتماعی بودن و اجتماعی شدن را از دیدگاه بینش الهی تعریف می کند و شناخت از یکدیگر را برای هدفی مهمتر از آنچه که در جامعه شناسی ارتباطات قرن حاضر در غرب عنوان می شود بیان می کند. یعنی ارتباط و شناخت برای سلطه گری در جهانی سازی را مطرح می سازد. قرآن کریم تفاوت های فرهنگی، قبیله ای، قومی و نژادی را عامل ارتباط در ایجاد روابط گروهی، اجتماعی، ملی و بین المللی معرفی می کند.»
وی در ادامه می گوید: «نگاه این آیه شریفه یک نگاه معرفتی است و زمینه را برای جهانی شدن فراهم می کند به این معنا که هر کس یعنی هر گروه، انجمن، صنف، قوم و قبیله، ملیت، دولت و... می تواند توانمندی یا ویژگی های خود را در معرض شناخت قرار دهد تا در مبادله و تعامل رابطه منصفانه ایجاد کند.»
● تکنیک های فریبنده غرب
خانم دکتر رفعت بیات با اشاره به تکنیک های غرب در محیط های اطلاعاتی می گوید: «قهرمان سازی» از مهمترین تکنیک های غرب است تا بتوانند با این کار در اهداف جهانی سازی زمینه عاطفی و فرهنگی را برای سلطه خود فراهم سازند. این روش های آمریکا را پس از انقلاب اسلامی مکررا مشاهده کرده ایم. در چند سال اخیر نیز دولت واشنگتن درعراق با همین تکنیک ها افکار عمومی دنیا و حتی مردم را هدایت کرد. در جنگ جهانی دوم پس از روزهای سخت حمله ژاپن به بندر «پرل هاربور» آمریکا شدیدا به یک چهره قهرمان نیاز داشت، تا این که این خبر اعلام شد که «کولین کلی» خلبان نیروی هوایی در ارتش آمریکا یک کشتی جنگی ژاپنی به نام «هارونا» را در ۱۰ دسامبر ۱۹۴۱ با فرو انداختن یک بمب غرق کرده و در این نبرد جان خود را نیز از دست داده است. خبر این واقعه سه روز بعد از حمله به پرل هاربور منتشر شد. بدین ترتیب «کلی» نخستین قهرمان آمریکا در جنگ شد و سرودی که نام کلی در آن گنجانده شده بود به عنوان یک سرود ملی در دهه چهل فراگیر شد. بعدها معلوم شد که اصلا کشتی جنگی ژاپنی آن هم به بزرگی هارونا در آبهای منطقه نبوده است! و این کشتی سه سال بعد در «کیوهاربور» نزدیک بندر هیروشیما غرق شده است. به این ترتیب شیوه ها و تکنیک های رسانه ای که می تواند مهمترین نقش و کارکرد موثر در انتقال توانمندی ها را داشته باشد، به علل مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در روابط یکسویه «تسلط» قرار گرفته است.»
درعصر حاضر قدرت های استعمارگر و استبدادی جهان هدایت، کنترل و انسجام درونی نظام های اجتماعی را توسط وسایل ارتباط جمعی سنتی و مدرن و محیط های مجازی به کار گرفته اند و به عنوان یک نظام بین المللی اقتدارگرا و دیکتاتور و در قالب شعارهای فریبنده ای همچون تحقق دموکراسی، دفاع از حقوق بشر، مبارزه با تروریسم و... از یک سو به انقیاد ارزش های فرهنگی و اندیشه های معنوی و دینی جوامع مختلف می پردازند و از سوی دیگر به برتری و اولویت فرهنگ ابتذال و بی قید و بند و غیرقابل دفاع غرب مهر تأئید می زنند و از همین طریق منافع یکسویه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی خود را در سطح بین المللی حفظ کرده و برنامه های بلندمدتی را در تداوم آن دارند.
در این رابطه یکسویه، روابط متقابل مفهوم صلح جویانه را ازدست می دهد و به همین دلیل تکنیک های تبلیغاتی توسعه پیدا می کنند؛ تا جایی که در روابط بین المللی یکسویه با دروغ، شایعه و حتی ایجاد خشونت و خفقان صحنه سازی و برچسب زدن به افکار عمومی را به نفع خود و برعلیه اهداف طرف مقابل می سازند.
متأسفانه این شیوه و تکنیک های مختلف آن درجریان جهانی شدن مبتنی بر نظریه «سلطه» مهمترین ابزار رسانه های غربی و خصوصاً آمریکایی بویژه در محیط های مجازی است؛ تاجایی که اگر نظرات متفاوت در جوامع مختلف قدعلم کنند و یا به مبارزه با تفکرات اعلام شده غرب برخیزند، با استفاده از تکنولوژی فن آوری اطلاعات شدیداً سرکوب خواهند شد.
گردانندگان تکنولوژی اطلاعات غرب در عین حال که از دموکراسی و حق انتخاب مردم و مخاطبان خود سخن به میان می آورند، استبداد حاکم و جاری برکارکرد این تکنولوژی را پنهان می سازند و درواقع مخاطبان تکنولوژی اطلاعات حق آزادی و انتخاب را دارند اما هرگونه انتخابی که خارج از چارچوب شرکت های فراملیتی صورت گیرد، فرد را در جهان تحت سلطه آنها مطرود خواهد کرد.
