نخستین تنفس انسان در آب

زایمان یک روند طبیعی است و مسلماً بدن با این فرآیند سازگار است. بطور متوسط طول مدت زایمان طبیعی هشت تا ۱۴ ساعت است که این مدت زمان لازم است تا کانال زایمان به تدریج آماده شود و جنین نیز خود را برای عبور از آن تطبیق دهد. امروزه به دلیل پیشرفت های علمی و افزایش مداخلات پزشکی طول مدت زایمان کوتاه تر شده و همین امر باعث سرعت بخشیدن به روند زایمان و به وجود آمدن مشکلاتی شده است که در اثر آن عضلات و استخوان های لگن فرصت کافی برای تطابق با این روند نداشته باشد و باعث ایجاد صدمه به عضلات شود. از این رو به منظور کاهش عوارض ناشی از آن روش هایی مانند زایمان بدون مداخله و فیزیولوژیک، زایمان در آب و روش های کاهش درد و ترس مادر مانند رایحه درمانی و ماساژدرمانی پیشنهاد شده است.
زایمان در آب نیز یکی از روش هایی است که امروزه در ایران در حال گسترش است و اولین بار در بیمارستان زنان و زایمان شهید اکبرآبادی با موفقیت به انجام رسیده است.
دکتر محسن فکرت رئیس بیمارستان شهید اکبرآبادی در مورد چگونگی آغاز زایمان در آب در ایران می گوید: حدود دو سال پیش یکی از فارغ التحصیلان دانشگاه از ما خواست امکاناتی برایشان فراهم کنیم تا با کمک پزشکان و ماماهای بیمارستان بتوانند برای اولین بار در ایران زایمان در آب را راه بیندازند که در عرض پنج تا شش ماه حدود ۵۶ زایمان در آب صورت گرفت.
وی می افزاید: البته در وهله اول برنامه ما این است که زنان از بدو حاملگی آموزش ببینند تا با این متد جدید آشناتر شوند و با اطمینان خاطر به آن توجه کنند. آموزش شامل هشت دوره کلاس آمادگی با امکانات سمعی و بصری است و به دنبال آن زنانی که داوطلب زایمان در آب می شوند، اگر پزشک صلاح ببیند اجازه زایمان در آب به آنها داده می شود.
دکتر فکرت می گوید: اگر فرصت بیشتری صرف شود تا زایمان با کیفیت بهتری صورت گیرد، استرس و ترس مادر کمتر خواهد شد. یکی از برنامه هایی که در دست داریم این است که همسر زائو بتواند، در کنار او بماند.
به گفته دکترفکرت، مهمترین مزیت کلاس های آموزشی نوعی کنترل بارداری هم هست.
بابایی، سوپروایزر بیمارستان و مسئول آموزش مادران در این باره می گوید: یکی از دلایلی که باعث شده است زنان به سزارین روی آورند، فضای ناخوشایندی است که در اتاق های زایمان با آن روبه رو می شوند، بنابراین برای بهبود این امر از روش های دیگری که غیردارویی هستند، استفاده شده است تا مادران برای زایمان طبیعی انگیزه پیدا کنند. استفاده از آب به عنوان یکی از روش های کاهش درد و ترس در زن باردار است. هدف این است که فضا برای مادر خوشایند شده و زایمان بدون مداخله و به صورت فیزیولوژیک انجام شود، همچنین حضور همراه آموزش دیده در کنار او می تواند تسکینی برای مادر باشد.
وی اضافه می کند: به دلیل آن که آب احساس سبکی و کمتر شدن وزن را به فرد می دهد و حرکت مادر در آب راحت است، طول مدت زایمان نیز در آب کوتاه تر خواهد شد، البته مزیت دیگری که این روش دارد این است که مادر می تواند در طول این مدت از آب بیرون بیاید و راه برود. وقتی مادر آزادی حرکت داشته باشد، استخوان های لگن بهتر حرکت کرده و جابه جا می شوند. همچنین مادر می تواند حالت نشسته یا خوابیده داشته باشد، نوشیدنی بنوشد و حتی می تواند مراحل اولیه زایمان در آب باشد، ولی زایمان خود را بیرون از آب انجام دهد.محور اصلی این روش کاهش درد است و استفاده از آب نیز برای تسکین درد خواهد بود.
وی همچنین گفت: مادر برای این که بتواند زایمان خوبی داشته باشد باید احساس امنیت کند. یکی از دلایلی که مادران را به زایمان در آب سوق می دهد این است که آنها احساس می کنند در خانه هستند و فضای آن این قدر مطلوب است که احساس ناآشنایی نمی کنند.
برارپور، مدیر پرستاری بیمارستان شهید اکبرآبادی نیز در این باره می گوید: بررسی روند زایمان ۵۶ زن بارداری که در اوایل کار زایمان در آب را تجربه کرده بودند نشان داد که به وضوح طول مدت زایمان کوتاه تر شده و درد نیز در آنان کمتر می شود با این که آنها آموزش نیز ندیده بودند.
یکی از مزایای این زایمان این است که زنان در دوران بارداری آموزش هایی را می بینند و سطح آگاهی شان افزایش پیدا می کند.
بابایی در مورد شرایط کلاس ها می گوید: کلاس های آموزشی شامل یک سری آموزش های تئوری است که همه نیازهای زنان باردار را از نظر تغذیه، بهداشت روان، بهداشت فردی در دوران بارداری، برنامه ریزی برای زایمان، فرآیند زایمان، مراقبت بعد از زایمان و مراقبت از نوزاد و همه مسائلی که نیاز زن باردار است، شامل می شود. علاوه بر آموزش های تئوری یک سری ورزش های دوران بارداری برای پیشگیری از عوارض آن مانند گرفتگی پا در هر جلسه انجام می شود که این آمادگی جسمانی مادر در داشتن یک زایمان خوب و برگشت سریع تر بدن بعد از زایمان به حالت اولیه کمک کننده است. در انتهای هر جلسه یک بخش تن آرامی داریم که مادر یاد می گیرد تا استقامتش را بالا ببرد و با استرس های دوران بارداری مقابله و آرامش خود را حفظ کند. این کلاس ها برای مادرانی که سزارین در پیش دارند، مفید خواهد بود و تنها برای آمادگی در زایمان طبیعی نیست.
برارپور با اشاره به این که در حال حاضر هشت مرکز آموزشی دیگر در سطح کشور در حال فعالیت هستند، می گوید: زنان باردار می توانند در مراکز دیگری به جز بیمارستان آموزش های لازم را ببینند و آشنایی لازم را پیدا کنند و در مراکزی مثل مراکز خصوصی، زایمان فیزیولوژیک و بدون مداخله را انجام دهند که می تواند به صورت طبیعی و حتی بدون استفاده از آب باشد، البته اگر مانعی برای زایمان طبیعی نداشته باشند. هم اکنون زایمان در آب در بیمارستان ام البنین شهر مشهد و بیمارستان الزهرا تبریز نیز انجام می شود و به آنها نیز آموزش های لازم داده می شود.
دکتر فکرت معتقد است اگر سازمان های بیمه تعرفه بیشتری برای زایمان در آب قائل شوند گرایش پزشکان و متخصصان بیشتر خواهد شد؛ چرا که زایمان در آب وقت، هزینه، دقت، رفتار دقیق تر و فضا و نیروی انسانی بیشتری را می طلبد و برای این که یک زن زایمان در آب داشته باشد یک اتاق بزرگ اشغال می شود و برای هر نفر حداقل یک نیروی انسانی لازم است.

جوانه خانی

منبع : روزنامه ایران