جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

لحظه‌های به یاد ماندنی المپیک‌


لحظه‌های به یاد ماندنی المپیک‌
بازی‌های المپیک مدرن از ۱۸۹۶ تاکنون در هر دوره لحظه‌های به یادماندنی زیادی داشته که برخی از آنها، شاخص‌تر بوده‌اند و درباره آنها مطالب زیادی نوشته و گفته شده و تا سالیان و شاید قرن‌ها این لحظه‌ها ماندگار بمانند. برخی از ‌آنها را مرور می‌کنیم.
در ۶ آوریل ۱۸۹۶ وقتی جورج اول پادشاه یونان در ورزشگاه پاناتنین آتن افتتاح اولین دوره بازی‌های المپیک نوین را اعلام کرد، لحظه‌ای تاریخی در ورزش جهان شکل گرفت.
پادشاه یونان در سخنرانی کوتاه خود گفت: بدین وسیله گشایش اولین دوره بازی‌ها بین‌المللی المپیک را اعلام می‌کنم.
مبتکر برگزاری المپیک، پیردو کورتن فرانسوی بود که برای عملی شدن ایده‌اش به کشورهای مختلف جهان سفرکرد تا حمایت کشورها را به دست آورد. او اعتقاد داشت ورزش کینه‌ها و دشمنی‌ها را کاهش می‌دهد و سبب ثبات صلح درجهان می‌شود.
نکته جالب در مورد اولین دوره المپیک این است که یونان توانایی مالی برای بازسازی ورزشگاه قدیمی پاناتنین را نداشت و نزدیک بود که میزبانی المپیک به جای آتن به بوداپست داده شود اما یک بازرگان ثروتمند یونانی به نام جورج آوروف با کمک مالی در خور توجه خود، سبب شد تا ورزشگاه آتن ساخته شود و این شهر میزبان اولین دوره المپیک شد. بازی‌ها در رشته‌های دوومیدانی، شمشیربازی، کشتی، تیراندازی، تنیس، دوچرخه‌سواری، شنا، ژیمناستیک و کشتی برگزار شد. در اولین دوره المپیک ۱۴ کشور شرکت کردند، اما بیشتر ورزشکاران یونانی بودند.
● خشم هیتلر در برلین‌
در المپیک ۱۹۳۶ برلین حکومت نازی آلمان برای قدرت نمایی آماده شده بود. هیتلر المپیک برلین را فرصتی طلایی برای ابراز وجود و ثابت کردن برتری‌نژاد آریایی می‌دانست، اما یک جوان سیاه‌پوست ۲۲ ساله به نام جسی اونز، هیتلر را به خشم آورد.
یک سال پیش از المپیک جسی اونز در ۴۵ دقیقه ۳ بار رکوردهایی جهانی در دوومیدانی را شکست اونز با کسب مدال طلای المپیک هیتلر را وادار کرد که حرفش را بخورد. او اولین طلا را در ماده دو ۱۰۰ متر کسب کرد سپس در پرسش طول و ۲۰۰ متر هم طلا گرفت و به تیم کشورش کمک کرد تا در ماده چهار در صدمتر امدادی هم قهرمان شود.
وقتی جسی اونز روی سکو می‌رفت و برق مدال طلا روی سینه‌اش می‌درخشید، هیتلر و دیگر مقام‌های نازی در اوج خشم بودند. اما تماشاگران آلمانی حاضر در ورزشگاه با او مثل یک قهرمان رفتار کردند و به تشویق شدید او پرداختند.
● فتح رم با پاهای برهنه‌
المپیک ۱۹۶۰ رم لحظه‌های تاریخی جالبی داشت که یکی از باشکوه‌ترین آنها، لحظه عبور آبب بکیلا از خط پایان مسابقه دو ماراتن بود. او در غروبی زیبا مسیر به جامانده از روم باستان تا طاق کنستانتین را پیمود و پیروزمندانه شهر رم را فتح کرد.
مسابقه، برای گریز از گرمای تابستان، عصر آغاز شد و شب به پایان رسید. بکیلا که با پاهای برهنه می‌دوید، شب هنگام از مسیری به خط پایان رسید که دو طرفش سربازان مشعل به دست ایستاده بودند.