● تکنولوژی و دنیای غرب
حجت الاسلام والمسلمین «محمدعلی معلی» کارشناس و صاحب نظر در امور فرهنگی، درباره تکنولوژی و دنیای غرب می گوید: «انتساب تخریب ارزش های مذهبی و زوال فرهنگی به تکنولوژی، از دیرباز در غرب پیروانی داشته است، درباره چهره پنهان تکنولوژی گفته اند: «هروسیله تکنیکی و در یک کلام خودتکنیک دارای ایدئولوژی است. باران بلاهای بی فرهنگی، لجام گسیختگی انسانی، فقدان شعور اجتماعی و تخریب باورهای انسان ساز مذهبی، همه ناشی از این ایدئولوژی است؛ بخصوص تکنولوژی رسانه ای.»
نظریه مخالف با فن آوری جدید در ایران ازطریق شاگردان «هایدگر» همراه با نظریه غربزدگی رواج یافت، این گروه هرچند در افشای خیانت روشنفکران وابسته قدم های مثبتی برداشته اند اما در ادامه با ضدیت افراطی با تکنولوژی، ناخواسته خود مروج نوعی تفکر وارداتی شده اند.»
«نیل پستمن» برای ایدئولوژی فوق واژه تکنوپولی یعنی نظام انحصارگر تکنولوژی را ساخته است.این صاحب نظر در امور فرهنگی در ادامه سخنان خود با اشاره به فن آوری رسانه ای می گوید: «غرب که سرزمین صدور کالاهای مصرفی و «صنعت فرهنگ» است، هرگز نمی خواهد با آموزش مصرف کنندگان، منافع خود را به خطر اندازد. بنابراین فن آوری های کلیدی را از اسرار خود می شمارد و کشورهای غیروابسته مثل ایران را در تحریم دستیابی به تکنولوژی پیشرفته قرار می دهد، آمریکا درمورد فناوری رسانه ای حساسیت بیشتری به خرج داده وحتی از آموزش دانش نرم افزاری آن نیز در زمان حکومت وابسته پهلوی جلوگیری کرد و بالاخره درصورتی اجازه تأسیس دوره روزنامه نگاری را داد- مهرماه ۱۳۴۵- که دانشجویان همگی از افراد وابسته و گزینش شده توسط سفارت آمریکا در ایران باشند. بعد از پیروزی انقلاب نیز عواملی که قرارداد خرید سلاح های پیشرفته نظامی را فسخ کردند با این توجیه که ما با هیچ کشوری جنگ نداریم پادگان ها را از سربازان خالی کردند و هم آنان دانشکده علوم ارتباطات را نیز تعطیل کردند با این شعار که این علوم آمریکایی است! در حالی که این اقدام دولت موقت بیشتر با منافع آمریکا سازگاری داشت. تأسف انگیزتر آن که درسال های اخیر بعضی از تأثیرپذیران از شاگردان هایدگر با تحمیل این نظریه ها بر آیات و روایات به ابداع نظریه ای التقاطی دست زده و کوشیدند تضاد تعالیم انبیا را با فن آوری های نوین ثابت کنند، معنی حرف آنها این است که جسارتاً بگوییم از نظر پیامبران الهی، الاغ سواری بهتر از استفاده ازهواپیماست! متأسفانه این تفکر علاوه بر محروم کردن دین باوران از فن آوری های جدید گناه مهاجمان فرهنگی و استعمارگران را به گردن تکنولوژی می اندازد و شیطان جنی و انسی را تبرئه می کند درست مثل این که در جنگ موقع اصابت موشک به سنگرهای خودی کسانی بگویند: مرگ بر موشک!
● توجه اسلام به ارتباطات
بدون شک از فن آوری اطلاعات در جهان سوءاستفاده می شود اما این سوء استفاده ناشی از کاربران تکنولوژی است نه اقتضاء آن.
اسلام نه تنها مخالف فن آوری اطلاعات نیست که آن را با روح پیام های خود در تناسب و سازگاری بیشتری می بیند تا پیام های غیر اسلامی و کفرآمیز و اگر مؤمنان از دانش ارتباطات برخوردار شوند سازگاری رسانه ها با پیام های الهی را درخواهند یافت.
«حجت الاسلام والمسلمین معلی» با اعلام مطلب فوق می گوید: «اسلام برای ارتباطات بیش از هر مرام و مکتب و دین دیگری، اهمیت قائل شده است با این فرق که واژه ارتباط در اسلام بدون توجه به محتوا و پیام به کار نرفته است، کلماتی مانند رسالت، تبلیغ، وعظ، خطابه، ارشاد، منبر، فرمان به هنجارها و نهی از ناهنجاری ها که به جای واژه ارتباط به کار می روند درعین حال نوع و جهت پیام را نیز مشخص می کند، چنین دینی نه تنها با ابزار رسانه ای مخالف نیست بلکه به آن معنا و جهت درست می بخشد، درعین حال درباره فرهنگسازی تکنولوژی رسانه ای چه مثبت و چه منفی نباید بزرگ نمایی کرد. طبق آمار، بیش از هفتاد درصد ارتباطات شفاهی- میان فردی- صورت می گیرد که ۲۵ درصد آن کلامی و ۴۵ درصد بقیه غیرکلامی است.»
● جنبش فکری غرب
«پست مدرنیسم» اکنون یک جنبش فکری در غرب است و همه ابعاد زندگی روزمره را از برنامه های تلویزیون گرفته تا طرز لباس پوشیدن، موسیقی و... دربرگرفته است که البته پیامدها و آثار آن به سایر نقاط جهان نیز سرایت کرده است.
