جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


شایعه سازی و شایعه پراکنی در صنعت نفت


شایعه سازی و شایعه پراکنی در صنعت نفت
شایعه را گزارش یا خبری نادرست، بی پایه و اساس تعریف می‏کنند که به صورت غیر رسمی و غیر موثق میان افراد رد و بدل و همه گیر می شود. خبری که صحت و سقم و منبع مشخصی ندارد و در ابعاد کوچک منتشر و به وسعت بیشتری منعکس می شود و با محتوای جذاب، ذهن شنونده را مشغول خود می سازد.
امروزه نه تنها در وزارت نفت بلکه در بسیاری نقاط کشور، در مراودات روزمره اجتماعی، "شایعه" حضور چشمگیر و غیر قابل انکاری دارد و کمتر جمع غیر رسمی و حتی رسمی را می توان یافت که در آن به نحوی، سخن از شایعات داغ روزمره به میان نیاید.
این امر به ویژه با گسترش روز افزون "رسانه" در ابعاد گوناگون، تسهیل شده است. به ویژه با گسترش رسانه هایی همچون وبلاگ، سایت، پست الکترونیکی، پیامک تلفن همراه و... که امکان ردیابی مرجع خبر را به کمترین میزان ممکن کاهش می دهد، امکان رد و بدل غیر رسمی اخبار و اطلاعات نادرست، فراهم آمده است.
آنچه از آن به عنوان "سرعت پخش شایعه " در یک جامعه یاد می شود، از یک سو میزان تمایل مردم آن جامعه به سخن گفتن از شایعات روزمره و از سوی دیگر، مقدار زمانی است که یک شایعه طی می‏کند تا از نقطه ای به نقاط دیگر انتقال یافته یا به مرجع انتشار خود بازگردد. با در نظر گرفتن این شاخص ها به وضوح روشن است که سرعت پخش و انتشار شایعه در ایران، جزء بالاترین این میزان در جهان می باشد.
همین امر، به ویژه در دنیای امروز که سرعت انتشار خبر، شاخص مهمی در خبر رسانی است، "شایعه" را به عنوان رسانه ای غیر رسمی جهت انتشار اخبار نادرست، به رسانه ای تاثیرگذار در ایران، در کنار سایر قالب های رسمی اطلاع رسانی مبدل ساخته است.
در شایعه دو عنصر اساسی نیز بر رویداد افزوده می شود که یکی از آن همان ضرب المثل مشهور " یک کلاغ، چهل کلاغ" و دوم؛ جعل اخبار و گفته های نقل شده از سوی دیگران می باشد.
نکته اصلی درشایعه وروند ادامه آن اینجاست که اگر مردم شایعه را شایعه بدانند پخش آن متوقف خواهد شد وگرنه همچنان گسترش خواهد یافت. سر اینکه اخیراً بعضی از شایعات مهم دیگر رسانه ها را در نفت نیوز تحت عنوان"شایعه" منعکس نمودیم همین است.
● دلایل شایعه پراکنی در نفت
شایعه پدیده ایست که نه تنها در نفت بلکه ممکن است در هر صنف و شغل پیدا شود این شابعه می تواند برخلاف شخصیت فرد از او فردی خوشنام یا برعکس بدنام بسازد.
شایعه پراکنی در صنعت نفت نیز ناشی از عوامل متعددی است که عمده آنها به وجود نوعی بیماری اجتماعی و کمبود اخلاقی افراد شایعه ساز باز می گردد و پاره ای ناشی از تاکتیک های تبلیغاتی ورشکستگان مدیریتی در جهت تخریب وجهه وزارتخانه و مدیران موفق آن می باشد.
در برخی اوقات شایعه سازی و تخریب چهره افراد در صنعت نفت از روی حسادت به خاطر عدم موفقیت در انجام یک کار و رسیدن به هدف و یا دستیابی به یک موقعیت شغلی شروع می شود.
فرد حسود با کنکاش در زندگی خصوصی مخاطب خود با به دست آوردن کوچکترین اطلاعات شخصی از او، یافته های خود را داغ تر از آنچه که هست، با در آمیختن کمی مطالب کذب و خود ساخته همچنان در میان همکاران منتشر می کند که همین امر موجب تخریب فرد موفق اما بخت برگشته می شود. (نمونه های زیادی از اینچنین موارد هر روز در نظرات برخی کاربران برای ما ارسال می شود)
طبیعی است که در صنعت نفت وقتی مدیری به خاطر اثبات توانایی کاری و شایستگی خود در جایگاه های خدمتی و مسئولیتی جدید قرار می گیرند، عده ای از افرادی که با این اشخاص مشکل و یا حتی انتظارات و خواسته های غیر قانونی و باج خواهانه را دارند، اکنون که مدیر مورد نظر در پست جدید مشغول به کار می شود فرصت را برای رسیدن به نیت سوء خود مناسب دیده و با شروع شایعه سازی و ذهنیت پردازی بد درباره او تا حدی می کنند که در برخی اوقات افراد از خدا بی خبر که از اقدامات خود نتیجه نمی گیرند و عکس العملی نمی بینند، این بار مرتکب گناه بزرگتری شده و به شخص مورد نظر اتهام فساد اخلاقی یا مالی می زنند تا بدین طریق چهره او را خدشه دار و تیره کنند.
