جاماییکا ؛ سرزمین سرعت

پنجشنبه شب گذشته (۳۱ مردادماه) که ورونیکا کمپبل براون «دو»ی ۲۰۰ متر زنان را در المپیک پکن فتح کرد، در عمل حاکمیت دونده های جاماییکا بر مواد سرعت زنان و مردان این پیکارها کاملتر شد. جاماییکا به واقع هر دو «دو»ی ۱۰۰ و ۲۰۰ متر زنان و مردان این رقابت ها را فتح کرده است.
پیشتر شلی آن فریزر جاماییکایی در ماده ۱۰۰ متر زنان پیشتازی کرد ‎/ هر دو ماده ۱۰۰ و ۲۰۰ متر مردان را نیز اوساین بولت پدیده بزرگ رقابت های امسال فتح و صحنه را به شکل شگفت آوری قبضه کرد ‎/ این دونده جاماییکایی رکوردهای جهانی هر دو ماده را شکسته و به نخستین ورزشکار در تاریخ برپایی المپیک ها بدل شد که در یک المپیک حد نصاب های هر دو رشته را جابه جا کرده است ‎/ باز جالب تر این که در ۱۰۰ متر زنان رتبه دوم نیز به طور مشترک به دو جاماییکایی رسیده بود و در ۲۰۰ متر زنان المپیک ۲۰۰۸ نیز مقام سوم سهم یک جاماییکایی دیگر به نام کرون استوارت شد و مجموعاً ۷ دونده جاماییکایی در بین ۱۲ نفر اول دو رشته فوق مشاهده می شدند تا اطلاق واژه «سرزمین سرعت» به جاماییکا مناسبت بیشتری بیابد. استوارت که در ۱۰۰ متر در معیت «هم تیمی»اش شرون سیمپسون صاحب رتبه دومی مشترک شد، می گوید: «قرق کردن این بازیها به شیوه ای که ما صورت داده ایم، از نظر من جای تعجب ندارد، زیرا اولاً ریشه و سنت «دو»های سرعت نزد ما قوی و پرسابقه است و دوماً ما واقعاً کار و تلاش کرده و تمرینات فراوانی برای المپیک داشتیم. این المپیک و یا لااقل قسمت دو و میدانی آن را می توان المپیک جاماییکا نامگذاری کرد.
● پس از اشتباهات امریکا
جاماییکایی ها حتی در هر دو ماده ۱۰۰ ۴ متر امدادی مردان و زنان بازی های پکن نیز شروعی بهتر از سایرین داشتند و بهترین زمان ها را در دور مقدماتی این مواد به ثبت رساندند و چون امریکا حریف اصلی شان در هر دو رشته بر اثر اشتباه در تعویض و دست به دست کردن چوب های امدادی حذف شد و اصلاً به فینال نرسید، جاماییکا مصمم به اوجگیری بیشتر شد. نقطه اوج نمایش های دوندگان سرعت جاماییکا، بی شک کارهای اوساین بولت در هر دو ماده ۱۰۰ و ۲۰۰ متر مردان و رکوردهای جهانی و جدید و شگفت انگیزی بود که وی به میزان ۹‎/۶۹ و ۱۹‎/۳۰ ثانیه در دو ماده فوق به جای گذاشت و در اولی رکورد جهانی جدید خود را ۳ صدم ثانیه بهبود بخشید و در ۲۰۰ متر نیز بر رکورد دیرپایی خط کشید که مایکل جانسون دونده مشهور سابق امریکا و مشاور و برنامه ریز فعلی جره می وارینر دونده مطرح ۴۰۰ متر مردان جهان، در المپیک آتلانتا به میزان ۱۹‎/۳۲ ثانیه به جا گذاشته بود.
● از نو
کمپبل براون نوعی اجبار و الزام را در راه فتح «دو»ی ۲۰۰ متر زنان برای خود حس می کرد، زیرا وی در سال ۲۰۰۷ در رقابت های جهانی اوزاکا طلای ۱۰۰ متر را برده اما در پیکارهای انتخابی اخیر تیم ملی جاماییکا در کینگستون به رتبه های اول و دوم این ماده نرسیده و به تبع آن امکان راهیابی به این ماده در بازی های المپیک امسال را از دست داده بود. او می دانست راه جبران آن ناکامی، فتح ۲۰۰ متر در پکن است و اگر فتح ۱۰۰ متر برای او در این المپیک ممکن نشد، ۲۰۰ متر چیزی می بود که کارنامه او را از نو موفق جلوه می داد.
