فرمولاسیون ژل موضعی متوترکسات و بررسی جذب پوستی آن به‌صورت in vitro

پسوریازیس یکی از بیماری‌های پوستی شایعی است که در ١ تا ٣ درصد جمعیت اتفاق می‌افتد. اگرچه این بیماری تهدیدکننده حیات نیست ولی می‌تواند باعث مرگ و میر معنی‌دار، محرومیت‌های اجتماعی، هزینه‌های اقتصادی و شکست‌هائی در زندگی بیماران گردد. برای سال‌های زیادی باور بر این بود که مکانیسم بیماری در پسوریازیس هیپرپرولیفراسیون اپیدرم می‌باشد و بیماری به‌صورت پلاک‌های ضخیم و کلفت خود را نشان می‌دهد. تحقیقات نشان داده که بیماران دارای پسوریازیس دارای چرخه سلولی کوتاه شده هستند. به‌طور نرمال کراتینوسیت ها نیازمند ٢٨ تا ٤٤ روز برای مهاجرت از سلول‌های پایه اپیدرم به طبقه شاخی پوست هستند.
لیکن در بیماران پسوریازیسی این مهاجرت تنها ٤ روز طول می‌کشد. پاسخ عالی بیمارانی که با متوترکسات درمان شده‌اند (داروئی که میتوز سلولی را مهار می‌کند) این فرضیه را تأیید می‌کند. لیکن از آنجائی‌که لنفوسیت‌ها در اپیدرم افراد دچار پسوریازیس یافت شده و نیز بیماری می‌تواند به‌وسیله داروهای ساپرس‌کننده ایمنی درمان شود پسوریازیس ممکن است یک بیماری ایمنولوژیک بوده که به‌طور ثانویه منجر به هیپرپرولیفراسیون اپیدرمی می‌شود. متوترکسات یک مهارکننده دی‌هیدروفولات ردوکتاز بوده که با سنتز DNA به‌وسیله جلوگیری از تشکیل تتراهیدروفولات تداخل می‌کند. متوترکسات برای سالیان درازی در درمان بدخیمی‌ها استفاده شده اما این دارو در دوزهای پائین‌تر برای درمان پسوریازیس هم مورد استفاده قرار گرفته است.

یوسف جوادزاده
محمدرضا سیاهی
زهره رجبی
ایمن کیوان
امید اثنا عشری
رضوان صفدری

منبع : مجله دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تبريز