جست وجوی راه های موفقیت در بازی های آسیایی ۲۰۱۰

تا المپیک لندن چهار سال مانده است و پیش از آن در سال ۲۰۱۰ بازی های آسیایی گوانگ ژو را خواهیم داشت. برای درخشش در این میدان ها چه باید کرد؟
جواب سوال وجوه ونکات مختلفی را در بر می گیرد، اما مهم ترین اصل برنامه ریزی اصولی و دقیق و طولانی مدت بر اساس داشته های خود و مشخصه های حریفان است. خوشبختانه نامه اخیر رئیس جمهوری به رئیس سازمان تربیت بدنی تکلیف بسیاری از امور را روشن کرد، زیرا تا قبل از نگارش و سپس انعکاس نامه هوشمندانه دکتر محمود احمدی نژاد برخی از مسئولان امر در عرصه ورزش حتی منکر ناکامی در المپیک اخیر پکن بودند و بعضی ها می گفتند که ما در آنجا موفق بوده ایم! رئیس جمهوری با بیان صریح و بی تعارف و روشنگرانه این نکته که به رغم پیشرفت سال های اخیر نتایج حاصله در پکن چیزی نبوده که انتظار آن می رفته خواستار بررسی وقایع پکن و مشخص شدن فرآیندهایی شد که ناکامی هایمان را در آنجا رقم زد و آن نامه یک الزام مفید و ثمربخش و نویدی شیرین برای ورزش است تا مسئولان امر ریشه یابی و علل توقف های بسیاری از ورزشکاران ما در المپیک پکن را بررسی و راهکاری را پیدا کنند که ۴ سال بعد در لندن، قصه های پکن ۲۰۰۸ تکرار نشود. در این میان درس های گذشته نیز برای ما بسیار ضروری و الزامی خواهد بود و بد نیست به درس ها و نکات ذیل توجه و سپس راهی مفید و کوتاه و ثمربخش تا گوانگ ژو ۲۰۱۰ و لندن ۲۰۱۲ ترسیم و سپس پیموده شود.
● ۵۰ سال پیش
قریب به ۵۰ سال پیش که تعداد کشورهای جهان این همه نبود ( در سازمان ملل و IOC ۲۰۸ کشور به رسمیت شناخته شده داریم)، بیست و ششم شدن در المپیک بسیار باارزش بود زیرا رقبا بیشتر از امروز رقیب و قوی بودند. امروز می توان این نکته را که ما در پکن حائز رتبه پنجاه و یکم در جدول مدال ها شده و بیش از ۱۵۰ کشور را به زیر دست خود فرستاده ایم سند توفیق ورزش خود بیانگاریم، حال آن که شمار زیادی از این کشورها همان طور که پیشتر نیز برایتان نوشته ایم، بسیار ضعیف و در صحنه ورزش آماتور هستند و فقط برای شرکت صرف به پکن آمده بودند و برخی فقط ۳ تا ۵ ورزشکار اعزامی داشتند و غلبه بر این حریفان، افتخار نیست. به واقع اگر حریفان و کشورهایی که قابل ذکر هستند را مبنا قرار دهیم و بقیه را از جدول حذف کنیم، بهتر می توانیم رتبه حاصله ایران در بازی های ۲۰۰۸ برآورد و آن را موفق یا ناموفق توصیف کنیم. با چنین برآوردی دایره قیاس ما به حداکثر ۹۰ تا ۱۰۰ کشور محدود می شود و ۱۰۸ کشور دیگر از این گستره خارج خواهند شد و کسب دو مدال بین ۹۰ تا ۱۰۰ کشور قابل ذکر حاضر در المپیک و قرار گرفتن در کمرکش جدول موفقیتی نیست که سازمان ورزش ما یا کمیته ملی المپیک بر آن تکیه کند و حضوری با وسعت اخیر را توجیه نماید. نکته دیگر ادعاها و محاسبات قبل از سفر کاروان ایران به پکن است. در برآوردهای قبل از سفر که گفته می شد حاصل کار کارشناسانه افراد مطلع و مورد وثوق کمیته و سازمان و همچنین ستاد تدارکاتی المپیک است، بین ۷ تا ۱۰ مدال برای ایران پیش بینی شده بود، حال آن که فقط دو ورزشکار ما بر روی سکو ایستادند. به واقع برآورد فنی کارشناسان سازمان تربیت بدنی و کمیته ملی المپیک در این خصوص اشتباه بوده و این که نقش حوادث و شگفتی ها عمده و این گونه وقایع دلیل ناکامی ها توصیف شود، راه را اشتباه رفته ایم، زیرا این گونه حوادث منفی و باخت ها برای همه کشورها روی داده و مختص ما نبوده است و اگر هم مختص ما بود، به خودی خود ایرادی بزرگ می بود زیرا از این نکته حکایت می کرد که حساب وقایع غیرمنتظره را نکرده ایم.
● دیروز و امروز