از آنجا که فرهنگ رسانه ای و مصرفی غرب «پست مدرن» است و دربردارنده کالایی شدن همه جنبه های زندگی است و در آن مصرف، روش اصلی اظهار وجود است و اعتقادات و ارزش های سنتی با نوآوری های مداوم در تولید و بازاریابی کالاها فرو می پاشند، صدور این فرهنگ به بقیه جهان ازطریق گسترش ارتباطات جمعی را می توان مدل یک فرهنگ جهانی پست مدرن قلمداد کرد.
«دکتر علی عباسپور تهرانی فرد» نماینده مردم تهران و رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی درگفتگو با سرویس گزارش کیهان درباره نحوه استفاده ما از فضاهای مجازی « T I س و دنیای اطلاعات می گوید:«استفاده ما از فضاهای مجازی دنیای تکنولوژی و فن آوری های علم اطلاعات مطلوب نیست. وعلیرغم تلاش هایی که شورای عالی انفورماتیک داشته و کارهای مختلفی صورت گرفته و همچنین با توجه به اعتباراتی که تحت عنوان گسترش فن آوری درمجلس شورای اسلامی به محیط های مجازی اختصاص داده می شود متأسفانه باید اذعان داشت که ضریب نفوذ اینترنت درکشورمان قابل قبول نیست وهنوز در بخش های مختلف T I به طور مطلوب از پتانسیل های موجود استفاده نکرده ایم.»
رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی معتقد است که چون درعرصه استفاده از محیط مجازی موفق عمل نکرده ایم، درحوزه مبارزه با دشمنان و ترفندهای بیگانگان هم ضعیف هستیم.
وی درادامه می گوید:«پیشرفت غرب درزمینه محیط های مجازی و تأثیرات مخرب آن برفرهنگ و اصالت های ما به خوبی نشان می دهد که متأسفانه دراین زمینه بسیار ضعیف عمل کرده ایم و لازم است برای گسترش فن آوری های اطلاعات و ورود به دنیای بی انتهای تکنولوژی محتوای علمی و آموزشی را تقویت کنیم و با برنامه ریزی های منسجم و هماهنگ پیش برویم اگر بتوانیم دراین عرصه حرفی برای گفتن داشته باشیم، آنوقت است که می توانیم هم از نظام و انقلاب دفاع کنیم و هم می توانیم ارزش ها و آرمان های کشورمان را به جهانیان بشناسانیم.»
«دکتر عباسپور تهرانی فرد» فضاهای مجازی را یکی ازمناسب ترین ابزارها در دفاع از نظام جمهوری اسلامی و آرمان ملی می داند و می گوید:«سایت های اینترنتی مختلفی که از خارج از کشور هدایت می شوند برعلیه کشورمان فعالیت دارند و این امر وظیفه ما را دربرابر رسالت انقلاب اسلامی و دفاع از آرمان های ارزشی آن دوچندان می کند.»● ضعف دربینش نقادانه
«دکتر بهمن امامی» پژوهشگر علوم ارتباطات و مدرس دانشگاه درپاسخ به سؤالاتم می گوید:«باید ما نیز همانند غربی ها از اینترنت و تمامی امکانات موجود در فضاهای مجازی استفاده کنیم و قدرت نقادی و تحلیل درجامعه را بالا ببریم. متأسفانه بسیاری از مخاطبان ما بینشی نقادانه ندارند و باید براساس خبرهای تشریحی، تحلیلی، تفسیری بتوانیم این بینش را تقویت کنیم و چراغ عنصر «چرایی» خبر را درمخاطب روشن کنیم. یکی از رمزهای موفقیت غرب این است که از قدرت تحلیل و نقادی برخوردار است و مطبوعات آن جنبه روانشناسی خبر را بیشتر رعایت می کنند و از طرفی هم، چون دیدگاه استعماری دارند، نیازهای جوامع مختلف از جمله جهان سوم را کاملا می شناسند و با ذائقه آنها آشنا هستند. جامعه شناسان غربی روی فرهنگ مشرق زمین و سایر ممالک دنیا مطالعات و تحقیقات وسیعی داشته اند و از همین رو دراستفاده از محیط های مجازی و تأثیرگذاری بردیگر فرهنگ ها موفق تر عمل می کنند.»
امروزه واقعیت غیر از این نیست که بازیگران اصلی رسانه های جمعی غرب، نه سردبیران و خبرنگاران آنها بلکه صاحبان شرکت های بزرگ جهانی اند. این مالکان که گروه کوچکی از جامعه بشری را تشکیل می دهند هر روز با ادغام های خود بر اکثریتی عظیم از مردم جهان سلطه یافته اند. این سلطه و برتری امکان تولید یکنواخت پیام و برنامه های ارتباطی را برای آنها به وجود آورده است که شناخت این موضوع می تواند ما را درارزیابی مجدد محتوای پیام ها و برنامه های وسایل ارتباطی جمعی غرب توانمندتر سازد.
بدون شک کشورهای درحال توسعه به عنوان پرچمداران انتقاد از این گونه پیام رسانی، با شناخت بیشتر شیوه های اغواگری وفریب رسانه های حاکم برجهان و بازار تولید پیام؛ از این رهگذر آمادگی بیشتری برای روشنگری مردم خود دربرابر پیام های فریبنده صاحبان سرمایه و سلطه می یابند.