زیر انوار مشعل‌ها طاق کنستانین جلوه ویژه‌ای پیدا کرده بود. بکیلا زمان ۲ ساعت و ۱۵دقیقه و ۱۶ ثانیه را کسب کرد و هم رکورد دو ماراتن‌ جهان را شکست و هم برنده مدال طلا شد.
او اولین آفریقایی سیاه‌پوست بود که درتاریخ المپیک به مدال طلا می‌‌رسید. به این ترتیب، پیش‌قراول دوندگان آفریقایی شد که در دوره‌های بعدی المپیک، طلاهای زیادی را کسب کردند.
وقتی بعدها از آبب بکیلا پرسیدند چرا با پاهای برهنه می‌دوید، پاسخ داد: می‌خواستم جهان بداند که اتیوپی، کشورم همیشه با اراده و روحیه پهلوانی، قهرمان می‌شود.
بکیلا در قلب خاک ایتالیا مدال طلای المپیک را به دست آورد و این برای ایتالیایی‌ها بسیار سنگین و دردآور بود، زیرا که ۳ دهه پیش از‌آن ارتش ایتالیا، اتیوپی را تصرف کرده بود و حالا نوبت به بکیلا رسیده بود که رم را تسخیر کند. او ۴ سال بعد در المپیک توکیو هم فاتح مدال طلای دو ماراتن شد اما پیروزی در رم شکوه و ارزش دیگری داشت.
● معلول در کودکی، قهرمان در بزرگسالی‌
در المپیک ۱۹۶۰ رم یک سیاه‌پوست دیگر هم بسیار درخشان ظاهر شد. او دختر ۲۰ ساله‌ای به نام ویلمارو دلف بود. او پیشتاز دوندگان سرعتی جهان در قسمت زمان شد.
رودلف در منطقه‌ای روستایی در ایالت تنسی آمریکا رشد کرد او هنگام تولد فقط ۲ کیلو وزن داشت. در کودکی چند بیماری داشت که ذات‌الریه یکی از آنها بود. به همین علت دیرتر از هم سن و سال‌‌هایش رشد کرد. او تا ۸ سالگی حتی نمی‌توانست راه برود.
او پس از این‌که توانست راه برود و بدود به سراغ بسکتبال رفت و تا ۱۱ سالگی بسکتبال بازی می‌کرد. در مدرسه به یک بازیکن شاخص تبدیل شد. سرعت زیادش سبب شد تا مربیانش او را تشویق کنند که به سراغ دوومیدانی برود. دختر بچه‌ای که زمانی نمی‌توانست حتی راه برود، به المپیک راه یافت و از آن مهم‌تر ستاره بازی‌های المپیک شد. او در المپیک رم در مواد ۱۰۰ و ۲۰۰ متر و نیز ۱۰۰ ۴x متر امدادی برنده مدال طلا شد.
● دختر ۱۴ ساله، شکست رکوردها
در المپیک ۱۹۷۶، همه تحت تاثیر درخشش یک دختر بچه ۱۴ ساله اهل رومانی به نام نادیا کومانچی قرار گرفتند. حرکات کامل و مهارت بسیار بالایش در اجرای برنامه‌هایش، سبب شد تا داوران به او امتیاز کامل ۱۰ را بدهند، ۴ سال پیش از آن اولگا کوربوت از اتحاد شوروی در المپیک مونیخ ۳مدال طلا کسب کرده بود. اما کومانچی اولین ژیمناست در قسمت زنان بود که در المپیک ۱۰ امتیاز کامل می‌گرفت.
او پس از اولین توفیق، ۶ بار دیگر امتیاز ۱۰ گرفت و ستاره المپیک ۱۹۷۶ شد. کومانچی، ۵ مدال المپیک به کشورش برد که شامل ۳ طلا، یک نقره و یک برنز بود.
کومانچی در المپیک ۱۹۷۶ توجه همه علاقه‌مندان ورزش در جهان را به خود جلب کرد و تا مدت‌ها همه از او می‌گفتند. پیروزی هیچ قهرمان و تیمی در المپیک مونترال، به اندازه درخشش نادیا کومانچی در جهان صدا نکرد. این دختر رومانیایی در المپیک ۱۹۸۰ مسکو نیز به دو ۲ مدال طلا به گردن آویخت. او بعدها معلم تربیت بدنی شد و امروز همچنان به این حرفه اشتغال دارد.