آمار می گویند که المپیک ۱۹۵۶ در ملبورن موفق ترین دوره حضور ما در المپیک ها بوده است، زیرا فقط با ۱۷ ورزشکار اعزامی چهاردهم شده ایم و ۳ مدال ( شامل ۲ طلا) برده ایم و پس از آن باید به هلسینکی ۱۹۵۲ اشاره کرد که با ۲۲ ورزشکار پانزدهم شده ایم. اما نکات ظریفی وجود دارد که می تواند نتیجه گیری کلی ما را صائب تر و صحیح تر کند. در سال های مذکور می شد بین حدود فقط ۵۰ تا ۶۰ کشور حاضر به رتبه های ارشد فوق رسید، اما ۳ نقره و ۴ برنزی که در سال ۱۹۵۲ حاصل آمد، در صورت تکرار در زمان حاضر در خوش بینانه ترین حالت ما را در رده ای بالاتر از پنجاهم نخواهد نشاند و به واقع میدان به قدری بزرگ تر و رقابتی تر شده است که باید حتما مدال هایی بیشتر و مرغوب تر را در زمان حاضر صید کرد تا بتوان وارد جمع ۵۰ کشور اول بازی های المپیک کرد.
● یک توصیه
تا زمانی که کارشناسان بنشینند و با جمع بندی تمام موارد فوق برنامه هایی مفید را برای مسابقات بزرگ بعدی بریزند بد نیست توصیه ای را که دلسوزان مکررا به سازمان تربیت بدنی و کمیته ملی المپیک ارائه داده اند و تا به حال وقعی به آن گذاشته نشده است، تکرار کنیم. آن توصیه پرهیز از فرستادن کاروان های پرتعداد و لشکرکشی های بی فایده به المپیک ها و اکتفا به گسیل بهترین ها به این کارزار بسیار مهم است زیرا بهترین راه برای کاهش از بار شکست های پر سر و صدا به حساب می آید. در آن صورت اصولا تعداد باخت های ما کمتر خواهد شد و وقتی تعداد مدال های حاصله را بر شمار ورزشکاران اعزامی تقسیم کنیم بیشتر احساس رضایت خواهیم کرد تا احساس پشیمانی و سرشکستگی. در این راه لازم است مسئولان امر و گزینش کنندگان، فقط تیم ها و ورزشکارانی را گسیل کنند که در جمع ۸ رتبه اول ورزش خود قرار دارند و از اعزام ورزشکاران پایین تر و ضعیف تر اکیدا خودداری کنند. مادامی که ما فقط کسب سهمیه حضور در المپیک را مبنا بگذاریم و بر اساس آن ورزشکار به المپیک ها بفرستیم، تکرار سناریوی شکست های اخیر بسیار محتمل خواهد بود به خصوص که سهمیه های تعیین شده توسط IOC در برخی رشته ها و مواد آن قدرها هم سخت و غیرقابل دستیابی نیست. امروز باید پذیرفت که گسیل ۵۵ ورزشکار به پکن و کسب فقط دو مدال به هیچ روی نشانه موفقیت نیست ولی اگر زبده ها را دستچین و آنها را به بیشترین حد تقویت و اعزام می کردیم، حتی دو مدال در یک هیات ۲۵ نفره توجیه علمی تری می داشت. چه فایده که خودمان قبل از سفر بدانیم که بیش از ۷۵ درصد از اعضای هیات اعزامی هیچ شانسی برای تصاحب مدال ندارند و با توجه به این نکته که المپیک به شدت زیر ذره بین های سیاسی و اجتماعی است و از یک میدان ورزشی صرف فراتر می رود، هر باخت در آن با تعابیر مختلف و متفاوتی مواجه شده و حمل بر ضعف کشورها خواهد شد، رویکرد به روش فوق معقول تر خواهد بود.
● دوومیدانی جامائیکا و کشتی ما
وقتی جامائیکا فقط از تیم دوومیدانی خود شش مدال طلا و مجموعا ۹ مدال بیرون کشید و کاروان اعزامی اش از ما بسیار کوچک تر است و ما در رشته تخصصی مان ( کشتی) از بین ۱۲ کشتی گیر اعزامی فقط یک مدال می گیریم، این قطعا نشانگر قوت ورزش ما و توفیق چرخه های تشکیل دهنده آن نیست. جدا از صرفه جویی در اعزامی نفرات به المپیک بعدی، باید یک برنامه ریزی دقیق و قوی برای تقویت رشته هایی صورت گیرد که واقعا در آنها قوی و در سطح جهان مطرح و عنوان دار هستیم و صحبت های اخیر محمد علی آبادی نیز نشانگر همین نکته و رسیدن سازمان تربیت بدنی به این نکته و نتیجه است که باید روی رشته هایی کار و تمرکز کرد که واقعا حرفی برای گفتن در بالاترین سطح آن داریم و سایر رشته ها را لااقل برای المپیک از دستور کار خارج کرد و فقط حضوری سمبلیک و بسیار اندک در آنها را طراحی نمود. اگر این طرح ها و برنامه ها جدی گرفته شود و در ۴ سال آینده روی نسل های جوان تری که باید در لندن به میدان روند، کار صورت گیرد، می توان در آنجا و پیش از آن در گوانگ ژو به نتایجی رسید که اسباب پشیمانی و سرشکستگی نشود و تجربه ناموفق پکن را به فراموشی بسپرد.

وحید رسولی

منبع : روزنامه جوان