«بازیگران سلطه» عنوانی است که «مک چسنی» نظریه پرداز آمریکایی و استاد دانشگاه ایلی نویز به دست اندرکاران وسایل ارتباط جمعی می دهد.
این اصطلاح وقتی بیشتر معنا می یابد که در می یابیم مثلا انتشارات کتاب در آمریکا در انحصار فقط چهار شرکت بزرگ است و یا می شنویم بازار جهانی رسانه ها توسط هفت شرکت چند ملیتی اداره می شود. یا اینکه این هفت شرکت چند ملیتی ۸۰ تا ۸۵ درصد بازار موسیقی جهان را نیز در دست دارند.
در واقع با نفوذ و سلطه صاحبان سرمایه های جهانی، رسانه ها، اقتصاد، سیاست و فرهنگ در یکدیگر ادغام شده و در بسیاری از مواقع به یکدیگر وابستگی پیدا کرده اند؛ از این روست که گفته می شود دیگر نمی توان رسانه ها را از سیاست و اقتصاد جدا کرد و آنها را در چارچوبی مشخص و متمایز از سایر فرآیندها قرار دارد.
«ادوارد هرمان» نظریه پرداز دیگر غرب معتقد است: شرکت های عظیم رسانه ای، آژانس های تبلیغاتی و شرکت های عظیم چند ملیتی منافع تنگاتنگی در ایجاد فضای مناسب سرمایه گذاری در جهان سوم دارند و رابطه شان با حکومت در این سیاست گذاری ها رابطه صمیمی است.
با این حال بسیاری از نظریه پردازدان غرب صافی های سیاسی، اقتصادی پیام های وسایل ارتباط جمعی را در دستان صاحبان سرمایه می بینند؛ زیرا امروز چه بخواهیم و چه نخواهیم پول و قدرت به واسطه کنترل مستقیم و نفوذ غیرمستقیم به رسانه ها راه یافته است.
یکی از محققان و نظریه پردازان غرب در دهه گذشته، از بیشتر از ۲۳ شرکت مسلط بر وسایل ارتباط جمعی جهان سخن به میان آورده است، اما اکنون «مک چسنی» از هفت شرکت نام می برد و این واقعیت بیانگر آن است که «گروه کوچک» حاکم بر «اکثریت مخاطبان» برای برآوردن اهداف خود، روز به روز کوچکتر و منسجم تر می شود. پس باید گفت صاحبان وسایل ارتباط جمعی در دنیای غرب گروهی کوچک و همگن ، با اهداف مشخص و مشترکی هستند که بارزترین هدف آنها سلطه بر فرهنگ کشورهای جهان سوم و تخریب بی رحمانه باورها و دستاوردهای تاریخی و ارزشی آنهاست.
● منبر مجازی
حجت الاسلام والمسلمین معلی کارشناس و صاحب نظر در امور فرهنگی با اشاره به سیر تکاملی رسانه ها می گوید: «درطول تاریخ، تکامل ابزار رسانه ای هربار توان اقنای جدیدی را دراختیار حکومت ها قرارداده است و درهرمرحله ازپیشرفت وسایل ارتباط جمعی، افراد بیشتری دردسترس رسانه ها قرار گرفتند و مرزهای جغرافیایی و فرهنگی حکومت ها گسترش یافت که با تکامل فن آوری رایانه ها و ترکیب آن با ارتباطات راه دور مثل فیبرنوری و ماهواره این باردیگر تنها حکومت ها به عنوان پـیام گذار مطرح نیستند؛ بلکه هردریافت کننده پیام بالقوه می تواند پیام دهنده و تأثیرگذار هم باشد.
بدین ترتیب پیشرفته ترین کشورها نیز نمی توانند برای مهندسی افکارعمومی، این تکنولوژی شرکت را کنترل کنند.»
حضرت امام (ره) درروزهای مبارزه و انقلاب درنوفل لوشاتو پای درخت سیب می نشست و برای جمعی محدود سخن می گفت. نوار سخنرانی امام (ره) بلافاصله به چند نقطه از ایران ارسال می شد. درهمان شب به سرعت از نوارپیاده شده و بعد از تایپ روی ورقه های استنسل، دستگاه پلی کپی شروع به گردش می کرد قبل از طلوع آفتاب، اطلاعیه سخنان امام (ره) درسطح شهرها پخش شده بود، نوارهای کاست آن مدتی بعد به دست مردم می رسید و آنگاه پژواک این پیام ها درسخنرانی ها و منابر به گوش می خورد.
حجت الاسلام والمسلمین معلی با اعلام مطلب فوق با اشاره به اینترنت به عنوان یک فضای مجازی درعصر حاضر می گوید:«امروزه اینترنت این امکان را دراختیار مؤمنان قرارداده است که درخدمت تبلیغ اسلام باشند و پیشنهاد می شود حوزه های علمیه برای تشکیل «منبرهای مجازی» برای مخاطبانی از همه جهان برنامه داشته باشند. درچنین ارتباطی پیام های شفاهی و مکتوب، کلامی وغیرکلامی،انسانی و رسانه ای یکجا منتقل می شود.»