البته برای جاماییکا فرق زیادی نکرد زیرا شلی آن فریزر که یکی از دو سهمیه جاماییکا در ۱۰۰ متر را از طریق فتح پیکارهای انتخابی گرفت، همانطور که قبلاً گفتیم طلای آن را هم طی هفته گذشته در المپیاد بیست و نهم صاحب شد. همه اینها نشان می دهد اوضاع در کینگستون و همچنین تریلاونی، اوکوریوس و لین استد و سایر نقاط بارز جاماییکا، دست کم به لحاظ کشف و پرورش دونده های سرعت، چقدر خوب به پیش می رود. با این وجود حیرت حاصل از حاکمیت جاماییکا بر «دو»های سرعت المپیک تازه پایان یافته پکن، غیرقابل اندازه گیری و توصیف ناپذیر است، زیرا این کشور واقع در حوزه کارائیب در نهایت ۲‎/۸ میلیون نفر بیشتر جمعیت ندارد و از کم نفوس ترین کشورها بین ۲۰۴ کشور حاضر در پیکارهای امسال بود.
● یک سؤال
بنابراین باید پرسید چطور کشوری که جمعیت آن کمتر از یک صدم جمعیت امریکا است توانسته است یک بار دیگر حاکم سنتی «دو»های سرعت جهان را پشت سر بگذارد و این بار بیشتر و بهتر از همیشه این کار را صورت دهد و به عنوان مثال نه فقط با اوساین بولت بهترین دونده ۱۰۰ متر مردان دنیا را داشته باشد بلکه با آسافاپاول دومین دونده سرعت را نیز معرفی نماید یک قسمت از ماجرا و بخشی از سؤال فوق طبعاً به کار و تمرین فراوان، چیزی که در حرف های کرون استوارت نیز به آن اشاره شده، مربوط می شود و به این که آنها به لحاظ تدارک و تمرین کم نگذاشته اند. مسئله دوم، عوامل ژنتیکی و این نکته است که از دیرباز جاماییکا مثل تری نیداد، باهاما و پاناما تولیدکننده دونده های برجسته سرعت بوده و خصوصیات بومی و شرایط زیستی و فرهنگ ورزشی این کشور، این نکته را در وجود خود حل کرده و پرورانده است و همان طور که آفریقایی ها به خاطر خصایل خاص بومی شان «استقامت رو»های فوق العاده ای هستند، جاماییکایی ها نیز سرعت جزئی از وجود و فرهنگ شان است و با این خصلت بار می آیند و این فقط با تمرین و آموزش به وجود نمی آید، بلکه به لطف این عوامل جنبی، جا و مجال بیشتری برای رشد و نمو و تجلی می یابد.
این را نیز از نظر دور نگه ندارید که جاماییکایی ها هیچگاه فاکتور تفریح و شیرینی زندگی را از ورزش و حتی وجوه قهرمانی آن خارج نساخته و برعکس سعی داشته اند یک زندگی تفریحی و پربار را برای خود فراهم آورند که در آن فقط تمرین و کار حرف شرط نباشد.
● راحت و بدون استرس
اوساین بولت بلندقد و مقتدر نمونه خوبی دراین ارتباط است.
درست است که او متهم به غرور و عدم اعتنای بایسته به رقبای بازنده و احترام نگذاشتن به آنها در پایان «دو»های ۱۰۰ و ۲۰۰ متر المپیک پکن شد، اما او در همان لحظات به قدری راحت و بدون استرس در مقابل دوربین ها و خبرنگاران جولان می داد که انگار در مسابقه ای دوستانه حضور داشته و نه در پر مسئولیت ترین مسابقه عالم (المپیک)‎/ او به کرات نیز به این نکته اشاره کرد که اگر در ۱۰۰ متر شرکت و رکورد شکنی کرده و به طلا رسیده، بیشتر نوعی تفریح و آرام سازی ذهن خود برای حضور در ۲۰۰ متر که تخصص اول او به شمار می آید، بوده است!
● مهم نیست
ورونیکا کمپبل براون قهرمان «دو»ی ۲۰۰ متر زنان بازیها هم می گفت: «همه نفرات ما به شدت کار و تلاش می کنند اما راحتی خیال و تفریح انگاشتن ورزش را نیز از طرز نگرش خود خارج نکرده اند. مهم نیست که یک کشور چقدر کوچک و چقدر بزرگ است و این کار و کوشش است که اهمیت دارد.» کرون استوارت هم به عنوان حرف نهایی می گوید: «وقتی جاماییکایی ها را در این شرایط اجتماعی - ورزشی قرار دهید، قطعاً نتایج خوبی به بار خواهد آمد.

[وصال روحانی ‎/ منبع: SKY ]

منبع : روزنامه ایران ورزشی