● رکورد قرن در مکزیک‌
در المپیک ۱۹۶۸ مکزیک اتفاقی در دوومیدانی افتاد که هرگز فراموش نخواهد شد. یک ورزشکار پرش طول به نام باب بیمون، چشم‌ها را خیره کرد.
بیمون جوان سیاه‌پوست ۲۲ ساله‌ای از نیویورک بود. او وقتی قدم به مسابقه مقدماتی پرش طول المپیک گذاشت، کسی روی او حساب نمی‌کرد. بیمون از ۳پرش خود ۲ تایش را خطا کرد. او نزدیک بود در همان مرحله مقدماتی حذف شود که شانس آورد و یک پرش او قبول شد و با آن به فینال رسید.
از سال ۱۹۳۵ تا ۱۹۶۸ یعنی در مدت ۳۳ سال، رکورد جهانی پرش طول فقط ۲۱ سانتی‌متر افزایش یافته بود. اما بیمون پرش شگفت‌انگیزی انجام داد که به پرش قرن مشهود شد.
او در هوای رقیق شهر مکزیکو با دورخیزی عالی، ضربه محکمی روی تخت پرش زد و بدنش را به زیباترین شکل روی چاله پرش کش داد و فرودی شگفت‌انگیز داشت. وقتی روی ماسه‌های چاله‌پرش فرود آمد، رکوردی شگفت‌انگیز ثبت شد: ۸ متر و ۹۰سانتی‌متر.
باور نکردنی بود. بیمون از خوشحالی به هوا پرید و شادی‌اش را با تمام وجود نشان داد. او ذوق زده شده بود و تماشاگران حاضر در ورزشگاه هم بشدت او را تشویق کردند.
یکی از رقیبانش به نام اوانسیان گفت: ما در مقایسه با پرش‌های بیمون، بچه هستیم! چند رقیب هم به انتقاد از بیمون پرداختند و خواستند ارزش کارش را پایین آورند. آنها می‌گفتند. هوا و ارتفاع مکزیکو و باد با سرعت ۲ متر در ثانیه باعث خلق این رکورد شگفت‌انگیز شده است. اما آنها فراموش کرده بودند که این وضعیت برای خودشان نیز وجود داشت. بیمون یکباره بیش از نیم متر رکورد جهانی پرش طول را شکست و رکورد جهانی ا و تا ۲۳ سال دست نخورده باقی ماند تا این‌که در ۳۰ اوت ۱۹۹۱ مایک پاول آن را شکست.
● مردی با کفش‌های طلایی‌
در المپیک ۱۹۹۲ دونده‌ای به نام مایکل جانسون حضور پر قدرت خود را در دوومیدانی آغاز کرد. اما با بدشانسی مواجه شد. جانسون قصد داشت در مواد ۲۰۰ متر و۱۰۰ ۴x متر امدادی مسابقه دهد. او در ماده ۱۰۰ ۴x متر به مدال طلا رسید و در حالی که بخت زیادی برای کسب مدال طلای دو ۲۰۰ متر داشت، به علت مسمومیت غذایی، شرکت در این مسابقه را از دست داد و مجبور شد ۴سال صبر کند تا بخت خود را در المپیک ۱۹۹۶ آتلانتا بیازماید.
جانسون در آتلانتا شگفت‌انگیز ظاهر شد. در یازدهمین روز بازی‌ها در مسابقه‌ نهایی دو ۴۰۰ متر رکورد تازه ۴۳ ثانیه و ۴۹ صدم ثانیه را برای المپیک برپا کرد و به مدال طلا رسید. پس از عبور از خط پایان به سمت جایگاه تماشاگران دوید و کفش‌هایش را که طلایی رنگ بودند، به سمت تماشاگران پرتاب و از آنان قدردانی کرد.
قرار بود صبح روز بعد در مسابقه ۴۰۰ ۴x متر امدادی شرکت کند. اما ناگهان انصراف داد و تمرکز خود را روی دو ۲۰۰متر قرار داد. در چهاردهمین روز بازی‌ها جانسون با یک جفت کفش طلایی جدید دوید و این بار رکورد جدید جهانی ۱۹ ثانیه و ۳۲ صدم ثانیه را کسب کرد.
به این ترتیب او اولین دونده در تاریخ المپیک شد که در یک دوره در دوهای ۲۰۰ و ۴۰۰ متر به مدال دست می‌یافت، رکورد قبلی دو ۲۰۰ متر جهان را ۲ ماه پیش از المپیک خود جانسون به نامش ثبت کرده بود.
