روزهای روزه در ماه‌ترین ماه سال

رمضان زمینه‌ساز خودسازی و تغییر صفات منفی و ارتقای ابعاد مثبت و خودباوری است. ادیان در قرون متمادی هریک راه و روش و آیین‌های خاصی رابرای پرهیزکاری بر پیروان خود واجب دانسته‌اند. از جمله ‌این آموزه‌های دینی، روزه است که در ادیان، آیین‌ها و سرزمین‌های متعدد، شکل‌های گوناگون وگاه بسیار متفاوت به خود گرفته است. روزه در میان ادیان الهی، تاریخی بس طولانی دارد و از جمله عبادات دیرینی است که پیدایش آن را برابر بارانده شدن آدم و حوا از بهشت می‌دانند. روزه از احکام انسان‌ساز (تبدیل فرد معیوب به سالم و فرد سالم به کامل) اسلام است که ابزاری فراهم می‌آورد برای سنجش اخلاص عمل، اصلاح خلق‌وخو، انفاق و بخشش و آزمایش اراده.
طبق بررسی‌هایی که در حوزه سلامت روان انجام شده انسان با احساس گناه دچار اضطراب، دلهره و نگرانی و تشویش می‌شود. از جمله اهداف بهداشت روان رفع اضطراب و دلهره و افسردگی و ایجاد آرامش و بردباری در ابعاد فردی و اجتماعی است.
روزه‌دار با به کار بستن کامل این دستور الهی روحیه تقوا را در خود زنده می‌کند و این مراقبت ثمر بخش و تمرین پیاپی در یک‌ماه، نیروی بازدارنده از گناه در فرد به وجود می‌آورد و خصلت خودداری با ترک عادات و اعمال غیرمفید و بعضا مضر، میسر می‌شود و پرهیزکاری در فرد ریشه می‌گیرد و با گذراندن این برنامه توام با نماز و دعا، فرد توفیق می‌یابد که پس از یک‌ماه روزه پرهیزکارتر باقی بماند و رفتارهای نامقبول را رها کند؛ بنابراین رمضان زمینه‌ساز خودسازی و تغییر صفات منفی و ارتقای ابعاد مثبت و خودباوری می‌شود. مطمئنا روزه به عنوان عبادت و عملی جامع و کامل موجب تقویت اراده، صفای دل و پاکی، صبر و بردباری، قناعت و همدردی با فقرا و نظم و انضباط که به صراحت و دقت در روزه ملموس‌تر و عینی‌تر، است می‌شود. روزه برکات و سودمندی‌هایی در تزکیه و پارسایی فرد و جامعه به‌علاوه اصلاح ناملایمات خانوادگی و اجتماعی نیز دارد.
● روزه و تقویت اراده
انسان با روزه‌داری که امساک در خوردن و آشامیدن و خودداری از برخی چیزهای دیگر است در واقع با خواهش‌های خویش می‌جنگد و در برابر غرایز خود مقاومت می‌کند. تمرین این عمل اراده و تصمیم را در انسان نیرومند می‌سازد و جان را از قید حکومت و سلطه هوس‌ها و خواهش‌ها می‌رهاند. بسیاری از مشکلات زندگی روزانه نتیجه تبعیت از هوای نفسانی است. تمایلات گوناگون برای کسب منافع مادی و تهیه ابزار و لوازمی‌ که زندگی مادی ما را تزیین کنند از جمله هواهای نفسانی هستند که می‌توانند تشویق‌کننده ما به انجام اعمالی باشند که بسیاری از آنها بر خلاف انسانیت انسان و در جهت تضییع حقوقی است که ما باید نسبت به خودمان و دیگران رعایت کنیم. رمضان فرصت مناسبی برای جنگیدن با خواسته‌هایی است که ما را از شأن انسانی‌مان دور می‌کند. «صبر» از خصایلی است که بر آن تاکید بسیار شده است. انسان مسلمان در زندگی فردی و اجتماعی خویش در راه هدف‌هایی مبارزه می‌کند و با مشکلاتی نیز روبه‌رو است. بدون خصلت صبر، پیروزی بر مشکلات و رسیدن به هدف‌ها آسان نیست. صبر و مقاومت بر نیروی پایداری انسان می‌افزاید و اراده را توانا می‌سازد. هیچ جامعه‌ای اگر تحمل ناگواری‌ها را نداشته باشد بر مشکلات خویش و بر دشمنان خویش نمی‌تواند پیروز شود.