این صاحب نظر در امور فرهنگی با برشمردن اهمیت ارتباطات غیرکلامی می گوید: «اسلام برای حضور در چنین اجتماعاتی توصیه هایی می کند که حاکی از عنایت این دین به ارتباطات غیرکلامی در بین مؤمنان است. توصیه به استفاده از رایحه های دل انگیز و توجه به آرایش ظاهری در هنگام حضور روزانه در مساجد از آن جمله است، متأسفانه مؤمنان امروزه از تأثیر پیام های غیرمستقیم غافلند؛ پیام هایی که گاهی نیز همراه کلام منتقل می شود. لبخند، اخم، بلندی و آهستگی صدا، انتخاب واژه های ادیبانه ومهربانانه و انواع تأکیدهای کلامی و همچنین شرایط زمانی و مکانی کلام، کوچک های بزرگی هستند که اگر مورد عنایت قرارگیرند، بهتر از هر تبلیغی می توانند مروج اسلام ناب باشند، بخصوص درآمیختگی ارتباطات انسانی و رسانه ای که معجزه ارتباطات را به ظهور می رساند می تواند درخدمت تبلیغ اسلام قرارگیرد.»
● انتظار فرج یعنی تسلط بررسانه ها
حجت الاسلام والمسلمین «معلی» با بکارگیری تعابیر زیبایی از رسانه ها می گوید:«بی تردید بررسانه های پیچیده روزکسانی لگام خواهند زد که پیام برتر داشته باشند و این پیام دردستان ما است و تعلل جایز نیست چرا که چشم و گوش دنیا به سوی ما کشیده شده و باید پیام اسلام را برموج رسانه ها سوار کنیم. به نظرمن انتظار فرج یعنی تسلط بررسانه ها، بنا به تعبیر زیبای نظریه پردازی مشهور ارتباطات: رسانه های شنیداری ادامه گوش و رسانه های دیداری ادامه چشم هستند، همانطوری که سنگ ادامه دست و دوچرخه ادامه پاهای ماست.»
معلی معتقد است که جهان درآستانه یک تحول عظیم قراردارد و استفاده از نوعی فناوری که همه بتوانند پیام دهنده و پیام گیرنده باشند، پیش نیاز یک رستاخیر بزرگ است.
«پروفسور حمید مولانا» روزنامه نگار و استاد دانشگاه درباره جهان اسلام و رسانه های جهانی اظهارات جالبی دارد! و می گوید: «آشفتگی اخیر در برخی کشورهای اسلامی- از ترکیه تا الجزایر و بوسنی- نه تنها مسئله مشارکت سیاسی و بحث اشاعه ارزش ها را پیش می کشد، بلکه تا حدود زیادی موضوعات مربوط به دسترسی به اطلاعات وحق ایجاد ارتباط را نیز در بر می گیرد.
ابهامات موجود در نحوه برخورد با مسائلی نظیر سکولاریسم، قومیت، ثبات منطقه ای ومشارکت دمکراتیک در کشورهای اسلامی همگی ریشه در ماهیت ارتباط اجتماعی دارند که واجد ابعاد داخلی و خارجی است. واکنش نخبگان نظامی وغیرنظامی ترکیه در ممنوع کردن فعالیت احزاب سیاسی اسلام گرا در پی استفاده آنها از تلویزیون ورسانه های الکترونیکی در جهت نشر اندیشه های اسلامی و کار غیرممکن احیاء هزاران نسخ تاریخی آسیب دیده در بوسنی، دو گواه روشن بر نقش محوری اطلاعات در سیاست های بین المللی و رشد بحث های ناظر به ارتباطات و فرهنگ اند.
بحثی که از زمان پایان جنگ ایدئولوژیک میان دو ابرقدرت از اهمیت خاصی برخوردار شده است.»
گزینش رسانه های غربی و به تصویر کشیدن جنگ خلیج فارس، بوسنی، جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و اختلاف اعراب و اسرائیل به عنوان منابع عمده خبری، نمونه بارزی از تعصبات غرب در مقابل حاکمیت اسلام است.
● گفتگو با رئیس مرکز مجازی مهدویت
در کشورمان چندین مرکز مجازی دینی وجود دارد که اغلب از کمبود یا نبود بودجه های اختصاصی وعدم حمایت دستگاه های دولتی شکوه و شکایت دارند و گردانندگان اینچنین مراکزی هم، تنها انگیزه ادامه این راه را عشق به مسائل دینی و مبارزه با فرهنگ بیگانگان می دانند.
بیشتر این مراکز غیردولتی هستند و حتی برخی مراکز عمومی همچون خبرگزاری قرآنی ایران نیز با این مشکل مواجهند. با «مهندس علیرضا فتحی پور» مدیر مرکز مجازی مهدویت در این مورد به گفت و گو می پردازم.