پس از این مسابقه هم جانسون به سوی تماشاگران رفت و کفش‌های طلایی‌اش را برای آنها پرتاب کرد. او اخیرا در مصاحبه با روزنامه یواس ای تودی گفت: وقتی به ساعت نگاه کردم و دیدم رکورد ۳۲/۱۹ ثانیه را به دست آورده‌ام، باورم نمی‌شد. احساس می‌کردم یکی از ۸۵هزار نفر تماشاگر حاضر در ورزشگاه هستم.
دلم می‌خواست تماشاگر مسابقه ۲۰۰ متر خودم بودم. در آن صورت می‌فهمیدم چگونه آنقدر سریع دویدم.
● تیم رویایی‌
در المپیک ۱۹۹۲ بارسلونا علاقه‌مندان بسکتبال برای نخستین بار شاهد حضور ستاره‌های حرفه‌ای NBA بودند. حالا دیگر چهره بسکتبال المپیک تغییر می‌کرد. حضور ستاره‌های NBA گرمی ویژه‌ای به رقابت‌های بسکتبال المپیک داده بود. در تیم رویای بسکتبال آمریکا نامدارانی چون جانسون، لری برد، چارلز بارکلی ، کارل مارون و مایکل جوردن بازی می‌کردند. مربی تیم چوک دالی بود.
این تیم رویایی، در تمام مسابقاتش، رقیبان را با اختلاف امتیاز زیاد مغلوب کرد و به رکورد امتیاز میانگین ۱۱۷ برای هر بازی دست یافت. این تیم با اختلاف امتیاز میانگین ۴۴ در هر بازی کار خود را پایان داد. ستاره‌های NBA در المپیک بارسلونا، حرکات خیره‌کننده خود با توپ را به نمایش گذاشتند. برای آنها هر بازی در المپیک یک تمرین ساده محسوب می‌شد.
● مرد ۷ طلایی المپیک مونیخ‌
در المپیک مونیخ شناگری به نام مارک اسپیتز در هر مسابقه‌ای که شرکت کرد، طلا گرفت. او در ۷ ماده شنا مسابقه داد و ۷ مدال طلا گرفت. پیش از آ‌ن هیچ شناگری در یک دوره از المپیک این تعداد مدال طلا به‌دست نیاورده بود. اسپیتز درخشش تمام تیم‌ها و ورزشکاران المپیک مونیخ را تحت الشعاع خود قرار داد و لحظه‌هایی تاریخی در المپیک خلق کرد.
مارک اسپیتز در سال ۱۹۶۸ وعده داده بود که ۴ سال بعد یعنی سال ۱۹۷۲ در المپیک مونیخ ۶ مدال طلا کسب کند. آن زمان خیلی‌ها او را خوش باور و خیالاتی می‌پنداشتند. اما اسپیتز به توفیقی رسید که خودش هم پیش‌بینی نکرده بود. او به جای‌ ۶ مدال طلا ۷ مدال طلا کسب کرد.
او نه‌تنها درهر ۷ رویدادی که شرکت کرد قهرمان شد، بلکه رکوردهای جهانی این مواد را هم شکست. ۷ طلایش شامل ۴ مدال در رشته‌های انفرادی و ۳ مدال در رشته‌های امدادی بود. به این ترتیب بهترین اجرای یک شناگر در تاریخ المپیک در مونیخ ۱۹۷۲ ثبت شد. جالب این‌که مارک اسپتیز از ۲ سالگی شنا را آغاز کرد. او در ۱۰سالگی ۱۷ رکورد ملی رده‌سنی خود را در اختیار داشت.
مارک اسپتیز در المپیک ۱۹۶۸ مکزیک ۲ مدال طلای شناهای امدادی و یک نقره و یک برنز در مواد انفرادی به دست آورد. او پس از المپیک مکزیک گفت: این المپیک برایم مایوس‌کننده بود. اما قول می‌دهم در مونیخ ۱۹۷۲ ناکامی‌ام را جبران کنم و ۶ مدال طلا به دست آورم. اسپیت ۷ مدال طلا به گردن آویخت!
جهانگیر چراتی‌
منبع : روزنامه جام‌جم


همچنین مشاهده کنید