جمعه, ۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 26 April, 2024
مجله ویستا
دیدهبان دارویی
در زمستان سال ۱۹۶۱ جهان پزشکی فاجعه تالیدوماید را تجربه کرد. تالیدوماید دارویی بود که بهعنوان آرامبخش (داروی خوابآور) مصرف میشد. حدود ۴ سال پس از عرضه این دارو در بسیاری از کشورهای مصرفکننده افزایش ناگهانی در فراوانی نقص خلقت مادرزادی مشاهده شد. مطالعات اپیدمیولوژیکی نشان داد که علت این افزایش مصرف داروی تالیدوماید طی دوران بارداری بوده است. وقوع این فاجعه سبب آغاز شکلگیری مراکز ملی ثبت و بررسی عوارض داروها در کشورهای مختلف دنیا شد. هدف اصلی این مراکز شناسایی سریع عوارض داروها و اعلام هشدارهای لازم نسبت به وقوع آنها بود.
در دنیای امروز که میلیونها نفر همه روزه مصرفکننده داروهای مختلف هستند و جمعآوری اطلاعات در رابطه با عوارض آنها بسیار مشکل است، چگونه میتوان عواقب زیانبار احتمالی ناشی از کاربرد فرآوردههای دارویی را ردیابی کرد؟
کلید حل این مشکل نظارت دقیق و دائمی بر مصرف فرآوردههای دارویی توسط افراد شاغل در حرف پزشکی است و بنابراین افراد درگیر در این حرف در هر نقطه از دنیا باید نسبت به اثرات ناخواسته و زیانآور داروها آگاهی داشته باشند و در صورت مشاهده هرگونه عارضه دارویی، مورد مشکوک را به یک مرکز واحد در کشور متبوع خود گزارش کنند. به این منظور مرکز ثبت و بررسی عوارض ناخواسته داروها از واحدهای تابعه دفتر تحقیق و توسعه معاونت غذا و دارویی وزارت بهداشت بهعنوان تنها مرکز ملی کشور به جمعآوری و ثبت گزارشهای عوارض دارویی مشاهده شده توسط جامعه پزشکی میپردازد و این مرکز از سال ۱۳۷۷ بهعنوان عضو کامل سازمان بهداشت جهانی () WHO در برنامه بینالمللی پایش فرآوردههای دارویی پذیرفته شده است و از آن زمان تاکنون با سازمان مذکور و سایر کشورهای عضو به تبادل اطلاعات در زمینه عوارض دارویی میپردازد و با توجه به استانداردهای بینالمللی، فرمهای زردرنگی توسط این مرکز تهیه شده است که در صورت تماس با این مرکز به تعداد لازم در اختیار حرف پزشکی و افراد متقاضی قرار خواهد گرفت و پس از تکمیل فرمها به آدرس مرکز ثبت و بررسی عوارض ناخواسته داروها، واحد تابعه دفتر تحقیق و توسعه معاونت غذا و دارو ارسال میشود که هزینه پست هم قبلا پرداخت شده است.
● چه مواردی را میتوان گزارش کرد؟
تمامی عوارض ناخواسته مشکوک به مصرف هر نوع فراورده درمانی از جمله داروها (اعم از خوددرمانی یا درمانهای تحت نسخه پزشک)، فراوردههای خونی، واکسنها، مواد حاجب، مواد مورد استفاده در دندانپزشکی یا جراحی، فراوردههای گیاهی، محلولهای لنز و ... قابل گزارش به این مرکز هستند و نکته مهم اینکه هنگام گزارش یک عارضه حتیالامکان نام شرکت سازنده و شماره سری ساخت را جستوجو و گزارش کنید.
به هر گونه پاسخ زیانآور و ناخواسته نسبت به مصرف دارو در دوزهای معمول مورد استفاده جهت پیشگیری، تشخیص یا درمان گفته میشود.
شناسایی، ارزیابی، گزارشدهی و پیشگیری از وقوع عوارض ناخواسته دارویی در انسان، فارماکوویژیلانس نامیده میشود که از اهداف عمده فارماکوویژیلانس، شناسایی سریع و بهموقع عوارض و تداخلات دارویی ناشناخته، پیشگیری از وقوع عوارض ناخواسته دارویی، شناسایی ریسک فاکتورهای دخیل در بروز عوارض ناخواسته داروها و مصرف منطقی و ایمن فراوردههای دارویی است.
● وظایف و مسوولیتهای شرکتهای دارویی
هر شرکت دارویی به منظور انجام مسوولیتو تعهد در قبال فراوردههای به ثبت رسیده خود موظف است که از سیستم مناسبی در زمینه فارماکوویژیلانس (دیدهبان دارویی) برخوردار باشد و نسبت به بکارگیری اقدامات مناسب و مقتضی در مواقع لزوم در برخورد با مشکلات دارویی متعهد شود. بهگونهای که قادر به بررسی عوارض دارویی، مقررات خاص ایمنی دارویی و ارزیابی فواید و زیانهای فراوردههای دارویی شرکت مربوطه بوده و دقت و احاطه لازم را داشته باشند و نکته مهمتر اینکه شرکتهای دارویی قبل از ساخت هر فرآورده دارویی خصوصا داروهای تحت لیسانس از کشورهای دیگر به بررسی دقیق و موشکافانه در ارتباط با وجود عوارض ناخواسته آن داروها اقدام کنند. با امید به اینکه بخش فارماکوویژیلانس (دیدهبان دارویی) شرکتهای دارویی روز به روز پررنگتر و تیزبینتر عمل کنند.
کتایون عزیززاده
کارشناس دارویی
کارشناس دارویی
منبع : روزنامه اعتماد ملی
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران حجاب رئیس جمهور رئیسی دولت سیزدهم دولت سریلانکا توماج صالحی مجلس شورای اسلامی پاکستان کارگران سید ابراهیم رئیسی
کنکور تهران سیل آتش سوزی قم سردار رادان هواشناسی فضای مجازی سازمان سنجش شهرداری تهران پلیس سلامت
قیمت خودرو خودرو قیمت طلا دلار مسکن تورم قیمت دلار بازار خودرو بانک مرکزی ارز ایران خودرو سایپا
خانواده موسیقی رهبر انقلاب تلویزیون فیلم ترانه علیدوستی سینمای ایران مهران مدیری بازیگر شعر تئاتر
کنکور ۱۴۰۳ عبدالرسول پورعباس
غزه فلسطین آمریکا اسرائیل رژیم صهیونیستی جنگ غزه روسیه چین حماس اوکراین طوفان الاقصی ایالات متحده آمریکا
پرسپولیس فوتبال استقلال جام حذفی بازی آلومینیوم اراک بارسلونا لیگ برتر انگلیس باشگاه استقلال باشگاه پرسپولیس فوتسال تراکتور
هوش مصنوعی ناسا بنیاد ملی نخبگان ربات گوگل تیک تاک فیلترینگ
مالاریا کاهش وزن زوال عقل سلامت روان داروخانه