وی در ابتدا با اشاره به فضای مجازی در کشورهای غربی می گوید: «مبدع محیط مجازی و فضای اینترنت غربی ها هستند که کاربرد اولیه آن هم رسیدن به مقاصد نظامی و سیاسی بود، سپس به مراکز تجاری، علمی، فرهنگی و عقیدتی هم گسترش یافت و در چند سال اخیر باتوطئه و ترفند غرب فضای مجازی و دنیای ارتباطات با شیوه ای نامتعارف شروع به شکستن حصارهای اخلاقی و هجمه علیه مقدسات دینی و مذهبی نمود و کارهایی که قبلاً در فیلم ها انجام می دادند این بار در سطح وسیعتری به نام «اینترنت» انجام می دهند.»مدیر مرکز مجازی مهدویت درباره مبارزه غرب با اسلام از طریق محیط مجازی می گوید: «اغلب این مبارزه ها به ۲ شکل صورت می گیرد، اول این که از طریق سایت های خبری و اینترنتی خودشان و به صورت مستقیم و آشکارا ما را مورد حمله قرار می دهند. دوم حمله شدیدتر را از طریق سایت هایی که معلوم نیست گردانندگان آنها چه کسانی هستند و از کجا هدایت می شوند این کار صورت می گیرد و ازطریق محیطهای «چت» و اخیراً ویدئو کنفرانس مجازی اینترنتی به اهانت به مقدسات دینی می پردازند و از همین طریق متأسفانه بسیار پرتوان و حرفه ای واردشدند و حتی به معرفی برخی از مجلات، کتاب ها و فایل های صوتی و تصویری ضددین هم می پردازند، و در مقابل، سایت های ما هم به اندازه آنها قوی نیست. مثلاً در یکی از محیط های مجازی خارجی نزدیک به ۲۰۰ غرفه فارسی زبان وجود دارد که به ترویج مسائل غیراخلاقی و ضداسلامی می پردازند.»مهندس فتحی پور درباره چگونگی شکل گیری مرکز مجازی مهدویت می گوید : «در ابتدا که برنامه «بسوی ظهور» در شبکه دوم سیما شکل گرفت ما برای پاسخگویی به سؤالات مردم یک سایت راه اندازی کردیم و آنقدر از آن استقبال شد که سپس تصمیم به راه اندازی سایتی تحت عنوان «مرکز تجاری مهدویت» گرفتیم. در حال حاضر متأسفانه چون هیچگونه حمایت خاصی از این مرکز نداریم، فعالیت ها نیز آنچنان چشمگیر نیست. مثلاً در فعالیت های قبلی حدود ۳ هزار عضو از سراسر دنیا داشته ایم، که به سایت ما مراجعه می کردند و خیلی از آنها واقعاً دغدغه دین داشتند و در میان آنها حتی کسانی هستند که می توانند برنامه نویسی کنند و به برخی از شبهات پاسخ دهند مثلاً در یکی از سایت ها مطالبی را درباره صهیونیسم داشتیم و مراجعه کنندگانی که به زبان خارجی مسلط بودند آنرا ترجمه می کردند و همه این فعالیت ها خودجوش بود و مراجعه کننده از سراسردنیا هم داشتیم اما الان هیچ حمایتی به این مرکز نمی شود و فقط با هزینه شخصی اداره می شود.»
وی در ادامه می گوید: «اینترنت و محیط های مجازی عرصه خوبی است برای فعالیت های دینی و اخلاقی اما متأسفانه باید اذعان داشت که در این حوزه متولی واحد و مشخصی وجود ندارد، مثلاً در عرصه آموزش مجازی دانشگاه های ما تازه درس های مجازی را می گذرانند و تازه استانداردهای لازم را هم رعایت نمی کنند.»
رئیس مرکز مجازی مهدویت با اشاره به سایت های دولتی می گوید: «باید ادارات و ارگان های دولتی کارها را از طریق محیط مجازی انجام دهند اما متأسفانه می بینیم مراجعه کنندگان به یک اداره ساعت ها در انتظار جواب یک نامه می مانند و دست آخر هم می شنوند که جواب نامه آنها نیامده، این در حالی است که ارباب رجوع باید از طریق محیط مجازی دنبال کارهای خود را بگیرد، اما متأسفانه باید گفت اکثر سایت های وزارتخانه ها و ادارات و ارگان ها در کشورمان یک سایت مرده و غیرفعال است و اکثر سایت ها به صورت خصوصی اداره می شوند.»
خبرگزاری قرآنی ایران دیروز از قول «شلن برگر» سرپرست یک تیم تحقیقاتی بین المللی اعلام کرد که وسایل ارتباط جمعی پرنفوذ و محیط های مجازی بین المللی عمدتاً در مالکیت سرمایه داران آمریکایی و صهیونیست ها قراردارد که اغلب تصویر منفی و منفوری از اسلام و جمهوری اسلامی ایران ارائه می دهند.
سایت خبری «بی بی سی» هم دیروز درخبری تحت عنوان «وبلاگ های ایرانی و بحران اتمی» با درج آدرس تعدادی از وبلاگ نویسان داخلی به تشویق فریب خوردگانی پرداخت که در وبلاگ های شخصی خود علیه مواضع صلح آمیز هسته ای کشورمان موضع می گیرند.
● تهاجم رسانه ای
هنگامی که به سایت های خبری خبرگزاری های خارجی سر می زنیم می بینیم برخی از نویسندگان و روزنامه نگاران که هم اکنون در روزنامه ها و خبرگزاری های کشورمان فعالیت دارند، به شدیدترین وجهی از تربیون بیگانگان،ارزش ها و باورهای ملی، میهنی و اسلامی را مورد هجوم قرارمی دهند و طوری از فضای خفقان و نبود آزادی درایران سخن می گویند که زندانی های دربند درگوانتانامو و ابوغریب هم اینچنین نمی کنند.
برخی از این افراد متأسفانه درجایگاه سردبیر سرویس سیاسی، ادب و هنر و... درنشریات داخلی فعالیت دارند.
«پروفسور حمید مولانا» استاد دانشگاه های آمریکا و صاحب نظر درامر ارتباطات و محیط های مجازی می گوید:«من قبل از اینکه به ایران بیایم، دریکی از شبکه های تلویزیونی آمریکا برنامه ای از شخصی به نام «کاپلن» دیدم. وی یکی از دبیرهای مجله «آتلانتیک» است».