روزه به ویژه در روزهای گرم و طولانی تابستان که فشار تشنگی طاقت فرسا می‌شود به طور چشمگیری به انسان صبر و مقاومت می‌بخشد و تحمل رنج و سختی را بر آدمی‌ آسان می‌سازد. بسیاری از عادات ناسالم وجود دارند که طی ماه رمضان می‌توان آنها را تغییر داد و به عاداتی مناسب و در جهت سلامت تغییر داد.
● ترک سیگار
رمضان فرصت مناسبی برای ترک سیگار است. خودداری از مصرف سیگار در مدت زمانی از روز که روزه هستید می‌تواند به شما بقبولاند که زمینه اصلا نکشیدن سیگار در روحیات شما وجود دارد. حذف سیگار در ساعاتی که روزه هستید در همان زمان‌ها شما را از مضرات استفاده سیگار در امان نگه می‌دارد.
به علاوه کاهش تعداد دفعات کشیدن سیگار از جمله اقداماتی است که در ترک قدم به قدم سیگار انجام می‌شود. اگر ما اعتقاد داشته باشیم که از این طریق به فرمان خداوند متعال گردن گذاشته‌ایم به مخلوق او احترام می‌گذاریم و به خودمان اجازه نمی‌دهیم در امانتی که او با عنوان سلامتی در اختیار ما گذاشته خیانت کنیم و سعی در حفظ و نگهداری آن می‌کنیم.
● خودداری از پرخوری
پرخوری یکی از مشکلات الگوی‌های جدید غذایی است که موجب شیوع چاقی در تمام جهان شده است. استفاده از غذاهای پر کالری و مصرف بیش از نیاز مواد غذایی موجب شده که ما در معرض بیماری‌های ناشی از چاقی مانند دیابت، انواع سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی عروقی قرار ‌گیریم. در ماه رمضان فرصت داریم با تصحیح الگوی غذا خوردن خطر این بیماری‌ها کم کنیم.
● خودداری از ابتلا به آفات روحی
روزه با بازداری ما از انجام کارهایی که سلامت روحی ما را در معرض خطر قرار می‌دهد می‌تواند سلامت روانی ما را ارتقا دهد. خویشتنداری، تصحیح رفتارهای نادرست در مواجهه با خواسته‌های خود و در برخورد با دیگران به ما فرصت می‌دهد که روابط اجتماعی خود را بهبود ببخشیم.
زمانی که ما برای استفاده مناسب از ابزارهای ارتباطی که در اختیارمان قرار گرفته تمرین کنیم و مهارت استفاده از این ابزار‌ها را کسب کنیم به تدریج می‌توانیم رابطه بهتری با اطرافیان‌مان برقرار کنیم. رابطه‌ای به دور از کاسب کاری و بر اساس احترام متقابل که به رشد و شکوفایی هر دو طرف منجر می‌شود. هرچه دایره افرادی که در رابطه با ما قرار می‌گیرند بیشتر باشد ما از حمایت عاطفی و اجتماعی قدرتمندتری برخوردار می‌شویم. حمایت عاطفی اطرافیان از ابزار‌های بسیار موثر برای مقابله با فشار‌ها و استرس‌هایی است که زندگی روزانه ما را تهدید می‌کنند.
تمام فوایدی که گفته شد در صورتی در اختیار ما قرار می‌گیرد که ما برای کسب آنان تلاش کنیم. در قدم اول خوب است که ما خود را برای استفاده از این فرصت که از آن به ماه ضیافت الهی تعبیر شده است، آماده کنیم. برای شرکت در این امتحان و مسابقه بزرگ الهی لازم است مقدمات و آمادگی‌هایی کسب کنیم که از همین حالا باید برای به دست آوردن آنها تلاش و کوشش کنیم. تا آغاز ماه رمضان زمان زیادی نمانده است. پس باید شروع کنیم و خود را شایسته شرکت در میهمانی بزرگ خداوند کنیم. ضیافتی که هر کس در آن به اندازه تلاشش پاداش می‌گیرد و هیچ بازنده‌ای در آن وجود ندارد.

منبع : روزنامه سلامت