پیشگیری از خفگی در کودکان

خفگی مهمترین و فوری ترین عامل تهدیدکننده سلامت انسان است که اگر در ظرف چند دقیقه عامل خفگی از بین نرود ، فرد می میرد و آن زمانی است که بنا به عللی ( مثل بسته شدن راههای تنفسی ، داروها و بیماری های فلج کننده مراکز تنفسی ، قرار گرفتن در محیطی با گازهای سمی و ... ) اکسیژن کافی به بدن انسان نرسد و مراکز حیاتی مهم واقع در مغز از اکسیژن محروم بمانند و به این ترتیب علائم خفگی از قبیل تنگی نفس ،‌کبودی لبها و نوک انگشتان ، کندی و نامنظمی نبض و از دست دادن حواس ظاهر می شود .
برخلاف تصور ، آسیبهایی که باعث خفگی کودکان می شوند ،‌خیلی ساده اتفاق می افتد و عواملی که به خفگی منجر می شوند به وفور در محیط زندگی کودکان وجود دارند و در زمانی که کودک با چنین عواملی تنها بماند ، ‌از روی کنجکاوی و بی تجربگی خود را در معرض خطر قرار می دهد . بنابراین بزرگترها به ویژه والدین واجب است که راههای پیشگیری از خفگی را شناخته و کودکان را از تهدیدکننده های مربوط دور نگهدارند .
● پیشگیری :
هر گونه طناب ( طناب بازی ، بند پردها و ... ) و حتی کمربند لباس را از دسترس کودکان دور نگه دارید. مواردی مشاهده شده است که کودکان ضمن بازی کردن با طناب و پیچاندن آن به دور گردن موجبات خفگی خود و یا هم بازی خود را فراهم کرده اند .
پاکتهای پلاستیکی بزرگ را در دسترس کودکان قرار ندهید . کودکان می توانند با فرو بردن پاکت در سر ( و گیرکردن آن در دور گردن ) که در بعضی مواقع ، قادر به بیرون آوردن آن نمی باشند ، زمینه خفگی را فراهم ساخته و با این کار باعث خفگی کامل یا اختلالات مغزی خود شوند ( به علت نرسیدن اکسیژن به سلولهای مغزی ) .
از خواباندن کودک در بالشهای خیلی نرم ( مثل بالش های تهیه شده از پر ) و بزرگ اجتناب کنید. بالشهای تهیه شده از پر در بعضی از کودکان موجب حساسیتهای تنفس می شوند. گیرکردن راههای تنفسی کودک در لای بالش ،‌ ممکن است موجب خفگی یا مشکل تنفسی برای کودک شود .
قنداق فرنگی نوزاد نباید آنقدر بزرگ باشد که نوزاد بتواند سر خود را در آن فرو کند ؛ در اینصورت ، می توان یک حوله تا کرده و در انتهای آن جاد داد تا از بروز حادثه جلوگیری شود .
از بندهای خیلی بلند برای پستانک کودک استفاده نشود بهتر است بند آن کوتاه باشد . ممکن است بندهای خیلی بلند با پیچ خوردن در دور گردن کودک ، موجب خفگی وی شوند .
پیشنهاد می شود پستانک فقط در مواقع ضروری با رعایت موازین بهداشتی زیرنظر والدین در اختیار کودک قرار گیرد .
در زمان شیرخوردن کودک با شیشه ( شیرخشک ) او را تنها نگذارید .
تکیه دادن شیشه شیرکودک بر بالش یا هر وسیله دیگر و رهاکردن او به حال خود ، می تواند باعث خفگی شود ؛ زیرا یک عطسه یا سرفه یا ... می تواند در چنین حالتی موجب اختلال در عمل بلع و تنفس کودک شده و برای او خطرناک باشد .
پوشاندن لباسهای کشی و یا بنددار به کودک که ممکن است به کالسکه یا جاهای دیگر گیرکند و باعث خفگی شود ، خطرناک است .
مراقب باشید که کودکان از مدادهای کوتاه ( کمتر از ۱۰ سانتی متر ) استفاده نکنند . برخی از کودکان عادت دارند که مداد را هنگام نوشتن به دهان گذاشته و آن را بمکند که با این عمل نادرست ممکن است موجب خفگی خود شوند ، در ضمن خطر چنین کاری را به آنان تفهیم نمایید.
مادران شیرده باید در زمان خواب آلودگی از شیردادن به کودک خودداری کنند . ممکن است مادر خواب آلوده در هنگام شیردادن کودک به خواب رود و در این وضعیت ،‌قرار گرفتن پستان مادر در ورودی راههای تنفسی کودک موجب مسدود شدن راههای تنفسی و خفگی وی شود .
از غذا دادن به کودک در حالت درازکش خودداری کنید . احتمال لیزخوردن غذا و گیرکردن آن در گلو در حالت درازکش بیشتر است .
از قرار دادن اشیاء کوچک مثل سکه ، دکمه در دسترس کودک خودداری کنید . برخی از کودکان عادت دارند که چنین اشیایی را در دهان بگذارند و با این کار بویژه در حال بازی ، خطر خفگی را برای خود فراهم می کنند .
در هنگام غذاخوردن ، کودکان را تنها نگذارید . ممکن است به دلایل مختلف غذا در گلوی کودک گیر کند و به کمک احتیاج داشته باشد .
استفاده کودکان از شکلاتهای مکیدنی سفت و آجیل با پوست بسیار خطرناک است . توصیه می شود ( ابتدا شکلات ها را خرد و آجیل را مغزکرده و سپس به کودک بدهید . )
به بچه ها تفهیم نمایید که استفاده از آدامس ، شکلات ( یا هر نوع ماده غذایی ) در هنگام بازی بسیار خطرناک است . هنگام بازی به علت دم و بازدم های قوی و حرکت سر به سمتهای مختلف ( فاصله گرفتن چانه از سینه ) ، احتمال حرکت مواد غذایی به طرف حلق به صورت غیرارادی زیاد بوده و ممکن است موجب خفگی شود .
از خنداندن بچه ها در حین خوردن و آشامیدن بپرهیزید .
صحبت کردن ، گریه کردن ، خندیدن ، سرفه و ... عواملی هستند که در حین غذاخوردن ، ممکن است زمینه ساز گیرکردن غذا در حلق و خفگی کودک شوند .
● کمک های فوری :
اگر شیئی راه تنفسی کودک را بسته باشد ، باید فوری آن را با انگشت درآورید .
اگر شیئی در گلو گیر کرده است ، پاهای کودک را گرفته و کودک را به شکل آویزان نگه دارید . با دست دیگر ضربه هایی آرام بین دو کتف کودک وارد کنید ، و یا کودک را از شکم روی استخوان ران خود قرار دهید ، به نحوی که سر و پاهای کودک آویزان باشد و به همان ترتیب ضربه هایی آرام بین دوکتف وارد کنید .
اگر باز هم موفق به نجات کودک نشدید ، یک ضربه محکم بین ناف و نوک جناغ سینه کودک وارد کنید تا شی ء از گلوی کودک به بیرون پرت شود .
اگر تنفس کودک قطع شده ، به او تنفس دهان به دهان بدهید .

منبع : پایگاه اینترنتی امدادگران ایران