این آقای کاپلن دریک برنامه تلویزیونی به نام «چارلی روز» که برنامه مورد علاقه تحصیلکرده های آمریکاست، صراحتاً می گفت:«ما باید نظام ایران را براندازیم و این کار را باید از طریق مجلات و روزنامه ها و کامپیوتر و اینترنت انجام بدهیم.»
کاپلن می گفت:«باید تا می توانیم پول بدهیم تا نفوذ پیدا کنیم.» و به همین صراحت می گفت که ما همین کار را جاهای دیگر مثل شوروی سابق و آلمان شرقی کردیم و شد! اینها درسطح دیپلماسی پنهان نیست و در سطح خیلی آشکاری است!»
پروفسور مولانا درپاسخ به این سوال که دولتمردان آمریکا مردم را با چه شیوه هایی از مسایل مهم دور نگه می دارند و چطور می شود که اهالی واشنگتن، بوستون و شیکاگو از آنها که خارج از آمریکا هستند، در مورد امور سیاسی آمریکا کمتر می دانند، می گوید: «این مسئله برمی گردد به موضوع کنترل محیط های مجازی و رسانه ها و دسترسی به این نوع اطلاعات شما فکر نکنید همه مردم آمریکا هر روز صبح بیدار می شوند و مطالعه می کنند و همه چیز هم در اینترنت هست و می روند حقیقت را پیدا می کنند و تناقضات خبرها را هم درمی آورند نه اصلاً چنین چیزی نیست.
آنها اصلا این کار را نمی کنند. آنقدر کار دارند که به آن نمی رسند. آن افرادی هم که کار ندارند، آنقدر آگهی می بینند که به اینترنت نمی رسند. بعد از جنگ جهانی دوم آمریکا کاملاً عوض شده امروز دربهترین مجله های آمریکا تنها اخبار ورزشکاران وهنرپیشه ها نوشته می شود یا درباره آدم های ثروتمند و یا درباره تفریحات مختلف می نویسند.»
پروفسور مولانا درمثالی جالب از جامعه مادی وسوداگر آمریکا می گوید:« درقضیه حمله صدام به کویت یک روز صبح ساعت ۶ خبرنگار شبکه N . B . C با تلفن مرا از خواب بیدار کرد وگفت:«پروفسور مولانا کار داریم. گفتم:«بفرمائید. گفت: شنیده اید که صدام حمله کرده به کویت؟ ما می خواهیم صبح همین طور یک چیزی به ببیندگان خودمان بگوئیم. گفتم: بله من هم شنیده ام که صدام به کویت حمله کرده ولی چه بگویم؟گفت: فکر نمی کنید که صدام مثل هیتلر می ماند و به کشوری دیگر تجاوز کرده؟ گفتم: نمی دانم. این را از رئیس جمهور آمریکا بپرسید که توی این ۸ سال گذشته ایشان به صدام کمک کرده است. گفت: خب حالا بگویید که مردم آمریکا چه فکر می کنند؟ گفتم: فکر نمی کنند دارند توی نقشه نگاه می کنند ببینند کویت کجاست!؟ قضیه افغانستان هم همین طور بود. مردم آمریکا اصلاً نمی دانستند افغانستان کجاست، تا بفهمند آنجا چه اتفاقی افتاده است!؟»
● محیط های مجازی مروج دین
برخی از محیط های مجازی داخلی به ترویج افکار دینی و اسلامی به صورت تخصصی می پردازند، که اگر مورد حمایت کامل مالی دستگاه های دولتی قرار بگیرند، قطعاً می توانند اهرم های محکم و استواری دربرابر دشمنان در نبرد مجازی کنونی باشند.
به دیدار «مرتضی رضایی زاده» معاون خبرگزاری قرآنی ایران می روم تا دیدگاه های ایشان را درباره محیط مجازی و فعالیت های این مرکز به عنوان یک مرکز مجازی دینی که به صورت تخصصی در امور قرآنی در سطح جهان اسلام فعالیت دارند، جویا شوم.
ایشان با اشاره به پایگاه های ضددینی می گوید: «چندی پیش شبکه «العربیه» آمار تکان دهنده ای را منتشر نمود که نشان می داد بیش از ۱۰ هزار پایگاه فعال و گسترده در سطح جهان بر ضد قرآن و معیارهای دینی و اسلامی فعالیت دارند، و در مقابل اینها، تنها ۲۰۰ پایگاه اینترنتی در فضای مجازی وجود دارد که در راستای دفاع از قرآن و احکام اسلامی هستند. با این حال نتیجه می گیریم که دنیای غرب تأثیرگذاری فضای مجازی را به خوبی دریافته؛ چرا که در عصر فن آوری های اطلاعات و گستردگی دامنه ارتباطات مجازی، هر کشوری سهم بیشتری داشته باشد، قطعاً موفقیت بیشتری هم کسب خواهد کرد.»
رضایی زاده با اشاره به اینکه روزانه ۴۰ تا ۵۰ هزار بازدیدکننده سایت خبرگزاری قرآنی ایران را می بینند، می گوید: «اخبار قرآنی از سراسر جهان اسلام را به ۴ زبان زنده دنیا- فارسی، عربی، انگلیسی و فرانسه- در سایت این خبرگزاری قرار می دهیم و روزانه ۱۵۰ تا ۱۷۰ خبر تولیدی و اقتباسی نیز کار می کنیم؛ اما در بحث بودجه با مشکلات عدیده ای روبرو هستیم که امیدواریم مسئولین امر به این موضوع توجهی ویژه اعمال نمایند.»
● نخستین جشنواره وبلاگ نویسی قرآنی
وبلاگ ها شاید مهمترین رسانه ارتباطی این روزها در فضای مجازی جهان باشند؛ فضاهایی که محل ارائه افکار و ایده های مختلف است و با سرعتی شگرف گسترده تر می شود.
ایران به عنوان یکی از کشورهای شاخص در داشتن جمعیت جوان بین سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ دارای ۱۲۸۰درصد! رشد استفاده اینترنت است و بنابر آخرین آمار، نزدیک به ۱۰درصد از مردم ایران، کاربران اینترنت اند و بالاترین نرخ جمعیتی کاربران اینترنت خاورمیانه نیز با ۳۱% مربوط به ایران است. رشد روزافزون وبلاگ نویسی در ایران شگفتی محافل رسانه ای و ارتباطاتی را برانگیخته است؛ تا جایی که از تهران به عنوان پایتخت وبلاگ ها یاد کرده اند. با توجه به گستردگی وبلاگ نویسی در ایران، اخیراً جشنواره ای بین المللی در راستای وبلاگ نویسی قرآنی به ابتکار خبرگزاری قرآنی ایران و با همکاری سیمای قرآن و معاونت امور مطبوعاتی و تبلیغاتی وزارت فرهنگ و ارشاداسلامی، سازمان حوزه ها و مدارس علمیه خارج از کشور، سازمان ملی جوانان و کوی دانشگاه تهران با هدف آموزش برای گسترش پرداختن به قرآن در اینترنت برگزار می شود.
«مرتضی رضایی» معاون خبرگزاری قرآنی در همین رابطه می گوید: «با رشد وبلاگ نویسی در فضای مجازی دستگاه های فرهنگی به این فکر افتادند تا از این پدیده نوظهور استفاده بهینه کنند و از این ابزار فراگیر و گسترده جهت توسعه مسائل دینی استفاده نمایند که خوشبختانه با راه اندازی نخستین جشنواره بین المللی وبلاگ نویسی قرآنی، یک نقطه عطف و یک رویکرد معنوی در فضاهای مجازی وبلاگ نویسی به وجود آمد، به شکلی که تاکنون که کمتر از ۲۰ روز از آغاز این جشنواره می گذرد، بیش از ۹۰۰ مطلب در قالب مقاله، شعر، داستان، سفرنامه و... با موضوعات قرآنی به دستمان رسیده و نزدیک به ۵۰۰ وبلاگ ثبت نام کرده اند که در ۲ بخش آموزش و مسابقه، این جشنواره برگزار می گردد و مخاطبین ما هم ۳ گروه، دانش آموز، دانشجو و طلاب هستند.»
رضایی زاده معتقد است که هرچقدر در استفاده مثبت از فضاهای مجازی در راستای گسترش فرهنگ دینی و اسلامی کوتاهی کنیم قطعاً دشمنان نظام استفاده بیشتری خواهند کرد.
● سایت های مرده
در رابطه با اظهارات معاون خبرگزاری قرآنی ایران، مهندس «علیرضا فتحی پور» رئیس مرکز مجازی مهدویت می گوید: «اگر جوانان جذب محیط های مجازی غیردینی و بیگانگان می شوند، این مقصر ما هستیم که بسترهای لازم را فراهم نکرده ایم و در این باره باید اذعان داشت که متأسفانه اغلب سایت های ایرانی، بصورت مرده کار می کنند و آنطرفی ها هم چون عرصه را خالی می بینند به تاخت و تاز می پردازند و انواع و اقسام خوراک های غیراسلامی را به خورد جوانان می دهند.»
وی با انتقاد به برخی از مسئولین امر می گوید: «مسئولین مربوطه نه اشراف دارند و نه به درک درستی از این مقوله رسیده اند. بنده در این حیطه مجازی با مدیران مختلفی برخورد کرده ام و به جرأت می توان گفت که ۹۰درصد آنها حداقل کار با کامپیوتر را نمی دانند و با فضای اینترنت آشنا نیستند و به همین دلیل متأسفانه فضای رشد را هم فراهم نمی کنند.»
وی در ادامه می گوید: «عرصه مجازی عرصه حقیقی است، چون تفکرات مطرح شده و جلسات آن همه حقیقی هستند و متأسفانه ما میدان را به آنطرفی ها داده ایم و اگر در این زمینه برنامه ریزی های درست و کارشناسی شده نداشته باشیم در آینده ای نزدیک با بحرانی بنام «بحران فضای مجازی » روبرو خواهیم بود.»
در همین رابطه، دیدگاه خانم دکتر لاله افتخاری نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی را هم جویا می شوم. ایشان می گوید: «دشمن از هر طرف بسترهای تهاجم فرهنگی را گسترش داده که قوی ترین ابزار آن فضای مجازی و اینترنت است که باید بر روی این موضوع در کشورمان جدی تر بحث شود و اگر برنامه ریزی دقیقی در این زمینه داشته باشیم قطعاً شاهد بازدهی اثرگذار آن هم خواهیم بود، چون جوانان هنگامی که در فضای مجازی دست خود را پر ببینند، دیگر گرایش به خوراک فکری بیگانگان نخواهند داشت.»
منبع : انجمن علمی دانشگاه شیخ بهایی


همچنین مشاهده کنید