رئیس جمهوری در پاکستان چگونه انتخاب می شود

دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری پاکستان قرار است ششم سپتامبر ۲۰۰۸ (۱۶ شهریور ۸۷) برگزار شود. فرآیند برگزاری انتخابات ریاست جمهوری براساس قانون اساسی پاکستان بعد از کناره گیری یا فوت رئیس جمهوری، رئیس مجلس سنا حداکثر به مدت ۳۰ روز کفالت این مقام را بر عهده خواهد گرفت و کمیسیون انتخابات نیز موظف است در پایان این مدت انتخابات را برگزار کند. حزب حاکم که در مجلس ملی اکثریت نمایندگان را دارد یا احزاب ائتلافی حاکم از بین نمایندگان منتخب خود یک نفر را به عنوان نامزد ریاست جمهوری و جناح مخالف نیز نامزد موردنظر خود را برای رقابت معرفی می کند.
● ویژگی های نامزدها
نامزد ریاست جمهوری در پاکستان حداقل باید ۴۵ سال سن داشته باشد و فقط مسلمانان می توانند به سمت رئیس جمهوری انتخاب شوند. معرفی یک نفر از بین مردم با تحصیلات کافی و واجد شرایط رای دهی در انتخابات ریاست جمهوری، امکان پذیر است و نام وی باید به عنوان واجد شرایط رای دهی در فهرست انتخابات عمومی درج شده باشد اما ضرورتی ندارد که او نماینده مجلس باشد. رای دهنده از طرف مردم هنگام تکمیل درخواست نامزدی خود باید امضای حداقل دو نماینده مجلس را به عنوان ضمانت داشته باشد. مهم ترین نامزدهای دوازدهمین انتخابات ریاست جمهوری پاکستان عبارتند از حزب مردم: آصف علی زرداری، حزب مسلم لیگ شاخه نواز: قاضی بازنشسته سعیدالزمان صدیقی و حزب مسلم لیگ شاخه قائد اعظم: مشاهد حسین.
● شیوه انتخاب رئیس جمهوری پاکستان
در پاکستان رئیس جمهوری با رای مستقیم مردم انتخاب نمی شود بلکه رئیس جمهوری توسط اعضای مجالس چهارگانه ایالتی (ایالت های پنجاب، سند، بلوچستان و سرحد) و دو مجلس ملی و سنا انتخاب می شود لذا نمایندگان مجالس ملی و ایالتی پاکستان با رای مستقیم مردم انتخاب می شوند اما رئیس جمهوری در پاکستان با رای نمایندگان مجالس ملی، سنا و ایالتی انتخاب می شود.
جمع نمایندگان این شش مجلس ملی و ایالتی ۱۱۷۰ نفر است اما در انتخاب رئیس جمهور ۷۰۲ رای وجود دارد. به این معنا که هر عضو مجالس ملی و سنا یک رای دارد اما تمام مجالس ایالتی به طور یکسان ۶۵ رای دارند در حالی که تعداد اعضای هر چهار مجلس ایالتی متفاوت است.طبق این فرمول، مجلس ملی پاکستان با ۳۴۲ نماینده و مجلس سنای پاکستان با یکصد نماینده و هرکدام از مجالس ایالتی بلوچستان، پنجاب، سند و سرحد پاکستان نیز با شصت و پنج رای بدون درنظرگرفتن شمار نمایندگان شان در رای گیری شرکت می کنند.
● تعداد و نسبت آرای هر یک از مجالس ششگانه
مجلس ملی (با ۳۴۲ رای ،هر نماینده یک رای) مجلس سنا (با ۱۰۰ عضو، هر نماینده یک رای) مجلس ایالتی بلوچستان (۶۵ رای ،هر نماینده یک رای) مجلس ایالتی پنجاب (۶۵ رای برابر با کوچک ترین مجلس ایالتی - بلوچستان ،هر چهار نماینده یک رای) مجلس ایالتی سند (۶۵ رای برابر با کوچک ترین مجلس ایالتی - بلوچستان،هر دو نماینده یک رای) و مجلس ایالتی سرحد پاکستان برابر با کوچک ترین مجلس ایالتی - بلوچستان،هر دو نماینده یک رای) حق شرکت در انتخاب رئیس جمهوری را دارا هستند. در مجموع شمار واجدین شرایط ۷۰۲ نماینده است که از بین این تعداد هر نامزدی که بیشترین رای را به خود اختصاص دهد به مقام ریاست جمهوری پاکستان انتخاب خواهد شد.
پس از اعلام جدول زمانی برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ازسوی کمیسیون انتخابات، مجالس سنا، ایالتی و ملی در روز تعیین شده با تشکیل نشستی برای انتخاب یک نفر از بین نامزدهای معرفی شده ازسوی احزاب سیاسی، مذهبی و همچنین نامزدهای مستقل در رای گیری شرکت می کنند.
رای گیری در صحن شش مجلس در شهرهای اسلام آباد، کراچی، لاهور، پیشاور و کویته از ساعت ۱۰ تا ۱۵ شانزدهم شهریور برگزار خواهد شد. به نظر می رسد با توجه به بالا بودن شمار نمایندگان حزب مردم و هواداران آن، آصف علی زرداری سرپرست این حزب در انتخابات ریاست جمهوری پاکستان پیروز شود. با بررسی های انجام شده احتمال می رود که آصف علی زرداری با کسب حدود ۴۲۴ رای پیروز شود و سعیدالزمان صدیقی نامزد حزب مسلم لیگ شاخه نواز ۱۵۰ رای و مشاهد حسین سید نامزد حزب مسلم لیگ شاخه قائد اعظم ۱۲۶ رای به دست آورند. این در حالی است که اگر احزاب مسلم لیگ شاخه نواز و مسلم لیگ شاخه قائد اعظم حتی با کنار گذاشتن اختلافات، متحد شوند و به طور مشترک از یک نامزد نیز حمایت کنند،نخواهند توانست در انتخابات به پیروزی برسند.
● دوره گذشته انتخابات
یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری پاکستان از زمان استقلال و تاسیس این کشور با وجود تنش های انتخاباتی در موعد مقرر یعنی ۱۴ مهر ۱۳۸۶ (۶ اکتبر ۲۰۰۷ میلادی) برگزار شد. پرویز مشرف در این انتخابات از مجموع ۶۸۵ رای نمایندگان مجالس ملی، سنا و چهار ایالت با ۶۵۳ رای، ۹۵/۳۲ درصد آرا را کسب کرد.

منبع : روزنامه سرمایه