متوترکسات تک دوز در درمان حاملگی خارج رحمی در بیماران مراجعه کننده به بیمارستان شبیه خوانی کاشان ۸۴-۱۳۸۲

● زمینه و هدف:
تشخیص زودرس حاملگی خارج رحمی Ectopic Pregnancy (EP) با استفاده از اندازه گیری سریال هورمون گنادوتروپین کوریونی، انسانی (?-HCG) و سونوگرافی واژینال امکان درمان نگهدارنده را فراهم کرده است. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر درمان EP با متوترکسات (MTX) تک دوز عضلانی است.
● روش بررسی:
این مطالعه به روش کارآزمایی بالینی (نیمه تجربی- یک گروه) انجام شد. ۴۱ بیمار مبتلا به EP در صورت داشتن شرایط درمان طبی تحت درمان با MTX ۵۰ mg/m۲ عضلانی قرار گرفتند. دوز دوم متوترکسات در صورتی که افت هفتگی ?-HCG کمتر از ۱۵% بود، تزریق شد. درمان در صورتی موفقیت آمیز تلقی می شد، که تیتراژ ?-HCG سرم به زیر ۱۰ MIU/cc، بدون مداخله جراحی، افت می کرد. اطلاعات به روش دستی استخراج و جهت تجزیه و تحلیل آن ما از آزمون آماری فیشر استفاده شد.
● یافته ها:
درصد موفقیت، در این مطالعه ۷۸ درصد (۰.۷۸۰ بیمار) بود. ۱۸.۷ درصد (۰.۱۸۷۵ بیمار) از بیمارانی که درمان در آنها موفقیت آمیز بود، نیاز به دوز دوم MTX پیدا کردند. هیچ ارتباطی بین سن، تعداد حاملگی، تعداد زایمان، سن حاملگی، سطح سرمی ?-HCG قبل از درمان، سایز توده حاملگی و ضخامت اندومتر در سونوگرافی واژینال و پیامد درمان وجود نداشت. اکثر بیماران در گروه موفقیت درمانی (۶۰ درصد) با شکایت اولیه خونریزی واژینال و بدون درد لگنی مراجعه کرده بودند در حالی که در گروه شکست درمان، اکثریت بیماران (۸۸ درصد) با شکایت اولیه درد لگنی و خونریزی واژینال مراجعه کردند. وجود مایع آزاد پریتونئال در سونوگرافی واژینال، از عوامل پیشگویی شکست درمان بود (p=۰.۰۰۶).
● نتیجه گیری:
MTX تک دوز عضلانی روش درمانی بی خطر و با موفقیت بالا در درمان EP است. درد شکم در مراجعه و مایع آزاد صفاقی در سونوگرافی واژینال احتمال مداخله جراحی را افزایش می دهد.

فریبا بهنام فر
شهلا یزدانی
مرجان سخایی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی