پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا


تابستان خود را چگونه گذراندید؟!


تابستان خود را چگونه گذراندید؟!
سال های طولا نی است که در اوایل تابستان بحثی با عنوان اوقات فراغت جوانان و نوجوانان مطرح می شود و تا اواخر شهریور ماه نیز به آن پرداخته می شود و همگان متفق القول می گویند باید چنان کرد و چنین! که همگی در حد طرح و گفته باقی می ماند.
گرچه قصد ندارم به مسائل بی شمار مورد گلا یه جوانان بپردازم، این بیان را ضروری می دانم که با نگاهی اجمالی به طیف جمعیتی کشور بزرگ ایران هر ناظر منصفی خواهد گفت که باید جوانان به شکلی واقعی در مرکز تمام تصمیم سازی ها و تصمیم گیری ها قرار گیرند. بر این اساس باید به جوان به عنوان فرصت نگریست و این از داخل خانه و خانواده و مدرسه آغاز می شود و در سطوح کلا ن به جامعه وارد می شود.
متاسفانه بیشتر خانواده ها به جوان به شکلی سطحی و به دور از واقعیت روزگاری که در آن زندگی می کنیم نگاه می کنند و خواسته ها و آرمان ها و حتی گاهی رفتارهای ساده جوان خود را درک نمی کنند و این نوع رفتار با جوان در مدرسه و جامعه هم به وفور و به شکل کاملا آشکار دیده می شود و خانواده، مدرسه و جامعه ای که اجزای با اهمیت خود را نتواند بشناسد و درک کند و نیازهای وی را بررسی کند چگونه خواهد توانست برای او برنامه ریزی کند و آنها را به اجرا برساند.
بحث اوقات فراغت هم به لحاظ علمی این گونه است. جوان امروز برای شناخته شدن نیاز به سازوکار امروزی دارد وی در عقاید و رفتار کاملا با نسل های پیش از خود متفاوت است و برای دیدن او بایداز افکار گذشته و سنتی فاصله گرفت.
در ذهن او ارزش و غیر ارزش گونه گون است و حتی در برخی چندان فاصله ای بین ارزش و غیرارزش وجود ندارد و او به تعاریف دیگری از آن ها رسیده است، این ها هیچ کدام را نباید با پیش داوری به قضاوت نشست که این نوع خصایص نه به ذات بد هستند و نه خوب، بلکه رفتارهای ناباورانه ما نسبت به جوان رفتاری را در آن ها جاری می کند که باز تعریف مناسبی از آن در ما ایجاد نمی شود.
با آنچه گفته شد درمی یابیم که با طیف عظیم جوانان ارزشمند جامعه در بحث اوقات فراغت مناسب رفتار نکرده ایم، بسیاری از جوانان در خانواده هایی زندگی می کنند که تک بعدی نگرند و حال به هر دلیل (سطح سواد، تظاهر و...) فرصت تعطیلات تابستانی را صرفا زمان شرکت کودکان خود در کلاس های آموزشی مختلف می دانند.
به بسیاری از جوانان و نوجوانان که می نگریم، خانواده ها به شکلی نفس گیر برای آن برنامه ریزی کرده اند که اگر از آنها بپرسیم در یک جمله فرزند جوان خود را تعریف کنید به هیچ پاسخ درست علمی نمی رسیم، بسیاری از خانواده ها که تقریبا اکثریت جامعه را هم تشکیل می دهند به دلیل عدم تمکن مالی فرزندانشان را در هیچ محل آموزشی ثبت نام نمی کنند و آنها را بدون هیچ برنامه ریزی مشخصی به حال خود می گذارند تا زمان فراغت آنها طی شود.
در این میان عده ای نیز فرزندانشان در تابستان به عنوان کمک خانواده در تامین معاش به کار می گیرند. این ها نگاه های خانواده ها به اوقات فراغت فرزندانشان بود، جامعه نیز بیشتر از این به جوانان و نوجوانان نمی نگرد، متاسفانه نگاه قالب در جامعه در هر نوع آن به جوان و زمان فراغت او بسیار بدبینانه و واپس گراست. گرچه ممکن است بسیاری منکر این نگاه شوند، اما عملا چیز دیگری در جامعه جاری است که بسیار نتایج بدی را در آینده نه چندان دور به نمایش خواهد گذاشت.
نگاه علمی به مقوله ای اوقات فراغت، نگاهی مقطعی و گذرا نیست، این نگاه باید درازمدت، دارای توان به زور شدن و مملو از شناخت و همراه با اعتماد به جوان و دادن شخصیت به او باشد. در ابتدا باید بفهمیم که اوقات فراغت یعنی آنکه هر زمانی که لحظه ای برای آرامش و راحتی در ذهن و جسم انسان وجود داشته باشد (نه صرفا سه ماه تابستان)، باید طوری برنامه ریزی و اجرا کنیم که فرزند ما محکوم به اجرا نباشد بلکه خودش شریک در برنامه ریزی و همراه در اجرای آن باشد، باید یاد بگیریم که ما باید مشاوری امین برای جوانان باشیم و آنها برنامه ریز و تصمیم ساز در حوزه های مختلف اجتماعی باشند.
در مدیران مربوط به این حوزه ترس موهومی از این امر وجود دارد که از آنها سوال می کنیم که مگر یکی از علل پیروزی در جنگ ۸ ساله همین نبود که جوانان با مشاورت پدران و پیران بار جنگ را به دوش کشیدند و جوانمردانه کشور خود را حفظ کردند؟
با تاسف وقتی نگاهی مجدد به دست اندرکاران بخش هایی که مربوط به جوانان است می کنیم با اذعان به این که همگی آن ها انسان هایی دلسوز، مومن و معتقد به آرمان های نظام مقدس اسلا می هستند اما بسیاری از آن ها در حوزه جوانان و خصوصا بحث اوقات فراغت آن کارآیی را ندارند. اینان اغلب تفکراتی بسته و محدود و گاهی متحجر دارند که با دنیای جوانی و جلب اعتماد جوان به برنامه ها بسیار فاصله دارد و ناکامی های دایم در این بخش گواه ادعای نگارنده است.
برخورد بسیاری از دوستان برخورد لحظه ای، عاطفی و حسی با مسایل جوانان است در حالی که به گفته بزرگان دینی و حکومتی برخورد با جوانان نیازمند تدبیر و آینده نگری همراه با عطوفت اسلا می است ما نمی توانیم انتظار رفتاری آن چنان که یک پیرمرد یا پیرزن انجام می دهد را از جوان داشته باشیم.
براساس دیدگاه غیرعلمی مدیرانی که همه را به یک چوب می رانند می بینیم که در زمان های پیک فراغتی جوانان، عملا جوان زمان خود را بدون برنامه ریزی تلف می کند و این سرمایه های ملی هدر می روند و بسیاری از آن بازوهای کسانی می شوند که از دید همگان دشمنان این مرز و بوم هستند، اعتیاد، فساد و...
بنابراین حدیث که می فرماید: «کلکم راع و کلکم مسوول عن رعیته» ما همه مسوول فاجعه ای هستیم که در صورت شعارزدگی و عدم عمل گرایی در این حوزه رخ دهد. به جوانان باید بها داد; باید به آن ها شخصیت داد بخواهیم یا نخواهیم روزگاری ارکان مدیریت به آن ها می رسد و آن ها باید مدیران فکور و گردانندگان کشور اسلا می باشند.
پس باید آن ها را باور کرد باید به شکل عام و نه دست چین آن ها را در امورشان خصوصا بحث فراغت مشارکت داد از هزینه کردن برای آن ها نباید هراس داشت. هزینه کردن و برنامه ریزی کردن برای اوقات فراغت جوانان صرف یک اردوی تفریحی و این کلا س و آن کلا س نیست.
جوان نیازهای عمیق و پرشورتری دارد، جوان نیاز همراهی دارد، جوان دوست دارد با تکنولوژی های امروزی و ماهیت امروزی با او همراهی شود. او می خواهد خود باشد نه من و شما خانواده و مدیران اجتماعی دایم به او دیکته این کار و آن کار را بکنیم و همه این ها با برنامه ریزی، مشارکت جوان و هزینه کردن های صحیح و اصولی عملی شود. آن وقت خود جوان می داند تابستانش را چگونه سپری کند.
نویسنده : محمدرضا نوروزی نژاد
منبع : روزنامه مردم سالاری


همچنین مشاهده کنید