تبعیضهای جنسیتی در المپیک

اگرچه تلاشهای فراوانی برای رسیدن به برابری جنسیتی و افزایش تعداد زنان ورزشکار در المپیک صورت گرفته اما هنوز هم بین تعداد زنان و مردان در بسیاری از رقابتها، خصوصا میان مدیریت فدراسیون ها اختلاف زیادی وجود دارد و شاهد ادامه تبعیضات جنسی هستیم.
المپیک ۲۰۰۸ پکن با پارادوکس های فراوانی از وضعیت گیج کننده زنان ورزشکار جهان ادامه دارد. حضور زنان مسلمان، چه محجبه و چه غیر محجبه در این دور از بازیهای المپیک قابل توجه بوده و روزنه امیدی است برای آینده روشن این زنان در دنیای ورزش. اما با این حال هنوز هم شاهد غیبت زنان ورزشکار چهار کشور مسلمان عربی از جمله عربستان، برونی، قطر و کویت هستیم.
به عنوان مثال در کشور عربستان، نه تنها از حضور زنان ورزشکار در تورنمنت های بزرگ ورزشی حتی المپیک جلوگیری می شود، بلکه بنا به دلایل "فرهنگی - مذهبی" ورزش زنان حتی "گناه" شناخته شده و در کل منع می شود و هیچ ارگان رسمی ورزش زنان در این کشور فعالیت نمی کند.
سازمان ملل و کمیته بین المللی المپیک برای مقابله با نقض حقوق بشر و انواع تبعیض در هر کجای دنیا منشورها و کمیته های متعددی در دست دارند که به عنوان مثال در اهداف ذکر شده برای المپیک در منشور آن می خوانیم: "تلاش برای مقابله با هرگونه تبعیض که تهدیدی است برای جنبش المپیک، تلاش و پشتیبانی از ارتقا سطح ورزش زنان در تمام سطوح و در تمام ساختارها، تلاش برای تحقق برابری زنان و مردان."
با این حال کمیته بین المللی المپیک از پیشگامان تخطی از سیاستها و اهداف المپیک بشمار می رود. دلایل این ادعا هم کم نبوده وبه نظر می رسد اکتفا به چند مورد کافی باشد؛ یادآوری می کنیم که تنها ۱۶ تن از ۱۱۰ عضو این کمیته را زنان تشکیل می دهند و تنها دو تن از ۳۵ فدراسیون ورزشی المپیک با ریاست زنان اداره می شود. همین امر در مورد مدیریت کمیته های ملی المپیک کشورهای مختلف صادق است و به یاد بیاوریم درخواست بی پاسخ بسیاری از فعالان حقوق بشر از جمله آنیتا دوفرانتز (رییس کمیسیون زنان و ورزش IOC) برای تحریم دو کشور عربستان سعودی و برونی، که حضور زنان ورزشکار در کاروان اعزامی خود به المپیک را منع کرده اند.
چه توجیهی می توان برای تفاوت هایی که در لیست بازیهای مردان و زنان در المپیک وجود دارد، یافت!؟ در حالیکه تنها چند صباحی است که زنان هم مانند مردان در مسابقات ماراتن، کشتی و پرش با نیزه شرکت می کنند اما زنان هنوز از برخی رشته ها از جمله پرش اسکی و دکاتلون (ورزشهای ده گانه) در المپیک جامانده اند و این رشته ها تنها شاهد درخشش مردان ورزشکار است. این مسئله در مورد رقابتهای مختلف و رده بندی وزن ها برای یک رشته ورزشی نیز دیده می شود.
یکی دیگر از پارادوکس های المپیکی هم حذف همزمان بیس بال مردان و سافتبال زنان از لیست بازی های المپیک است. اگرچه کارنامه بیس بال مردان با مشکلات زیاد در قراردادهای بازیکنان حرفه ای و پرونده های دوپینگ همراه است اما در کارنامه سافتبال زنان هیچ نکته مبهم و نقطه تاریکی وجود ندارد. سافتبال با اینکه برای ریشه دواندن و شکوفایی خود راه دشواری را طی کرده و در حال حاضر توسط هزاران دختر از ۱۳۱ کشور جهان دنبال می شود و رشد آن هم همچنان ادامه دارد اما به طور ناگهانی و بی هیچ توجیه قانع کننده ای از المپیک حذف می شود.
کمتر کسی است که بتواند منکر تاثیر مثبت حضور در المپیک برای یک رشته ورزشی و ورزشکاران آن باشد. به عنوان مثال این دومین بار است که کشتی زنان در بازیهای المپیک دنبال می شود و همین راهیابی زنان کشتی گیر به المپیک در تغییر دیدگاه عموم مردم و مسئولان نسبت به کشتی زنان و نیز استقبال دختران و زنان بیشتر به این رشته ورزشی بسیار موثر بوده است. در سال ۲۰۰۱ و نخستین حضور زنان در مسابقات جهانی کشتی در بلغارستان بود که اروپائیان از تمام تیم ها خواستند زیبایی زنان کشتی گیر را به رای گیری بگذارند و این نشان از دیدگاه کلیشه ای نسبت به زنان ورزشکار است که تقریباً در تمام رشته های ورزشی از تنیس گرفته تا کشتی وجود دارد. و بعد از دیدن زنان کشتی گیر در بازیهای المپیک بود که تصور نادرست زنان و دختران از فیزیک بدنی و ظاهر و قابلیت های زنان کشتی گیر اصلاح شده و این رشته ورزشی با استقبال دختران و زنان جوان مواجه شد.
۴۲درصد از ورزشکاران المپیک ۲۰۰۸ پکن را زنان تشکیل می دهد که این در مقایسه با ۲۶درصد در المپیک ۱۹۷۶ رشد چشمگیری داشته است. این افزایش تعداد زنان ورزشکار در بازیهای المپیک تغییراتی زیادی در وضعیت کلی ورزش زنان داشته است.
ناتراس، یکی از قهرمانان تیراندازی با کمان از کانادا است که این رشته را به صورت حرفه ای و رقابتی با مردان تیرانداز آغاز کرده چراکه تا سال ۱۹۷۶ تیراندازی زنان در لیست بازیهای المپیک وجود نداشت. به نظر او برخی از این تغییرات عبارتند از افزایش فرصت ها، رقابتها، رشته های المپیکی، تعداد رهبران تیم های ورزشی و مقامات و مسئولان زن ورزشی.

منبع: دِ گازته
از مرجان نمازی