جنگ مجازی با فقر

جفری ساچز مدیر موسسه زمین استاد توسعه پایدار، اقتصاد و مدیریت و سیاستگذاری سالم در دانشگاه کلمبیا است. وی همچنین مشاور ویژه کوفی عنان دبیرکل سازمان ملل بود و از سال ۲۰۰۲ تا سال ۲۰۰۶ مدیریت برنامه هزاره سازمان ملل را برعهده داشت. مجله تایم در سال های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ ساچز را به عنوان یکی از ۱۰۰ فرد تاثیرگذار در جهان معرفی کرد. علایق پژوهشی وی عبارتند از ارتباط سلامتی و توسعه، جغرافیای اقتصادی، جهانی شدن، گذار به اقتصاد بازار در اروپای شرقی واتحاد شوروی سابق، بازارهای مالی بین المللی، توسعه و رشد اقتصادی، رقابت پذیری جهانی و سیاست های اقتصاد کلان در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه.
شکاف دیجیتال در حال تنگ تر شدن است. سیل اطلاعات مجازی از طریق تلفن همراه، پیام های متنی و اینترنت حتی در فقیرترین کشورها به توده های مردم رسیده و همراه با خود انقلابی را در اقتصاد، سیاست و جوامع به وجود آورده است.
فقر بیش از حد با انزوای افراطی، به ویژه انزوای روستایی مترادف است. تلفن همراه و اینترنت بیسیم به انزوا پایان داده و نشان می دهند که تغییردهنده ترین فناوری برای توسعه اقتصادی دوران ما هستند.
شکاف دیجیتال نه تنها از طریق شکوفایی مسوولیت پذیری مدنی بلکه عمدتاً به واسطه نیروهای بازار در حال پایان یافتن است. فناوری تلفن همراه به قدری قدرتمند است و هزینه های آن برای جابه جایی هر واحد از اطلاعات به حدی اندک است که دسترسی به تلفن همراه حتی برای فقرا نیز ممکن شده است. هم اکنون بیش از ۳/۳ میلیارد مشترک تلفن همراه در سطح جهان وجود دارد (یعنی حدود نیمی از مردم کره زمین).
علاوه بر این، نفوذ بازار تلفن همراه درکشورهای فقیر، به سرعت گسترش می یابد. هند حدود ۳۰۰ میلیون مشترک تلفن همراه دارد و هر ماه حدود یک میلیون نفر به شمار مشترکین در این کشور افزوده می شود. برزیل و اندونزی به ترتیب ۱۳۰ و ۱۲۰ میلیون مشترک تلفن همراه دارند. در آفریقا که فقیرترین کشورهای جهان در آنجا قرار دارند بازار تلفن همراه با ۲۸۰ میلیون مشترک به بلندپروازی خود ادامه می دهد.
هم اینک تلفن همراه در همه جا چه شهر یا روستا یافت می شود. اگر فردی خود به این فناوری دسترسی نداشته باشد مطمئناً کسی که از آن برخوردار است را می شناسد. شاید بخش اعظمی از مردم آفریقا، حداقل در مواقع اضطراری، از طریق همسایگان یا یک کیوسک تجاری به تلفن دسترسی داشته باشند.
مساله دیگر همگرایی مستمر اطلاعات مجازی است: سیستم های بیسیم، به طور فزاینده ای تلفن همراه را با اینترنت، کامپیوترهای شخصی ودیگر گونه های خدمات اطلاعاتی پیوند می دهند. فقرای روستایی در مناطق زیادی از جهان به بانکداری و سامانه های پرداخت بیسیم دسترسی دارند.
فی المثل سامانه -PESA Mدر کنیا، انتقال پول از طریق تلفن را ممکن ساخته است. اطلاعات شبکه های نوین مابین سلامت عمومی، مراقبت های درمانی، آموزش، بانکداری، تجارت، تفریحات و نیز ارتباطات خانوادگی و دوستانه، ارتباط برقرار کرده است.