برخی افراد مغرض به علت وصول نشدن و نرسیدن به خواسته های غیر قانونی و نامعقول خود چون از مدیر، مسئول و کارکنان یک مجموعه اداری در نفت کینه به دل گرفته اند لذا از رسانه خبری نظیر نفت نیوز انتظار دارند تا مشکل شخصی آنها در قالب اخبار عمومی و غیر واقعی برای تخریب آن مجموعه اداری در راستای رسیدن به خواسته و منفعت و یا بهتر و به لفظ عامیانه بگوییم برای "باج خواهی" آنها منتشر شود!
● راهکارهای مقابله با شایعات در نفت
متأسفانه خصوصیت شایعه آنست که خیلی راحت و سریع انتشار می یابد، اما مقابله با آن بویژه در نفت بسیار مشکل است چرا که امکان ندارد در مورد هر شایعه ای که در این صنعت حساس بوجود می آید بتوان تکذیبیه و ... صادر نمود.
راهکارهای مقابله با شایعات در صنعت نفت ، باید با توجه به عوامل و زمینه های به وجود آورنده آن سازماندهی شود؛ که مهمترین آنها عبارتند از:
۱) اطلاع رسانی دقیق، شفاف و به موقع توسط روابط عمومی و مسوولان ارشد نفت درباره موضوعات اساسی و چالش برانگیزی که ممکن است افراد ناسالم و مغرض با استفاده از آن به تخریب وجهه وزارتخانه بپردازند.
۲) کار فرهنگی دائم برای بالا بردن سطح تحلیل کارکنان وزارتخانه، که به نظر می رسد مهمترین عامل برای حفظ سازمان از آثار تخریب شایعه باشد. بحمدلله در وزارت نفت عموم کارکنان توانایی هضم و تحلیل اخبار صحیح از ناصحیح را تا حدود زیادی دارند و به راحتی تحت تأثیر شایعات و جوسازیها قرار نمی گیرند اما هر چند رد شایعات اقدامی مناسب به نظر می رسد ولی در کنار آن باید مسائلی نظیر گستردگی، تنوع شایعات و مراکز شبهه افکن و ممکن نبودن رد تمام شایعات از یک سو و همچنین بالا بردن سطح تحلیل کارکنان و مدیران به عنوان مهمترین عامل توجه داشت.
۳) برخورد قانونی با افراد شایعه ساز.
۴) بررسی موضوع از سوی شنونده
متاسفانه در برخی اوقات اوج گیری شایعات غیر واقعی در صنعت نفت منجر به هتک حرمت و آبرو بری افراد می شود و برخی نیز با نشر همین ذهنیت منفی و غیر حقیقی بیهوده به مسئله دامن می زنند.
لذا در این شرایط تامل و بررسی موضوع از سوی شنونده امری اجتناب ناپذیر است و تنها رجوع به وجدان و عقل انسانی و تصمیم گیری درست شنونده می تواند از بسیاری تبعات منفی و فراگیری شایعه و انتقال ذهنیت های بد و دروغ درباره دیگران در صنعت نفت جلوگیری کند.
با این اوصاف آیا به نظر شما باید سخنی را که هر گوینده ای به راحتی و صراحت کلام و بی پرده، بدون توجه به آبرو داری دیگر همکاران مطرح می کند به همان راحتی پذیرفت؟
آیا گوینده مطلب خود نیز از وجدان و سابقه خوب و وجهه اجتماعی مناسبی برخوردار است؟
پایه و اساس مطلبی که او بیان می کند چیست؟
صحت و سقم آن را کدام مرجع رسمی و موثق یا کدام فرد متعهد، با خدا و مسئولیت پذیر تائید می کند؟
آیا اگر درباره خود شما نیز به همین صراحت و نحوه کلام، مطلبی ساخته و پرداخته شود باز هم مطالبی را که درباره دیگران به همین روال مطرح می کنند به راحتی می پذیریم و باور می کنیم؟
آیا آئین و روش زندگی سالم، تعهدات اخلاقی و دینی و وجدان انسانی به ما اجازه می دهد که تنها به خاطر بروز اختلاف با دیگری، از روی غرض ورزی و به سادگی زبان درباره دیگران به خواسته و ذهنیت سازی شخصی با دامن زدن به پرداخته های نادرست خود درباره دیگری قضاوت غیر واقعی کنیم؟
همیشه در یاد داشته باشیم کسی که به راحتی در نبود یک فرد یا متصدی یک مجموعه بدون آنکه به آنها حق دفاع بدهد، درباره آنها با صراحت و بی پایه و اساس سخن گفت، مطمئن باشید درباره شما نیز به همین راحتی در جمع دیگران سخن خواهد گفت و کسی که آبروی دیگری را لگد مال کرد به یقین دچار نوعی بیماری و ضعف ایمان و اعتقادات دینی و مذهبی است و حفظ آبروی دیگران برای او بی اهمیت و بی ارزش است.
همیشه دقت کنیم، درباره هر خبر و مطلبی که درباره شخص، اشخاص، گروه و یا یک موضوع خاص بویژه در محیط کاری خود می شنویم اول منبع انتشار خبر را بیابیم، بعد هم از طریق افراد مسئول و راستگو درباره صحت و سقم آن مطمئن شویم.
اگر خبری هم شنیدیم و به نظر رسید که منبع موثقی ندارد باز هم با اقدام اخلاقی خود از بیان آن نزد دیگران خودداری کنیم و در صدد باشیم تا همواره در راستای اطلاع رسانی واقعی عامل انتشار اخبار سودمند و شنیده های مثبت و مفید به دیگران باشیم نه منتقل کننده اخبار دروغ و شایعه سازی افراد مغرض و هدفمند که سودی برای ما ندارد و دست آخر بار گناه را در آخرت می افزاید.
منبع : نفت نیوز


همچنین مشاهده کنید