هند مرکز مهندسان نرم افزار برجسته جهان، شرکت های فناوری بالا و دارای اقتصاد روستایی پرجمعیت همراه با ۷۰۰ میلیون فقیر که نیازمند گونه های مختلف ارتباطات هستند طبیعتاً پیشاهنگ توسعه اقتصادی دیجیتال محور شده است. در این کشور دولت و صنایع در موردهمکاری های خصوصی-دولتی برای ارائه خدمات اساسی شبکه مجازی به تشریک مساعی روی آورده اند.
به عنوان مثال در ایالت های آندرا پرادش و گجرات خدمات آمبولانس اورژانس از طریق تلفن، سیستم های پیچیده کامپیوتری و سرمایه گذاری عمومی روزافزون در راستای بهبود سلامت روستایی در اختیار ده ها میلیون نفر قرار داده شده اند. چندین سامانه درمانی دیجیتال، مراقبت های بهداشتی و درمانی اولیه را به روستاییان ارائه می دهند. علاوه بر این برنامه جدید تضمین اشتغال روستایی هند، نه تنها از طریق بودجه عمومی، ده ها میلیون فقیر را وارد بازار کار کرده بلکه برمبنای شبکه های مجازی هند، آنان را از سامانه بانکداری رسمی برخوردار کرده است.
از نظر تجاری، انقلاب تلفن همراه یک انقلاب لجستیک را در عرصه بازاریابی مزرعه تا خرده فروشی پدید آورده است. کشاورزان و خرده فروشان مواد غذایی می توانند از طریق مراکز توزیع و تلفن همراه به هم وصل شوند.کشاورزان می توانند محصولات خود را بدون تاخیر و با قیمتی بالا به فروش برسانند و خریداران نیز می توانند محصولات خود را هیچ واسطه ای به بازار برده و به کمترین قیمت ممکن به دست مصرف کنندگان نهایی برسانند.این زنجیره، نه تنها درآمد کشاورزان را افزایش می دهد بلکه تنوع محصول و ارتقای کشاورزی را نیز ممکن می سازد. از سوی دیگر شرکت های برجسته نرم افزاری جهان نیز از طریق شبکه های مجازی، مشاغل فناوری اطلاعات را مستقیماً به درون روستاها می برند.امور آموزشی نیز به همین منوال، تغییر یافته است. در سرتاسر جهان آموزشگاه ها در تمامی سطوح، جهانی شده و به واسطه شبکه های مجازی به هم پیوسته اند. کودکان در ایالات متحده نه تنها از کتاب های درسی و ویدئوها بلکه از طریق ارتباط مستقیم با کلاس های درسی در نقاط مختلف جهان می توانند مطالبی راجع به آفریقا، چین و هند بیاموزند. دانش آموزان از طریق گفت وگوهای زنده، دوره های آموزشی و برنامه های مشترک، ویدئو، عکس و متن مبتنی بر شبکه های دیجیتال می توانند دانسته های خود را به اشتراک بگذارند.
دانشگاه ها نیز کلاس های آموزشی جهانی دارند که در آن، دانشجویان دانشگاه های مختلف می توانند به سخنرانی ها، گروه های بحث و بررسی و پژوهشی مشترک بپیوندند. سال گذشته دانشگاه کلمبیا در نیویورک، به طور مشترک با دانشگاه هایی از اکوادور، نیجریه، انگلیس، فرانسه، اتیوپی، مالزی، هند، کانادا، سنگاپور و چین در یک کلاس آموزشی جهانی صدها دانشجو را در یک دوره مهیج توسعه پایدار بین المللی به هم مرتبط ساخت.
من در کتاب خود با عنوان «پایان فقر» نوشتم فقر بیش از حد را می توان تا سال ۲۰۲۵ خاتمه داد. شاید با توجه به خشونت جهانی، تغییرات آب و هوایی و تهدیدات ذخایر آب، انرژی و غذا، پیش بینی من نسنجیده به نظر برسد با این حال فناوری اطلاعات مجازی، اگر به طور مشترک وجهانی به کار گرفته شود مهم ترین ابزار نوین ما در این راستا خواهد بود زیرا این فناوری ما را قادر می سازد در بازارها، شبکه های اجتماعی و اقدامات همگانی برای حل مشکلات مشترک خود به یکدیگر بپیوندیم.

جفری ساچز ـ مترجم: یعقوب نعمتی وروجنی
منبع: Project syndicate

منبع : روزنامه سرمایه